Kankercellen gebruiken suikermoleculen op hun oppervlak om aanvallen van het immuunsysteem van het lichaam uit te schakelen. Onderzoekers van de Universiteit van Basel rapporteren nu hoe dit mechanisme kan worden geneutraliseerd.
Het immuunsysteem is eigenlijk buitengewoon goed uitgerust om zich te ontdoen van abnormale cellen. Als veiligheidsmechanisme zijn in gezonde cellen speciale functies ingebouwd, zodat het immuunsysteem ze herkent en een verkeerde aanval wordt voorkomen. Kankercellen manipuleren deze veiligheidsmechanismen echter stiekem op zo’n manier dat het immuunsysteem ze met rust laat.
In de afgelopen jaren hebben immuun therapieën een revolutie teweeggebracht in de behandeling van kanker. Deze omvatten therapieën die voorkomen dat kankercellen de immuunrespons remmen. Dit omvat het blokkeren van zogenaamde “immuun controlepunten” met behulp van kunstmatig geproduceerde eiwitten waardoor de immuuncellen de kankercellen met succes kunnen aanvallen.
“Bij veel tumoren is er echter slechts een bescheiden succes. Daarom zijn we op zoek naar nieuwe benaderingen om anti-tumor immuun respons efficiënter aan te pakken”, legt professor Heinz Läubli uit. Hij is van de afdeling Biomedicine van de Universiteit van Basel en het Universitair Ziekenhuis Basel. In het vakblad Science Translational Medicine rapporteert zijn team, samen met dat van Nobelprijswinnaar professor Carolyn Bertozzi van Stanford University, over een veelbelovende nieuwe aanpak. Door suikermoleculen op het oppervlak van kankercellen bij muizen te veranderen, konden de onderzoekers een significante toename van de antitumor immuun respons produceren.
Hoe immuuncellen een verrader worden.
Hun focus ligt op suikermoleculen op het oppervlak van de kankercellen, maar ook op de cellen in hun directe omgeving. Deze specifieke suikers, die siaalzuur bevatten, komen ook voor op gezonde cellen en zijn belangrijk voor cel-tot-cel communicatie. Tumoren verhogen echter het aandeel van deze suikers op hun oppervlak.
Bepaalde immuuncellen, macrofagen genaamd, herkennen deze siaalzuur suikers en worden onbedoeld een verrader: ze geven andere nabijgelegen immuuncellen de indruk dat alles in orde is. De experimenten van het onderzoeksteam op muizen hebben nu kunnen aantonen dat de siaalzuur suikers kunnen worden verwijderd, of in ieder geval sterk verminderd, met behulp van een enzym. Dit betekent dat de macrofagen niet langer voorkomen dat de tumor immunologisch wordt aangevallen.
Een doelstructuur voor nieuwe therapieën.
Nauwkeuriger analyses hebben de onderzoekers in staat gesteld om bij muizen precies te identificeren welke receptor het op de macrofagen is die de siaalzuur suikers herkent. Als de equivalente receptor bij de mens zou kunnen worden geïdentificeerd, zou dat een ander interessant doelwit kunnen zijn in de strijd tegen kankercellen met behulp van het eigen immuunsysteem van de patiënt.
Original publication
Michal A. Stanczak et al.
Vertaling: Andre Teirlinck