Onderzoekers van het National Institutes of Health (NIH) hebben de oorzaak ontdekt van disfunctie in het proces waarbij cellen in het netvlies van het oog afval verwijderen.
Een rapport van wetenschappers van NIH en Johns Hopkins University, Baltimore, beschrijft hoe veranderingen in een factor genaamd AKT2 de functie van organellen, lysosomen genaamd, beïnvloeden. Dit resulteert in de productie van afzettingen in het netvlies, drusen genaamd, een kenmerk van droge leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (AMD). De onderzoekers suggereren dat de vorming van drusen een gevolg is van AKT2-gerelateerde lysosoomdisfunctie, wat wijst op een nieuw doelwit voor therapeutische interventie.
Lysosomen functioneren als de afvalverwerkingssystemen van cellen en spelen een cruciale rol in het onderhoud van het lichtgevoelige netvlies. De belangrijkste cellen van het retinale pigmentepitheel (RPE) voorzien het netvlies van zuurstof en voedingsstoffen en verwerken afvalproducten via lysosomen. Wanneer deze afvalverwerking faalt, ontstaan drusen. Bij voortschrijdende AMD nemen de hoeveelheid en het volume van drusen toe. Ondanks intensief onderzoek blijft de vorming van drusen grotendeels een mysterie.
In muizen manipuleerden de onderzoekers de expressieniveaus van AKT2 in RPE. Bij overexpressie van AKT2 functioneerden lysosomen niet normaal en ontwikkelden de muizen symptomen van droge AMD, zoals degeneratie van RPE. Vergelijkbare kenmerken werden waargenomen in RPE-cellen van menselijke donoren met AMD of in RPE-cellen gegenereerd uit stamcellen van patiënten. Cellen van donoren met een genvariant genaamd CFH Y402H, die het risico op AMD verhoogt, hadden relatief hogere expressie van AKT2, functioneel defecte lysosomen en vormden drusenafzettingen.
De bevindingen van deze studie vormen de basis voor een mogelijke toekomstige behandeling voor droge AMD, waarvoor momenteel geen therapie bestaat. AMD is een van de meest voorkomende oorzaken van gezichtsverlies in de Verenigde Staten. Mensen met droge AMD ontwikkelen drusen in een gebied van het lichtgevoelige netvlies, de macula, die gebruikt wordt voor scherp, centraal zicht.
Bron: National Institutes of Health
Ghosh S, Sharma R, et al. The AKT2/SIRT5/TFEB pathway as a potential therapeutic target in non-neovascular AMD. Nat Commun. 2024 Jul 21;15(1):6150. doi: 10.1038/s41467-024-50500-z.
Sharma R, et al. Epithelial phenotype restoring drugs suppress macular degeneration phenotypes in an iPSC model. Nat Commun. 2021 Dec 15;12(1):7293. doi: 10.1038/s41467-021-27488-x.