Mensen die in sociaal en economisch achtergestelde buurten wonen, hebben mogelijk een grotere kans om dementie te ontwikkelen dan mensen die in minder achtergestelde buurten wonen. Dat blijkt uit een studie die op 26 maart 2025 online is gepubliceerd in Neurology®, het medisch tijdschrift van de American Academy of Neurology. De studie bewijst niet dat buurtfactoren dementie veroorzaken, maar toont enkel een verband aan.
De status van een buurt werd bepaald aan de hand van factoren zoals inkomen, werkgelegenheid, opleidingsniveau en handicap.
“Onze bevindingen tonen aan dat de gemeenschap waarin je woont invloed heeft op je risico om dementie te ontwikkelen,” zegt hoofdauteur Pankaja Desai, PhD, van Rush University in Chicago, Illinois. “De meeste onderzoeken naar risicofactoren voor de ziekte van Alzheimer richten zich op het individuele niveau, niet op gemeenschapsniveau. Uiteraard is ingrijpen op gemeenschapsniveau een uitdaging, maar achtergestelde buurten prioriteren kan een effectieve manier zijn om middelen voor ouderen te mobiliseren en kansen te bieden om het risico op dementie in de hele gemeenschap te verlagen.”
Aan het onderzoek namen 6.781 mensen deel met een gemiddelde leeftijd van 72 jaar, woonachtig in vier wijken in Chicago. Aan het begin van de studie en vervolgens elke drie jaar werden testen afgenomen om het denk- en geheugenvermogen te meten, gedurende een opvolgperiode van minstens zes jaar. Een groep van 2.534 personen werd specifiek geëvalueerd op dementie. In totaal bestond 66% van de groep uit zwarte deelnemers, de rest uit witte deelnemers.
De onderzoekers keken naar U.S. Census-gebieden binnen de vier buurten, ingedeeld naar mate van achterstelling. Zo’n gebied is een kleine zone binnen een county.
Aan het eind van het onderzoek bleek dat 11% van de mensen in de minst achtergestelde gebieden Alzheimer had ontwikkeld, tegenover 14% in gebieden met iets meer achterstand, 17% in gebieden met aanzienlijke achterstand, en 22% in de meest achtergestelde gebieden.
Na correctie voor andere factoren die het risico op dementie kunnen beïnvloeden, zoals leeftijd, geslacht en opleidingsniveau, bleek dat mensen in de meest achtergestelde gebieden meer dan twee keer zo veel kans hadden om dementie te ontwikkelen dan mensen in de minst achtergestelde gebieden.
“Meer zwarte deelnemers woonden in gebieden met grotere achterstand en meer witte deelnemers in minder achtergestelde gebieden. Toen we de buurtfactoren meenamen in de analyse, was er geen significant verschil meer tussen zwarte en witte mensen in hun risico om Alzheimer te ontwikkelen,” aldus Desai.
De studie onderzocht ook de jaarlijkse achteruitgang in scores op denk- en geheugentests. Bij mensen in de meest achtergestelde gebieden ging die achteruitgang ongeveer 25% sneller dan bij mensen in de minst achtergestelde gebieden.
Een beperking van het onderzoek is dat alle deelnemers in wijken van Chicago woonden, waardoor de resultaten mogelijk niet toepasbaar zijn op andere bevolkingsgroepen.
Het onderzoek werd gefinancierd door het National Institute on Aging.