Stress en overbelasting op de werkvloer nemen wereldwijd toe en worden vaak gezien als oorzaak van burn-out. Een nieuwe studie toont inderdaad aan dat werkstress en burn-out elkaar wederzijds versterken. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, heeft burn-out echter een veel grotere impact op werkstress dan andersom. “Dit betekent dat hoe ernstiger iemands burn-out wordt, hoe meer gestrest hij / zij zich op het werk voelt, bijvoorbeeld door onder tijdsdruk te staan”, zegt professor Christian Dormann van de Johannes Gutenberg Universiteit Mainz (JGU). Werknemers met een burn-out dienen tijdig voldoende ondersteuning te krijgen om de vicieuze cirkel tussen werkstress en burn-out te doorbreken.
Symptomen van burn-out zijn onder meer uitputting, cynisme en verminderde prestaties. “Het belangrijkste symptoom van een burn-out is het gevoel van totale uitputting – in de mate dat het niet kan worden verholpen door normale herstelfasen van een avond, een weekend of zelfs een vakantie”, aldus Dormann. “Om zichzelf te beschermen tegen verdere uitputting, proberen sommigen een psychologische afstand tot hun werk op te bouwen, dat wil zeggen, ze vervreemden zich van hun werk en de mensen die ermee verbonden zijn en worden cynischer”, voegde Dr. Christina Guthier toe. Ze voerde het onderzoek uit als onderdeel van haar proefschrift in de onderzoeksgroep van Dormann en ontving in 2020 de dissertatieprijs van de Alfred Teves Foundation. Het onderzoek is onlangs gepubliceerd in Psychological Bulletin.
Voor de gezamenlijke publicatie met professor Christian Dormann en professor Manuel Völkle van de Humboldt-Universität zu Berlin evalueerde Christina Guthier 48 longitudinale onderzoeken naar burn-out en werkstress met 26.319 deelnemers. De gemiddelde leeftijd in het eerste onderzoek was ongeveer 42 jaar, 44 procent van de respondenten was man. De longitudinale onderzoeken van 1986 tot 2019 kwamen uit verschillende landen, waaronder voornamelijk Europese landen, maar ook Israël, de VS, Canada, Mexico, Zuid-Afrika, Australië, China en Taiwan.
Het doorbreken van de neerwaartse spiraal en het verminderen van het effect van burn-out op werkstress
De resultaten dagen, of in ieder geval relativeren, de algemene perceptie dat werkstress de drijvende kracht is achter burn-out. “Burn-out kan worden veroorzaakt door een werksituatie, maar dat is niet altijd het geval”, aldus Dormann. Als een burn-out eenmaal begint, ontwikkelt het zich slechts heel geleidelijk en bouwt het langzaam op in de loop van de tijd. Uiteindelijk leidt het ertoe dat werk steeds meer als stressvol wordt ervaren: de hoeveelheid werk is te veel, de tijd is te kort en de werkstress is te groot. “Als ze uitgeput zijn, neemt het vermogen om met stress om te gaan gewoonlijk af. Als gevolg hiervan kunnen zelfs kleinere taken als aanzienlijk zwaarder worden ervaren”, legt Guthier, de eerste auteur van het artikel, uit. “We verwachtten een effect van burn-out op werkstress; de kracht van het effect was zeer verrassend”, merkte ze op. Het effect van burn-out op ervaren werkstress kan enigszins worden beperkt als werknemers meer controle hebben over hun eigen werk en steun krijgen van collega’s of leidinggevenden.
Op basis van deze unieke data ontstaat volgens Dormann een nieuw onderzoeksgebied omdat het sterke boemerangeffect van burn-out op werkstress nog niet is onderzocht. Kernvragen die moeten worden beantwoord zijn: hoe kunnen de effecten van burn-out op ervaren werkstress worden verminderd en hoe kan het ontstaan van deze vicieuze cirkel worden voorkomen? Dormann en Guthier suggereren dat de plek om te beginnen is bij managementgedrag. Werknemers moeten de mogelijkheid hebben om op elk moment feedback te geven over hun werkstress en worden gewaardeerd. Last but not least kan een goed herstel ook helpen om de neerwaartse spiraal te stoppen.
Links
http://dx.doi.org/10.1037/bul0000304
https://www.blogs.uni-mainz.de/fb03-business-education/team/prof-dr-christian-dormann/