Uit onderzoek van de Charité – Universitätsmedizin Berlin blijkt dat ernstige stress of trauma in de kindertijd kan bijdragen aan versnelde hersenveroudering en een verhoogd risico op neurodegeneratieve aandoeningen, zoals dementie. Dit onderzoek, gericht op vrouwen, toont aan dat vroege negatieve ervaringen meetbare biologische en cognitieve effecten hebben.
Impact van stressvolle jeugdervaringen
Stressvolle of traumatische gebeurtenissen in de kindertijd, zoals misbruik, verwaarlozing, huiselijk geweld, middelenmisbruik binnen het gezin of het verlies van een ouder, kunnen langdurige effecten hebben. Ongeveer 30-40% van de bevolking rapporteert dergelijke ervaringen, die het endocriene en immuunsysteem beïnvloeden en het risico op verschillende ziekten verhogen. De onderzoekers wilden nagaan of deze stressfactoren ook bijdragen aan hersenveroudering en neurodegeneratieve processen.
Onderzoeksmethode
Het onderzoek omvatte 179 vrouwen tussen de 30 en 60 jaar, een groep met een verhoogd risico op neurodegeneratieve ziekten. De deelnemers ondergingen:
- Klinische interviews om jeugdtrauma’s in kaart te brengen.
- Bloedonderzoek naar biomarkers voor neuro-inflammatie en zenuwschade.
- Hersenscans (MRI) om hersenvolumes en hersenvochtcaviteiten te meten.
- Cognitieve tests om vroege tekenen van dementie op te sporen.
De onderzoekers hielden rekening met sociaaleconomische factoren en psychiatrische symptomen, zoals depressie, om vertekening van de resultaten te voorkomen.
Conclusies
De resultaten toonden aan dat vrouwen met traumatische jeugdervaringen:
- Hogere niveaus van neuro-inflammatoire en neurodegeneratieve biomarkers in het bloed hadden.
- Een lager hersenvolume vertoonden.
- Meer cognitieve problemen hadden.
Dit bevestigt een duidelijke link tussen vroege stress en versnelde hersenveroudering. Verdere studies zijn nodig om de exacte mechanismen te begrijpen en vroege behandelingen te ontwikkelen.
Toekomstig onderzoek en veerkracht
Hoewel niet iedereen met jeugdtrauma dementie ontwikkelt, is veerkracht een cruciale factor. Het stimuleren van veerkracht bij mensen met een stressvolle jeugd kan helpen om negatieve gevolgen te beperken. De onderzoekers willen in de toekomst ook onderzoeken of deze verbanden bij mannen voorkomen.
Deze bevindingen bieden nieuwe inzichten in risicofactoren voor neurodegeneratieve ziekten en onderstrepen het belang van vroege preventie en interventie.