Nieuwe route in immuunafweer ontdekt

Onderzoekers uit Bonn ontcijferen de interactie van monocyten en bloedplaatjes in menselijk bloed.

Monocyten, een speciaal type witte bloedcellen, scheiden cytokinen af als ontsteking boodschappers die cruciaal zijn voor een passende immuunrespons. Onderzoekers van het Universitair Ziekenhuis Bonn (UKB) en de Universiteit van Bonn hebben nu ontdekt dat bloedplaatjes, ook wel trombocyten genoemd, communiceren met monocyten en hun ontsteking vermogen vergroten. Door de interactie tussen bloedplaatjes en monocyten te begrijpen, hopen ze de behandeling van immuunstoornissen en daarmee samenhangende ziekten te verbeteren. De resultaten van het onderzoek zijn inmiddels gepubliceerd in het gerenommeerde tijdschrift ‘EMBO Molecular Medicine’ en zullen op de cover van het augustusnummer verschijnen.

Monocyten zijn witte bloedcellen, bekend als leukocyten. Ze vormen een belangrijk onderdeel van het aangeboren immuunsysteem en dragen bij tot de verdediging van de gastheer in het bloed door grote hoeveelheden pro-inflammatoire cytokines uit te scheiden. Abnormale activiteit van monocyten leidt tot hyper inflammatie, d.w.z. zeer ernstige ontstekingen, evenals levensbedreigende cytokine stormen. Aan de andere kant wordt een verstoorde monocyten functie geassocieerd met “immuun verlamming”. In deze toestand wordt het vermogen van het immuunsysteem om indringers zoals virussen en bacteriën te bestrijden, geremd. Dit verhoogt de gevoeligheid voor infecties. “Het is daarom van cruciaal belang om te begrijpen hoe de functies van monocyten worden gereguleerd”, zegt senior en corresponderend auteur prof. dr. Bernardo Franklin van het Institute of Innate Immunity van de UKB en de Cluster of Excellence Immuno Sensation van de Universiteit van Bonn, waarin hij motiveert om de rol van bloedplaatjes bij de regulatie van door monocyten geïnduceerde ontstekingen te onderzoeken.

Bloedplaatjes als centraal controlepunt bij de immuunafweer.

Bloedplaatjes spelen een centrale rol bij de bloedstolling, maar er wordt ook gedacht dat ze belangrijke functies vervullen in het immuunsysteem. Het onderzoeksteam van prof. Franklin heeft bloedplaatjes al geïdentificeerd als een belangrijke ontsteking regulator. Ze melden nu dat een laag aantal bloedplaatjes bij de zeldzame bloedziekte immuuntrombocytopenie (ITP) of de kunstmatige verwijdering van bloedplaatjes uit gezonde monocyten resulteert in “immuun verlamming”. Dit wordt gekenmerkt door een verstoorde cytokine reactie en is een immunologische uitdaging. “Opmerkelijk is dat het aanvullen van monocyten met verse bloedplaatjes deze aandoening ongedaan maakt en de cytokine respons van monocyten herstelt”, zegt corresponderend en co-hoofdauteur Dr. Ibrahim Hawwari, een postdoctoraal fellow van de Universiteit van Bonn aan het Institute of Innate Immunity van de UKB.

De onderzoekers uit Bonn ontdekten dat de pro-inflammatoire signalen, waaronder NF-KB en p38 MAPK, zich voortplanten van bloedplaatjes naar monocyten en hun ontstekings vermogen behouden. “Blaasjes van bloedplaatjes controleren als verlengde arm van bloedplaatjes deze intercellulaire communicatie”, zegt co-hoofdauteur Lukas Roßnagel, PhD-student van de Universiteit van Bonn aan het Instituut voor Aangeboren Immuniteit van de UKB.

De resultaten van het onderzoek wijzen op een nieuw intercellulair communicatie mechanisme waarbij bloedplaatjes de monocyt functie reguleren. “Klinisch gezien suggereert dit potentiële therapeutische strategieën om de immuun verlamming van monocyten tegen te gaan bij aandoeningen zoals ITP en andere ontstekingsziekten door de toevoeging van bloedplaatjes”, zegt prof. Franklin, die hoopt dat een goed begrip van de interacties tussen bloedplaatjes en monocyten zal leiden tot een verbeterde behandeling van immuunstoornissen en aanverwante ziekten.

Vertaling: Andre Teirlinck