Toegenomen vraag Nederlandse biomassa veroorzaakt ernstige aantasting en kaalkap bossen in Estland en Letland
De toenemende vraag naar houtige biomassa uit Europese landen, waaronder Nederland, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk, stimuleert intensieve kaalkap in beschermde bossen in Estland en Letland, zo blijkt uit een nieuw onderzoeksrapport. Het onderzoek ‘De duistere kant van de houtpellet: verregaande effecten van hout in Estse en Letse bossen’, gepubliceerd door het Estonian Fund for Nature en de Latvian Ornithological Society, beschrijft hoe intensief beheerde bossen en kaalkap kenmerkend zijn voor de bosbouwindustrie van beide landen. Dit heeft ernstige gevolgen voor het klimaat en de biodiversiteit in het bos, ondanks Europese regelgeving en normen die zijn opgesteld om de natuur te beschermen.
Vermindering capaciteit koolstofopslag
Uit het rapport blijkt dat intensieve houtkap, waaronder een toenemend aandeel van houtkap voor houtpellets, ertoe zal leiden dat Estse en Letse bossen meer koolstof uitstoten dan absorberen en opslaan. Deze bossen absorberen nu alelk jaar steeds minder koolstof dan in het verleden, en zullen naar verwachting ook een netto koolstofbron worden.
Ook kap soortenrijk oerbos
De bossen van Estland en Letland herbergen duizenden soorten bijzondere flora en fauna, zoals vliegende eekhoorn en auerhoen, om er maar een paar te noemen. Diverse soorten zijn cruciaal als onderdeel van de biodiversiteit van bossen, maar ze worden in aantal ernstig bedreigd door vernietiging van habitats. Bosvogels gaan in aantal achteruit. Ook soortenrijke oerbossen en bossen in Natura 2000-gebieden, worden gekapt. Het beeld is er een van grotendeels ongecontroleerde vernietiging in naam van de groeiende export van biomassa.
Subsidie drijft houtkap aan
Siim Kuresoo van het Estonian Fund for Nature verklaart: “De vraag van buitenlandse bio-energiebedrijven zoals Ørsted, RWE en Drax, aangedreven door Europese en nationale subsidies voor hernieuwbare energie, draagt bij aan een dramatische stijging van de houtkap. In 2016-2018 was de houtkapintensiteit in Estland 85% hoger dan tussen 2004 en 2015. Deze houtkap leidt tot het verlies van kostbare habitats. We hebben politici en beleidsmakers nodig om te stoppen met het aanwakkeren van bosvernietiging, ook al gebeurt dat niet op hun eigen bodem. Onze bossen hebben meer dan houtpellets te bieden, maar het potentieel wordt alleen gerealiseerd als bosbescherming prioriteit krijgt en exploitatie wordt ontmoedigd. ”
Toenemende intensiteit houtkap vernietigt vermogen koolstofopslag en biodiversiteit
“Het absurde idee dat intensievere boskap en houtverbranding op de een of andere manier goed is voor het klimaat, wordt in Letland nog steeds op grote schaal gepromoot. De harde cijfers laten het tegenovergestelde zien: de toenemende intensiteit van houtkap in Letland en Estland vermindert niet alleen het vermogen van bossen om koolstof op te nemen, maar vernietigt ook bijzondere habitats en bedreigende soorten die in het bos leven “, zei Dr. Viesturs Kerus van de Letse Ornithologische Vereniging.
Certificering zinloos
Duurzaamheidsnormen op basis van vrijwillige certificering zijn grotendeels zinloos. De kaalkap mag worden voortgezet, ook in gebieden die op grond van Europese en nationale wetgeving moeten worden beschermd. Landen als Denemarken, Nederland en het Verenigd Koninkrijk importeren daarom biomassa die zogenaamd gecertificeerd is, maar allesbehalve duurzaam is. In de woorden van de auteurs van het rapport, moeten politici en beleidsmakers in importerende landen “maatregelen nemen om de negatieve milieueffecten die de vraag naar biomassa heeft voor exporterende landen te verminderen”. Bosvernietiging elders mag niet ‘uit het oog, uit het hart’ blijven.
Brede wetenschappelijke consensus
Het rapport ‘De duistere kant van een houtpellet’ komt in de context van een brede wetenschappelijke consensus dat het verbranden van bossen voor energie slecht is voor het klimaat en de natuur. Een brief[1] die in 2018 door 800 wetenschappers aan het Europees Parlement is gestuurd, en papers en commentaar van de European Academies Science Advisory Council[2] (EASAC) schetsen deze zorgen. Elke regering die dergelijke bevindingen negeert, wijkt af van klimaat- en biodiversiteitsdoelstellingen.
Classificatie bio-energie ten onrechte als klimaatneutraal en duurzaam
Europarlementariërs en besluitvormers van de Europese Commissie moeten ook opletten. De classificatie van bio-energie als klimaatneutraal en duurzaam in het kader van de richtlijn hernieuwbare energie (RED) stimuleert de vraag naar biomassa. Terwijl het Natura 2000-netwerk en de vogel- en habitatrichtlijn maatregelen moeten nemen om ecosystemen te beschermen en te herstellen. Het EU-beleid zorgt dus voor ernstige tegenstrijdigheden tussen klimaat, biodiversiteit en economische prikkels. De Estse en Letse bossen zijn voorbeelden van deze strijd. Komende debatten over een EU-herstelwet[3] en over mogelijke herziening van de RED[4] zijn geschikte kansen voor positieve verandering.
——————————
Reacties Onderzoeksrapport
Houtige biomassa is slecht voor het klimaat want het stoot meer CO2 uit dan zelfs kolen; is slecht voor het milieu wegens de uitstoot van fijnstof, NOx, zwaveldioxide; is slecht voor de biodiversiteit wegens de kaalkap; is slecht voor de portemonnee wegens de oneigenlijke subsidies
(Prof dr ir D.M.J. Smeulders)
Het begint steeds duidelijker te worden dat door de perverse miljarden subsidies van het kabinet voor houtstook door de fossiel sector de belastingbetaler mede schuldig is geworden aan ecocide van bossen overzee
(drs. Johan Vollenbroek MOB)
De toenemende houtkap en kaalkap van bossen, zoals in de Baltische Staten, voor verbranding in Nederland is zeer verontrustend. Het is niet alleen bewezen desastreus voor klimaat en de luchtkwaliteit, het is rampzalig voor de biodiversiteit. Winstbejag door perverse subsidies voor bio-energie is hier leidend, niet het behoud van ons cruciale natuurlijk kapitaal. Vele internationale wetenschappers hameren op het stopzetten hiervan. Nederland neem uw verantwoordelijkheid!
(Prof. dr. Louise E.M. Vet)
Dit rapport laat zien hoe averechts de Nederlandse subsidie voor biomassaverbranding op de biodiversiteit van bossen uitpakt. Kaalkap in Natura 2000-gebieden en oerbossen zijn ontoelaatbaar. Het PBL dient de bewering dat kaalkap en aantasting van de biodiversiteit ‘anekdotisch’ is, in te trekken
(Drs. Maarten Visschers, Leefmilieu)
Dit onderzoek is het begin van het einde voor houtige biomassa. Het Nederlandse kabinet en minister Wiebes kunnen op basis van deze onderzoeksgegevens over de misstanden en kaalkap betaald door de Nederlandse belastingbetaler, niet langer wegkijken. Het miljardensubsidiesysteem voor biomassa is onverantwoordelijk en hiermee volstrekt onhoudbaar geworden.
(Dr. Fenna Swart, Comité Schone Lucht)