Zwaartedekens (verzwaarde dekens) worden vaak aanbevolen voor mensen met autisme vanwege hun kalmerende effect. Ze werken door diepe drukstimulatie (Deep Pressure Stimulation, DPS), wat een gevoel van veiligheid en ontspanning kan bevorderen. Dit kan vooral nuttig zijn voor mensen met autisme, die vaak gevoelig zijn voor sensorische prikkels en moeite hebben met zelfregulatie.
Voordelen van een zwaartedeken voor mensen met autisme:
- Vermindert angst en stress – De diepe druk helpt het zenuwstelsel te ontspannen en vermindert stresshormonen zoals cortisol.
- Verbeterde slaapkwaliteit – Veel mensen met autisme hebben slaapproblemen. Een zwaartedeken kan helpen om sneller in slaap te vallen en langer door te slapen.
- Sensorische regulatie – Het kan helpen bij overprikkeling door sensorische input beter te reguleren.
- Bevordert ontspanning en focus – Kan helpen bij concentratieproblemen, bijvoorbeeld tijdens het studeren of werken.
Waarop letten bij het kiezen van een zwaartedeken?
- Gewicht: Een zwaartedeken moet ongeveer 10% van het lichaamsgewicht zijn.
- Materiaal: Kies een ademend en huidvriendelijk materiaal, vooral als iemand gevoelig is voor bepaalde stoffen.
- Gebruik: Sommige mensen vinden het prettig om de deken alleen ’s nachts te gebruiken, terwijl anderen hem ook overdag gebruiken, bijvoorbeeld tijdens het ontspannen.
Er zijn studies uitgevoerd naar het effect van verzwaringsdekens bij mensen met autisme. Een Zweedse studie onderzocht de impact van deze dekens op slaap en dagelijkse activiteiten bij personen met autisme en/of ADHD. De resultaten toonden aan dat 89% van de deelnemers verbeteringen ervoer in slaapgerelateerde problemen, waarbij 59% aangaf gemakkelijker in slaap te vallen. Bovendien meldde ongeveer de helft van de deelnemers verbeteringen in hun dagelijkse routines, vooral in de avond en ochtend.
Bolic et al. (2021). The effectiveness of weighted blankets on sleep and everyday activities – A retrospective follow-up study of children and adults with attention deficit hyperactivity disorder and/or autism spectrum disorder. Scand J Occup Ther. 2021 Jun 29:1-11.
https://www.tandfonline.com/doi/epub/10.1080/11038128.2021.1939414
Ook RTL besteedde aandacht aan zwaartedekens
Is er verband met het inbakeren van babies?
Overeenkomsten tussen zwaartedekens en inbakeren:
- Diepe drukstimulatie – Zowel inbakeren als verzwaringsdekens oefenen een zachte, gelijkmatige druk uit op het lichaam, wat het parasympathische zenuwstelsel activeert en helpt om te ontspannen.
- Kalmerend effect – Bij baby’s helpt inbakeren vaak om huilen te verminderen en de slaap te verbeteren, terwijl verzwaringsdekens hetzelfde effect kunnen hebben bij kinderen en volwassenen, inclusief mensen met autisme.
- Vermindering van prikkels – Beide methoden kunnen helpen bij sensorische overprikkeling. Baby’s worden minder afgeleid door hun ongecontroleerde bewegingen, terwijl volwassenen met autisme beter kunnen omgaan met sensorische input.
- Bevordering van slaap – Zowel inbakeren als zwaartedekens kunnen helpen om makkelijker in slaap te vallen en langer door te slapen.
Belangrijke verschillen:
- Doelgroep: Inbakeren wordt meestal toegepast bij baby’s tot ongeveer 3-4 maanden, terwijl zwaartedekens vooral worden gebruikt door oudere kinderen en volwassenen.
- Gebruik: Inbakeren beperkt de beweging van de baby om ongecontroleerde reflexen te verminderen, terwijl een zwaartedeken wel druk geeft maar geen bewegingsbeperking veroorzaakt.
- Veiligheid: Inbakeren moet zorgvuldig worden afgebouwd zodra een baby zichzelf kan omrollen. Zwaartedekens moeten ook op een veilige manier worden gebruikt, vooral bij kinderen, om verstikking of te veel druk op de borstkas te voorkomen.
Hoewel de mechanismen achter beide technieken vergelijkbaar zijn, is het gebruik van een verzwaringsdeken een veilige en aangepaste manier om het kalmerende effect van diepe druk toe te passen bij oudere kinderen en volwassenen. Bij mensen met autisme, angststoornissen of slaapproblemen kan dit net zoals inbakeren bij baby’s helpen om rust te brengen en prikkelverwerking te verbeteren.