Kankerpatiënten die blijven roken na hun diagnose hebben een bijna verdubbeld risico op een hartaanval, beroerte of overlijden als gevolg van hart- en vaatziekten in vergelijking met niet-rokers, volgens onderzoek gepubliceerd op Werelddag Zonder Tabak in European Heart Journal, een tijdschrift van de European Society van Cardiology (ESC).
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie waren er in 2020 wereldwijd meer dan 50,5 miljoen overlevenden van kanker. Dr. Hyeok-Hee Lee van Yonsei University College of Medicine, Seoul, Korea zei: “Een diagnose van kanker is een uiterst stressvolle levensgebeurtenis, wat vaak leidt tot significante veranderingen in iemands levensstijl. Met name roken is een gezondheid gerelateerd gedrag dat sterk kan worden beïnvloed door mentale problemen. Er was echter weinig bekend over de relatie tussen veranderingen in rookgewoonten na een diagnose van kanker en het risico op hart- en vaatziekten – de belangrijkste oorzaak van niet kanker gerelateerde sterfte onder overlevenden van kanker.”
De onderzoekers analyseerden gegevens uit een Koreaanse nationale database met gezondheidsclaims. De studie omvatte 309.095 overlevenden van kanker die nog nooit een hartinfarct of beroerte hadden gehad. De mediane leeftijd was 59 jaar en 52% was vrouw. De deelnemers ondergingen gezondheidsonderzoeken zowel voor als na hun diagnose van kanker, waarbij de rookstatus werd beoordeeld met behulp van een zelf gerapporteerde vragenlijst. Patiënten werden verdeeld in vier groepen op basis van hun verandering in rookgewoonten nadat ze de diagnose kanker hadden gekregen: (1) aanhoudende niet-rokers, (2) stoppers, (3) initiators/terugvallers en (4) doorgaande rokers.
Van de 309.095 overlevenden van kanker bleven 250.102 (80,9%) niet-roken, 31.121 (10,1%) stopten met roken, 4.777 (1,5%) begonnen met roken of vielen terug met roken, en 23.095 (7,5%) bleven roken nadat de diagnose kanker was gesteld. Het aandeel initiatoren/terugvallers en doorgaande rokers samen was het hoogst bij overlevenden van kanker aan de urinewegen en het laagst bij overlevenden van borstkanker.
De onderzoekers beoordeelden het risico op cardiovasculaire problemen (myocardinfarct, beroerte of overlijden door hart- en vaatziekten) voor elke groep gedurende een mediaan van 5,5 jaar. De analyses werden aangepast voor kenmerken die de associatie tussen roken en cardiovasculaire voorvallen kunnen beïnvloeden, waaronder leeftijd, geslacht, gezinsinkomen, woongebied, alcohol, fysieke activiteit, body mass index, bloeddruk, bloedglucose, cholesterolgehalte, aantal andere medische aandoeningen , medicijnen, kankertype en behandelingen tegen kanker.
Vergeleken met langdurig niet-roken was het risico op cardiovasculaire problemen tijdens de follow-up respectievelijk 86%, 51% en 20% hoger bij doorgaande rokers, initiators/terugvallers en stoppers. De bevindingen waren consistent voor vrouwen en mannen, en wanneer het risico op een hartinfarct, beroerte en cardiovasculaire dood afzonderlijk werden geanalyseerd.
De voordelen van stoppen waren nog groter in vergelijking met doorgaan met roken. Van degenen die rookten voordat de diagnose kanker werd gesteld, stopte 57% nadat ze erachter kwamen dat ze kanker hadden. Stoppen met roken ging gepaard met een vermindering van 36% van het risico op cardiovasculaire problemen in vergelijking met doorgaan met roken.
Ongeveer één op de vijf patiënten die doorgingen met roken, verminderde hun dagelijkse tabaksconsumptie met minstens 50% nadat ze de diagnose kanker hadden gekregen. Patiënten die doorgingen met roken, maar minder rookten nadat ze hoorden dat ze kanker hadden, hadden hetzelfde risico op cardiovasculaire problemen als degenen die bleven roken zonder vermindering. “Sommige mensen kunnen troost vinden in het succesvol verminderen van hun roken zonder volledig te stoppen,” zei Dr. Lee. “Onze resultaten impliceren echter dat minder roken niet het uiteindelijke doel zou moeten zijn en dat rokers helemaal zouden moeten stoppen om de voordelen te krijgen van volledig afkicken.”
Van degenen die niet-rokers waren vóór hun diagnose van kanker, begon of hervatte 2% met roken nadat ze erachter kwamen dat ze kanker hadden. Beginnen met roken of terugvallen ging gepaard met een 51% hoger risico op hart- en vaatziekten in vergelijking met langdurig niet-roken. Dr. Lee zei: “Hoewel onze studie geen sluitend bewijs levert voor de onderliggende oorzaken van het beginnen met roken of terugval, kunnen sommige overlevenden van kanker na herstel de motivatie verliezen om een gezonde levensstijl aan te houden, terwijl anderen zich tot sigaretten zouden kunnen wenden als een manier om door roken om te gaan met de stress van hun diagnose. Dit zijn slechts speculaties, en verder onderzoek is nodig om factoren vast te stellen die verband houden met het beginnen met roken of terugval bij overlevenden van kanker.”
Hij concludeerde: “Onze resultaten versterken het bestaand bewijsmateriaal over de bekende cardiovasculaire risico’s van het roken van tabak en benadrukken de voordelen van stoppen met roken, zelfs voor overlevenden van kanker. Bovendien wijst de bevinding dat meer dan 40% van de patiënten die rookten vóór hun diagnose van kanker daarna doorgingen met roken, op de noodzaak van krachtigere inspanningen om het stoppen met roken te bevorderen bij overlevenden van kanker, die al een verhoogd risico op hart- en vaatziekten hebben in vergelijking met hun leeftijdsgenoten.”
vertaling persbericht Andre Teirlinck