Kamerlid Dijk (SP) stelde vragen aan de staatssecretaris van Jeugd, Preventie en Sport, Vincent Karremans, over het beboeten van supermarkten die te veel ongezond voedsel verkopen. De vragen volgen op een advies van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) om dergelijke maatregelen te overwegen.
Belangrijkste punten uit de antwoorden:
- Erkenning van het probleem
- De staatssecretaris erkent dat overgewicht en ongezond eten een groot en groeiend probleem vormen. Supermarkten hebben volgens hem een verantwoordelijkheid om gezondere keuzes te stimuleren.
- Voedingsaanbod in supermarkten
- Ongeveer 80% van het aanbod in supermarkten valt buiten de Schijf van Vijf en bestaat vaak uit ultrabewerkte producten.
- De staatssecretaris wil afspraken maken met supermarkten om het aandeel gezonde producten te vergroten en de verkoopverhouding gezond-ongezond te verbeteren.
- Reclame voor ongezond voedsel
- 80% van de reclame-uitgaven voor voedsel gaat naar ongezonde producten.
- Er wordt gewerkt aan wetgeving om reclame voor ongezonde voeding gericht op kinderen te verbieden, maar voor een algemeen reclameverbod is onvoldoende draagvlak.
- Financiële prikkels en regelgeving
- De staatssecretaris overweegt financiële prikkels, maar is terughoudend over een boetesysteem vanwege juridische en economische bezwaren (o.a. Europese regelgeving en mededingingswetgeving).
- Een mogelijke maatregel is het invoeren van een suikerbelasting op frisdrank, waarbij suikerhoudende dranken zwaarder belast worden dan suikervrije varianten.
- Normering van ongezond voedsel
- Het kabinet zet in op productverbetering (minder zout, suiker en verzadigd vet), maar nationale verplichtingen moeten binnen EU-wetgeving passen.
- De landsadvocaat heeft onderzocht welke reguleringen juridisch haalbaar zijn.
- Prijs en btw op gezond voedsel
- Prijs speelt een rol in eetgedrag, maar de overheid ziet btw-verlaging op gezonde voeding niet als haalbare oplossing.
- Een btw-nultarief op gezonde voeding zou moeilijk juridisch af te bakenen zijn en leiden tot miljarden euro’s aan belastingderving.
Conclusie:
De staatssecretaris erkent het probleem van ongezond voedsel en overgewicht en wil maatregelen nemen, zoals afspraken met supermarkten en het invoeren van een suikerbelasting. Striktere regulering en financiële prikkels zijn lastiger vanwege juridische en economische beperkingen. Een btw-verlaging op gezonde voeding wordt niet als haalbare optie gezien.