Onbewerkt rood vlees en volle granen kunnen wel of niet in een gezond dieet worden opgenomen, volgens een onderzoek dat is uitgevoerd in 80 landen op alle bewoonde continenten en gepubliceerd in European Heart Journal, een tijdschrift van de European Society of Cardiology (ESC). Diëten met de nadruk op fruit, groenten, zuivel (voornamelijk volvette), noten, peulvruchten en vis werden in alle regio’s van de wereld in verband gebracht met een lager risico op hart- en vaatziekten (CVD) en vroegtijdig overlijden. De toevoeging van onbewerkt rood vlees of volle granen had weinig invloed op de resultaten.
“Vetarm voedsel staat centraal bij het publiek, de voedingsindustrie en beleidsmakers, met voedingsetiketten die gericht zijn op het verminderen van vet en verzadigd vet”, zei Dr. Andrew Mente van het Population Health Research Institute, McMaster University, Hamilton, Canada . “Onze bevindingen suggereren dat de prioriteit zou moeten liggen bij het verhogen van beschermend voedsel zoals noten (vaak vermeden omdat ze te energierijk zijn), vis en zuivel, in plaats van zuivel (vooral volvette) te beperken tot zeer kleine hoeveelheden. Onze resultaten tonen aan dat tot twee porties zuivel, voornamelijk volvette, per dag kunnen worden opgenomen in een gezond dieet. Dit is in overeenstemming met de moderne voedingswetenschap die aantoont dat zuivel, met name volvette, kan beschermen tegen hoge bloeddruk en het metabool syndroom.”
De studie onderzocht de relaties tussen een nieuwe dieetscore en gezondheidsresultaten bij een wereldbevolking. Er is een score voor gezonde voeding gemaakt op basis van zes voedingsmiddelen die elk in verband zijn gebracht met een lange levensduur. Het PURE-dieet omvatte 2-3 porties fruit per dag, 2-3 porties groenten per dag, 3-4 porties peulvruchten per week, 7 porties noten per week, 2-3 porties vis per week en 14 porties van zuivelproducten (hoofdzakelijk volvet maar exclusief boter of slagroom) per week. Er werd een score 1 (gezond) toegekend voor inname boven de mediaan in de groep en een score 0 (ongezond) voor inname op of onder de mediaan, voor een totaal van 0 tot 6. Dr. Mente legt uit: “Deelnemers aan de top 50% van de bevolking – een haalbaar niveau – behaalde op elk van de zes voedingscomponenten de maximale dieetscore van zes.”
Associaties van de score met mortaliteit, myocardinfarct, beroerte en totale HVZ (inclusief fatale HVZ en niet-fataal myocardinfarct, beroerte en hartfalen) werden getest in de PURE-studie, waaraan 147.642 mensen uit 21 landen deelnamen. De analyses zijn aangepast voor factoren die de relaties kunnen beïnvloeden, zoals leeftijd, geslacht, taille tot heupverhouding, opleidingsniveau, inkomen, stedelijke of landelijke locatie, fysieke activiteit, rookstatus, diabetes, gebruik van statines of medicijnen tegen hoge bloeddruk en totale energie inname.
De gemiddelde dieetscore was 2,95. Tijdens een mediane follow-up van 9,3 jaar waren er 15.707 sterfgevallen en 40.764 cardiovasculaire gevallen. Vergeleken met het minst gezonde dieet (score van 1 of minder), was het gezondste dieet (score van 5 of meer) gekoppeld aan een 30% lager risico op overlijden, 18% lagere kans op HVZ, 14% lager risico op een hartinfarct en 19% lager risico op een beroerte. Associaties tussen de score voor gezonde voeding en de resultaten werden bevestigd in vijf onafhankelijke onderzoeken met in totaal 96.955 patiënten met HVZ in 70 landen.
Dr. Mente zei: “Dit was verreweg de meest diverse studie van voedings- en gezondheidsresultaten in de wereld en de enige met voldoende vertegenwoordiging uit hoge-, midden- en lage inkomenslanden. Het verband tussen het PURE-dieet en gezondheidsresultaten werd gevonden bij over het algemeen gezonde mensen, patiënten met HVZ, patiënten met diabetes en in verschillende economieën.”
“De associaties waren het sterkst in gebieden met de slechtste kwaliteit voeding, waaronder Zuid-Azië, China en Afrika, waar de calorie-inname laag was en gedomineerd werd door geraffineerde koolhydraten. Dit suggereert dat een groot deel van de sterfgevallen en hart- en vaatziekten bij volwassenen over de hele wereld mogelijk te wijten is aan ondervoeding, dat wil zeggen een lage inname van energie en beschermend voedsel, in plaats van overvoeding. Dit daagt de huidige opvattingen uit”, zegt professor Salim Yusuf, senior auteur en hoofdonderzoeker van PURE.
In een begeleidend redactioneel commentaar verklaarde Dr. Dariush Mozaffarian van de Friedman School of Nutrition Science and Policy, Tufts University, Boston, VS: “De nieuwe resultaten in PURE, in combinatie met eerdere rapporten, vragen om een herevaluatie van niet aflatende richtlijnen om volle zuivelproducten te mijden. Onderzoeken zoals dat van Mente en collega’s herinneren ons aan de aanhoudende en verwoestende toename van aan voeding gerelateerde chronische ziekten wereldwijd, en aan de kracht van beschermend voedsel om deze lasten aan te pakken. Het is tijd dat nationale voedingsrichtlijnen, innovaties in de particuliere sector, belastingbeleid en landbouw stimuleringsmaatregelen van de overheid, voedselaankoop beleid, etikettering en andere regelgevende prioriteiten, en op voedsel gebaseerde gezondheidszorginterventies de wetenschap inhalen. Miljoenen levens hangen ervan af.”
Vertaling: Andre Teirlinck