Dit is de essentie van een studie van de Universiteit van Hongkong (HKU) met therapeutische implicaties voor de behandeling van geïsoleerde individuen of bevolkingsgroepen.
Eerdere studies hebben een verband vastgesteld tussen eenzaamheid, piekeren en depressie. Piekeren wordt gedefinieerd als repetitieve en opdringerige negatieve gedachten en gevoelens, en eenzaamheid als een kloof tussen gewenste en werkelijke sociale connecties.
Gezien de breed gerapporteerde hoge co-occurratie van eenzaamheid en depressie, wilde een onderzoeksteam onder leiding van professor Tatia M.C. Lee, directeur van het State Key Laboratory of Brain and Cognitive Sciences, hoogleraar Psychologische Wetenschappen en Klinische Psychologie, en May Professor in Neuropsychologie aan de HKU, de onderliggende mechanismen begrijpen.
De hypothese van het onderzoeksteam, zoals beschreven in hun studie getiteld “Een netwerkanalyse van piekeren over eenzaamheid en de relatie met depressie”, recent gepubliceerd in Nature Mental Health, was dat piekeren de relatie tussen eenzaamheid en depressie zou bemiddelen. Hierbij zou een hoger niveau van eenzaamheid leiden tot meer piekeren, wat vervolgens zou leiden tot een hogere ernst van depressieve symptomen.
“Onze studie onderzocht de relatie tussen eenzaamheid, piekeren en depressieve symptomen met behulp van de netwerkanalysemethodologie. De bevindingen toonden aan dat piekeren over het gevoel van eenzaamheid een significant risico vormt voor het ontwikkelen van depressie. Daarom kan het richten van interventies op eenzaamheid een cruciale strategie zijn om de toenemende incidentie van depressie te verminderen,” aldus professor Lee.
Het onderzoeksteam bestudeerde 900 volwassenen in Hongkong, Guangzhou en Fuzhou, China, tussen 2021 en 2023, tijdens de uitbraak van de Covid-19-pandemie. Strikte lockdowns in Hongkong en China boden een unieke onderzoekspopulatie. Het team gebruikte een netwerkanalysetoepassing om het Eenzaamheid-Depressie- en Eenzaamheid-Piekeren-Depressienetwerk te construeren in een cross-sectioneel ontwerp bij de volwassen steekproef. Netwerkanalyse richt zich op hoe individuele items binnen en tussen grotere variabelen met elkaar verbonden zijn en hoe deze verbindingen het gedrag van het netwerk beïnvloeden om een groter fenomeen te verklaren.
De bevindingen gaven aan dat piekeren over het gevoel van eenzaamheid de belangrijkste onderliggende factor was die de relatie tussen eenzaamheid en depressie beïnvloedde. In het bijzonder bleek een specifieke piekerende gedachte (“nadenken over hoe alleen je bent”) in verbinding met een specifieke ervaring van eenzaamheid (“hoe vaak voel je je alleen”) essentieel te zijn in het onderhouden van het netwerk van eenzaamheid, piekeren en depressie.
Op basis van de bevindingen stelt het onderzoeksteam voor dat interventies tegen depressie zich zouden moeten richten op het verminderen van piekergedachten, met name die gerelateerd aan het gevoel van eenzaamheid. Therapieën zouden erop gericht moeten zijn de verbinding te verbreken tussen frequent eenzaam voelen en piekeren over eenzaamheid, wat het netwerk van eenzaamheid, piekeren en depressie zou deactiveren; en daarmee de schadelijke effecten van eenzaamheid op het veroorzaken van depressie minimaliseren.
Deze studie is recent gepubliceerd in Nature Mental Health in een artikel getiteld “Een netwerkanalyse van piekeren over eenzaamheid en de relatie met depressie”. (Link naar het artikel: https://www.nature.com/articles/s44220-024-00350-x)