Eén enkele behandelsessie, met de videogame Tetris, kan symptomen van posttraumatische stressstoornis (PTSS) verminderen, zo blijkt uit een nieuwe studie die is uitgevoerd met zorgprofessionals die tijdens de COVID-19-pandemie werkten. De resultaten zijn gepubliceerd in BMC Medicine. De studie omvatte 164 deelnemers en de positieve effecten bleven aanwezig vijf weken en zelfs zes maanden na de behandeling.
“Het is mogelijk om de frequentie van onaangename en opdringerige herinneringen aan trauma te verminderen en daarmee ook andere PTSS-symptomen te verlichten. Met slechts één begeleide behandelsessie zagen we positieve effecten die vijf weken en zelfs zes maanden na de behandeling aanhielden. Trauma kan iedereen treffen. Als dit effect kan worden bereikt met een alledaags hulpmiddel zoals videogames, kan het een toegankelijke manier zijn om veel mensen te helpen,” zegt Emily Holmes, hoogleraar aan de Universiteit van Uppsala die de studie leidde.
Het kenmerkend symptoom van PTSS is onaangename en opdringerige herinneringen aan een traumatische gebeurtenis in de vorm van mentale beelden – doorgaans bekend als flashbacks. Andere symptomen kunnen zijn: vermijding, buitensporige spanning en problemen zoals slaap- en concentratieproblemen. Holmes en haar collega’s doen al lange tijd onderzoek naar het voorkomen van PTSS. In de huidige studie richtten de onderzoekers zich op het wegwerken van flashbacks. Door opdringerige herinneringen te vervangen met behulp van een visuele taak, kunnen ook andere PTSS-symptomen worden verminderd.
Mentale rotatie met behulp van Tetris.
De behandeling is gebaseerd op wat bekend staat als mentale rotatie, wat de kern vormt van Tetris. Wanneer je naar een object kijkt vanuit een bepaalde hoek, kun je je voorstellen hoe het eruit zou zien als het naar een andere positie zou worden gedraaid en vanuit een andere hoek zou kunnen worden bekeken.
De studie omvatte 164 deelnemers. Alle deelnemers hielden hun indringende herinneringen aan trauma een week lang bij. Daarna werden ze gerandomiseerd naar één van de twee condities. De helft van de groep werd gevraagd om Tetris te spelen met mentale rotatie. De andere helft, de controlegroep, kreeg een niet-visuele taak: luisteren naar de radio. Alle deelnemers hielden een dagboek bij over hun flashbacks. Aan het begin van de studie ervoeren deelnemers gemiddeld 15 flashbacks per week. Bij een follow-up van vijf weken hadden deelnemers in de controlegroep gemiddeld vijf episodes per week, maar die in de game groep hadden er gemiddeld slechts één.
Bij een follow-up, hadden zes maanden na de behandeling de deelnemers in de game groep minder ernstige symptomen van PTSS. Bij een beoordeling met behulp van een erkende vragenlijst (PCL-5) die vaak wordt gebruikt om alle PTSS-symptomen te beoordelen, ervoer de game groep ongeveer de helft van de problemen dan de controlegroep.
“Het was voor ons verrassend dat de behandelmethode zo effectief was en dat de verbetering van de symptomen zes maanden aanhield. Ik realiseer me dat het onwaarschijnlijk lijkt dat zo’n korte interventie, zoals video games, een diepgaande bespreking van trauma met een therapeut, zou kunnen vervangen. Maar de studie levert wetenschappelijk gecontroleerd bewijs dat een enkele begeleide digitale behandelsessie het aantal intrusieve herinneringen kan verminderen en dat het veilig kan worden gebruikt,” vervolgt ze.
“Mijn visie is dat we op een dag een hulpmiddel kunnen biedenn aan zorgprofessionals om na traumatische gebeurtenissen vroege PTSS-symptomen te helpen voorkomen en behandelen. Dit is een ‘cognitief vaccin’, op een vergelijkbare manier waarop we momenteel vaccineren tegen sommige infectieuze lichamelijke ziekten”, legt Holmes uit.
Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met collega’s van Uppsala Clinical Research en Karolinska Trials Alliance, Karolinska Institutet, Karolinska University Hospital, Dalarna University, Sophiahemmet University, Ambulance Services in Region Västerbotten, de University of Münster (Duitsland), P1Vital (VK) en de University of New South Wales, UNSW (Australië).
Vertaling: Andre Teirlinck