Onder leiding van professor Robert Read en dr. Jay Laver van het NIHR Southampton Biomedical Research Center en de University of Southampton, is het werk het eerste in zijn soort. Samen hebben ze een gen ingebracht in een onschadelijk type bacterie, waardoor het in de neus kan blijven en een immuunrespons kan veroorzaken. Vervolgens brachten ze deze bacteriën via neusdruppels in de neuzen van gezonde vrijwilligers.
De resultaten, gepubliceerd in het tijdschrift Science Translational Medicine, toonden een sterke immuunrespons tegen bacteriën die meningitis veroorzaken. Deze gegevens, gepubliceerd in Science Translational Medicine, tonen ook een langdurige bescherming.
Meningitis komt voor bij mensen van alle leeftijdsgroepen, maar treft vooral zuigelingen, jonge kinderen en ouderen. Meningokokkenmeningitis is een bacteriële vorm van de ziekte die in het VK 1500 gevallen per jaar veroorzaakt. Het kan binnen vier uur na het begin van de symptomen tot de dood leiden. Ongeveer 10% van de volwassenen draagt N. meningitidis achter in hun neus en keel zonder tekenen of symptomen. Bij sommige mensen kan het echter de bloedbaan binnendringen. Dat kan leiden tot levensbedreigende aandoeningen, waaronder meningitis en bloedvergiftiging (septicemie).
De ‘vriendelijke’ bacterie Neisseria lactamica (N. lactamica) leeft ook van nature in de neus van sommige mensen. Door de neus te bezetten, beschermt het tegen een ernstige vorm van meningitis. Het doet dit door zijn naaste neef Neisseria meningitidis (N. meningitidis) geen voet aan de grond te krijgen. De nieuwe gegevens bouwen voort op het eerdere werk van het team om dit natuurlijke fenomeen te exploiteren. Die studie toonde aan dat neusdruppels van N. lactamica ervoor zorgden dat N. meningitidis zich niet nestelde bij 60% van de deelnemers.
Voor die mensen had N. lactamica zijn dodelijke neef buitengesloten. Dat dreef werk om N. lactamica nog effectiever te maken in het verdringen van N. meningitidis. Het team deed dit door het een van de belangrijkste wapens van N. meningitidis te overhandigen; een ‘plakkerig’ oppervlakte-eiwit dat de cellen in de neus vastgrijpt. Door een kopie van het gen voor dit eiwit in het DNA van N. lactamica in te voegen, zou het ook het speelveld kunnen nivelleren.
Naast het induceren van een sterkere immuunrespons, bleven die gemodificeerde bacteriën langer. Aanwezig gedurende ten minste 28 dagen, met de meeste deelnemers (86%) die het 90 dagen nog steeds droegen, veroorzaakte het geen nadelige symptomen.
De resultaten van de studie, gefinancierd door de Medical Research Council, zijn veelbelovend voor deze nieuwe manier om levensbedreigende infecties te voorkomen, zonder medicijnen. Het is een benadering die van cruciaal belang kan zijn in het licht van de groeiende antimicrobiële resistentie.