DURHAM, NC - Volgens een studie geleid door onderzoekers van
Duke Medicine kan milieublootstelling aan bisfenol A (BPA),
een wijdverspreid chemisch element in kunststoffen en harsen
een gen onderdrukken dat van vitaal belang is voor de
zenuwcellenfunctie en voor de ontwikkeling van het centrale
zenuwstelsel
De onderzoekers publiceren hun bevindingen, die werden
waargenomen in corticale neuronen van muizen, ratten en
mensen, in het tijdschrift Proceedings van de National
Academy of Sciences van 25 februari 2013.
"Onze studie wees uit dat BPA de ontwikkeling van het
centrale zenuwstelsel kan aantasten en roept de vraag op of
blootstelling, dieren en mensen ook vatbaar kan maken voor
neurologische aandoeningen," aldus hoofdauteur Wolfgang
Liedtke, MD, PhD, universitair hoofddocent van de
geneeskunde/neurologie en neurobiologie aan Duke Medicine.
BPA, een molecule dat oestrogeen nabootst en interfereert
met het endocrien systeem van het lichaam, is aanwezig in
een grote verscheidenheid van verwerkte producten zoals
thermisch printerpapier, plastic waterflessen en de
bekleding van metalen blikjes. Het chemisch product kan in
het lichaam komen als het binnnendringt in de inhoud van de
voedsel- en drankverpakkingen.
Onderzoek bij dieren heeft geleid tot de bezorgdheid dat
blootstelling aan BPA gezondheidsproblemen zoals
gedragsproblemen, endocriene en reproductieve aandoeningen,
obesitas, kanker en aandoeningen van het immuunsysteem, kan
veroorzaken. Sommige studies suggereren dat baby's en jonge
kinderen het meest kwetsbaar zijn voor de effecten van BPA
wat de Amerikaanse Food and Drug Administrationin in juli
2012 heeft doen beslissen het gebruik van de chemische stof
in babyflessen en bekers te verbieden.
Terwijl van BPA is aangetoond dat het, het zich
ontwikkelende zenuwstelsel beïnvloedt, is weinig geweten
over hoe dit gebeurt. Het onderzoeksteam ontwikkelde een
serie experimenten in knaagdier en menselijke zenuwcellen om
te leren hoe BPA veranderingen induceert die de genregulatie
verstoren.
Tijdens de vroege ontwikkeling van neuronen zijn hoge
chlorideniveau's aanwezig in de cellen. Deze dalen als de
neuronen volwassen zijn, dankzij een chloride transporter
eiwit genaamd KCC2 dat de chloride-ionen uit de cellen
drijft. Als het chloridenieveau in de neuronen hoog blijft
kan het de neurale circuits beschadigen en de ontwikkeling
van het vermogen van het migreren van zenuwcellen naar de
juiste positie in de hersenen verhinderen.
Blootstelling van neuronen aan minieme hoeveelheden BPA
verandert het chloridegehalte in de cellen door het op één
of andere manier af te sluiten van het Kcc2 gen dat KCC2
eiwit aanmaakt met als gevolg de verwijdering van chloride
uit de neuronen.
MECP2, een ander belangrijk eiwit voor een normale
hersenfunctie, bleek een mogelijke dader te zijn achter deze
verandering. Bij blootstelling aan BPA, is MECP2 duidelijk
meer aanwezig en bindt zich aan het Kcc2 gen waardoor het
kan uitgeschakeld worden. Deze vertraging in het verwijderen
van chloride kan bijdragen tot problemen in de ontwikkelende
hersenen.
Deze bevindingen doen de vraag rijzen of de BPA zou
kunnen bijdragen aan neurologische aandoeningen zoals het
Rett syndroom, een ernstige autisme spectrumstoornis die
alleen wordt gevonden bij meisjes en wordt gekenmerkt door
mutaties in het gen dat MECP2 produceert.
Terwijl uit de studies bleek dat zowel mannelijke als
vrouwelijke neuronen werden beïnvloed, waren vrouwelijke
neuronen gevoeliger voor de toxiciteit van de chemische
stof. Verder onderzoek zal dieper op de sex-specifieke
effecten van blootstelling aan BPA ingaan en de vraag of
bepaalde geslachtshormoon receptoren betrokken zijn bij het
effect van BPA's op KCC2 verder onderzoeken.
"Onze bevindingen vergroot onze kennis over hoe
milieublootstelling aan BPA de regeling van het Kcc2 gen kan
beïnvloeden. Maar we verwachten dat toekomstige studies zich
zullen concentreren op wat blootstelling aan BPA buiten Kcc2
nog beïnvloedt," zei Liedtke. "Dit is een een voortdurend
verhaal."
Vertaling: Andre Teirlinck
