Claims grotendeels ongereguleerd en impliceren vaak indirecte gezondheidsvoordelen
Gemiddeld 9 promotionele claims zijn te vinden op de verpakking van individuele babyvoeding in het VK, vinden onderzoek op basis van een selectie van producten en zijn online gepubliceerd in de Archives of Disease in Childhood. Deze claims zijn grotendeels ongereguleerd en impliceren vaak een indirect gezondheidsvoordeel, bekend als het ‘gezonde halo-effect’, wat verwarrend kan zijn voor ouders, zeggen de onderzoekers.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft opgeroepen tot het opstellen van normen voor de promotie van commerciële babyvoeding om in overeenstemming te zijn met de aanbevelingen voor beste praktijken op het gebied van zuigelingenvoeding. En de Britse regering heeft nieuwe wetgeving aangenomen om online reclame voor eten en drinken met veel vet, zout en suiker aan banden te leggen om kinderen aan te moedigen gezonde voedingsgewoonten aan te nemen.
Maar bij het ontbreken van wettelijk bindende voorschriften en richtlijnen voor de samenstelling en promotie van vervaardigde babyvoeding in het VK en de Europese Unie, is het een soort van free-for-all te midden van stijgende verkopen, zeggen de onderzoekers. De Britse markt voor gefabriceerde babyvoeding zal tegen 2024 stijgen tot £ 1 miljard (€ 1,19 miljard: US $ 1,35 miljard), een groei van 2,5% op jaarbasis, benadrukken ze.
De onderzoekers wilden daarom het gebruik en de aard van reclameclaims op gefabriceerde babyvoedingsproducten voor zuigelingen tot 12 maanden in het VK onderzoeken en associaties testen tussen productkenmerken en de gemaakte claims. Ze doorzochten het aanbod online of in de winkel naar gefabriceerde babyvoeding van 7 grote Britse supermarkten – Aldi, Asda, Lidl, Tesco, Sainsbury’s, Waitrose en Morrisons plus Amazon – in juni en september 2020.
Ze verzamelden informatie over de merknaam, het type verpakking, het nettogewicht (g), de beoogde leeftijd, de productnaam, het type voedsel (nat, droog), het producttype (bijv. snack, puree), het type promotionele claim en het claimbericht. De promotionele claims werden gecategoriseerd als gezondheid, voedingsstof, samenstelling en marketing. De marketingclaims waren verder onderverdeeld in die voor door baby’s geleide spenen (stimuleert zelfvoeding), gemak, het voldoen aan voedingsdoelen, aanbevelingen, idealen over voeding, levensstijl, kwaliteit, textuur, smaak en andere.
In totaal werden 724 producten van 34 merken geregistreerd, waarvan meer dan de helft (56%) zoet (404), 42% hartig (303) en 2% zoet-hartig en neutraal (17).
Twee derde (68%, 493) van de producten werd geclassificeerd als ‘nat-lepelbaar’, vergeleken met ongeveer een derde (32%, 231) die als droog werd geclassificeerd.
Snacks vormden bijna driekwart (73%) van de droge voeding, gevolgd door granen (22%). In zakjes verpakte natte lepels vormden 35% van de onderzochte producten, gevolgd door droge producten verpakt in wikkels (26%), in potten (13%), 12% verkocht als schaalmaaltijden en andere verpakkingsvormen (14%) .
Op de 724 producten werden in totaal 6265 reclameclaims geïdentificeerd. Op bijna alle producten stonden marketingclaims (99%) op de verpakking, gevolgd door claims over samenstelling (97%) en voedingswaarde (85%); slechts 6% van de producten (41) bevatte directe gezondheidsclaims.
Het gemiddelde aantal totale claims op elk product was 9, met marketingclaims van gemiddeld 5 in totaal. Maar er waren tot 17 promotionele claims op een enkel product.
Marketingclaims hadden voornamelijk betrekking op textuur (84%) en smaak (70%). De belangrijkste claim over de samenstelling was biologisch (63%, 457), terwijl de voedingsclaims voornamelijk betrekking hadden op ‘geen toegevoegde’ of ‘minder’ suiker (58%, 422) en zout (57%, 417).
Door baby’s geleide spenenclaims werden gevonden op 72% van de snacks, met een significant hoger aantal van deze claims op snacks (99%) dan op andere soorten producten. Maar het promoten van snackgewoonten vanaf 6-12 maanden is twijfelachtig, gezien hun potentieel om overeten en obesitas aan te moedigen, aldus de onderzoekers.
Terwijl gezondheidsclaims alleen werden gevonden op 16% (38) van de babyvoeding die als droog was geclassificeerd en 0,6% (3) van de producten met natte lepels, bevatten droge producten, waaronder snacks en ontbijtgranen, het meeste (94%, 51) van alle gedane gezondheidsclaims (54).
De rol van ijzer bij het ondersteunen van een normale cognitieve ontwikkeling was de meest voorkomende gezondheidsclaim.
Het wijdverbreide gebruik van niet-gereguleerde reclameclaims op gefabriceerde babyvoeding is zorgwekkend, zeggen de onderzoekers, en wijzen op enkele mogelijke problemen voor de gemaakte claims.
‘Plantaardige smaak’ suggereert bijvoorbeeld dat voedingsmiddelen zijn gemaakt van groenten, terwijl de ingrediënten in werkelijkheid een combinatie van groenten en fruit kunnen zijn met een overwegend zoete smaak.
“Aangezien voedselvoorkeuren vroeg in het leven worden gevormd en baby’s een aangeboren voorkeur hebben voor zoet en hartig voedsel, kan het promoten van zoete [babyvoeding] met een hoge hoeveelheid suiker schadelijk zijn. Bovendien kan het bijdragen aan een hoog energieverbruik en tandcariës”, schrijven ze.
“Dieetdoelen voor groente- en fruitconsumptie (5 porties per dag) worden gegeven voor kinderen vanaf 2 jaar; dus de geschiktheid van het promoten van claims zoals ‘draagt bij aan je 2-van-5’ of ‘bevat 1-van-5′ blijft twijfelachtig’, voegen ze eraan toe.
“Aanbevelingen zoals ‘goedgekeurd door voedingsdeskundigen’ of ‘goedgekeurd door diëtisten’ werden veel gebruikt, maar de betekenis van deze aanbevelingen in termen van voedingskwaliteit of juistheid van gezondheidsclaims is niet helemaal duidelijk en moet nader worden onderzocht”, gaan ze verder.
De onderzoekers erkennen dat hun studie “slechts een momentopname biedt van een vloeibare [commerciële babyvoeding]-markt”, terwijl de promotionele claims werden geïdentificeerd op basis van online afbeeldingen van websites van retailers die mogelijk niet up-to-date zijn.
Maar ze concluderen: „Er worden veel reclameclaims op verpakkingen van [commerciële babyvoeding] gebruikt die ouders zouden kunnen misleiden. Het onbeperkte gebruik van berichten en ‘gezondheidshalo’-verklaringen op verpakkingen van [commerciële babyvoeding] roept beleidsmakers en belanghebbenden op om richtlijnen, wetgeving en beleid bij te werken om deze kwetsbare bevolkingsgroep te beschermen, zodat aanbevelingen voor zuigelingenvoeding niet worden ondermijnd.”