Denk je dat voedingsvezels alleen goed zijn voor de spijsvertering? Dan heb je het mis.
Specifieke voedingsvezels die bekend staan als prebiotica kunnen de slaap verbeteren en de stressbestendigheid vergroten door het effect dat ze hebben op de darmbacteriën en daarmee op de krachtige biologisch actieve metabolieten die de darmflora produceert. Dit blijkt uit recent onderzoek door de Colorado University in Boulder. Dit onderzoek kan uiteindelijk ten goede komen aan de 70 miljoen Amerikanen met slaapproblemen.
“De belangrijkste uitkomst is dat dit type vezels niet alleen een rol speelt om de ontlasting soepel te laten verlopen maar ook als voedsel dient voor de darmflora. Het is bekend dat de darmflora belangrijke effecten heeft op onze hersenen en ons gedrag”. Dit zegt Robert Thompson, een postdoctoraal onderzoeker bij het Department of Integrative Physiology en hoofdauteur van de studie die op 2 maart gepubliceerd is in het tijdschrift Scientific Reports.
Voedsel voor de darmflora
De meeste mensen kennen probiotica, de goedaardige bacteriën die je aantreft in gefermenteerde voedingsmiddelen zoals yoghurt en zuurkool. Recent is ook steeds meer belangstelling ontstaan voor prebiotica. Prebiotica zijn voedingsbestanddelen die mensen niet kunnen verteren maar die dienen als voeding voor ons microbioom, de talloze bacteriën die in onze darmen verblijven. Hoewel niet alle vezels prebiotica zijn komen prebiotica veel voor in vezelachtige voedingsmiddelen zoals prei, artisjokken, uien en bepaalde soorten volle granen.
In de studie kregen adolescente mannelijke ratten of standaard voer of voer met prebiotica en werden er een reeks fysiologische metingen uitgevoerd voor en nadat de ratten aan stress werden blootgesteld.
Zoals gemeld in het vorige onderzoek van de onderzoekers (https://tinyurl.com/syh6jsr) brachten degenen die het prebiotische dieet volgden meer tijd door in de herstellende niet-snelle oogbewegingen slaap (NREM). Na blootgesteld te zijn aan stress duurde ook de REM-slaap (rapid-eye-movement) langer. Van REM-slaap wordt aangenomen dat het een cruciale rol speelt in het herstel na stress.
Na te zijn blootgesteld aan stress hadden de ratten die standaard voedsel kregen een ongezonde afvlakking van de natuurlijke temperatuurschommelingen. Ook nam bij deze groep de gezonde diversiteit van de microben in het darmmicrobioom af. Deze effecten deden zich niet voor in de prebiotica-groep.
Hoe prebiotica stress kan helpen verminderen
“We weten dat deze voedingsvezels de stressbestendigheid vergroten, een goede slaap bevorderen en het darmmicrobioom beschermen tegen verstoring. Met deze nieuwe studie wilden we proberen het relevante signaal te identificeren”, zegt auteur en hoogleraar Integratieve Fysiologie Monika Fleshner, directeur van het Stress Physiology Laboratory.
Met behulp van massaspectrometrie werden fecale monsters (poep) van de ratten geanalyseerd. Daarmee konden de onderzoekers vaststellen welke metabolieten de bacteriën produceerden tijdens de spijsvertering.
Ze ontdekten dat ratten op het prebiotische voer een wezenlijk andere samenstelling van de metabolieten hadden. De metabolieten van de prebiotica-groep was rijker aan diverse stoffen inclusief vetzuren, suikers en steroïden die via de darm-naar-hersenen signaleringsroutes het gedrag kunnen beïnvloeden. Het metaboloom (het geheel van metabolieten) van de ratten zag er ook anders uit na stress.
Bijvoorbeeld. De ratten op het standaardvoer zagen dramatische pieken in metabolieten die de slaap kunnen verstoren. Bij ratten die het prebiotische voer kregen kwamen zulke pieken niet voor.
Fleshner: “Onze resultaten onthullen nieuwe signalen afkomstig van de darmmicroben die invloed hebben op de slaap en de lichamelijke effecten van stress”.
Op zoek naar een betere slaappil
Hoewel prebiotische voedingsvezels zeker gezond zijn, is het onzeker of een voedingspatroon dat rijk is aan prebiotica leidt tot een betere slaap. De ratten kregen zeer hoge doses van vier specifieke prebiotica, waaronder: galactooligosacchariden, die aanwezig zijn in linzen en kool; polydextrose (PDX) een door de FDA goedgekeurd voedingsadditief dat vaak als zoetstof wordt gebruikt; lactoferrine, gevonden in moedermelk en een eiwit dat overvloedig voorkomt in zuivelproducten. Thompson: “Je zou waarschijnlijk kilo’s linzen en kool moeten eten om enig effect te zien”.
In de schappen van de natuurvoedingswinkel tref je een overvloed van prebiotische supplementen aan. Maar Fleshner zegt dat het voorbarig is om te stellen dat zulke supplementen voor iedereen veilig en effectief zijn. Afhankelijk van de microbiële samenstelling van darmflora kunnen de effecten enorm verschillen. Fleshner: “We hebben het over krachtige moleculen met onmiskenbare neuroactieve effecten en mensen moeten er voorzichtig mee omgaan”.
Dick Schrauwen (bewerking van https://tinyurl.com/tb29hrv)