Het kabinet wil in de dienstverlening aan mensen met een bijstandsuitkering meer uitgaan van vertrouwen. Ook moet de uitvoering voor gemeenten gemakkelijker worden en mogen professionals meer rekening houden met wat er speelt in iemands leven. Dat staat in het wetsvoorstel Participatiewet in balans. De ministerraad heeft ingestemd met dit voorstel. Minister Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen stuurt de wet nu aan de Tweede Kamer.
Minister Schouten: “Als je bent aangewezen op een bijstandsuitkering komt er veel op je af. Wij willen een overheid die dan naast mensen gaat staan. Die oog heeft voor wat er speelt in jouw leven. Ik ben daarom heel blij dit wetsvoorstel aan de Tweede Kamer aan te kunnen bieden. Met de nieuwe wet zetten we concrete stappen om de mens centraal te stellen boven de regels.”
Met onder meer de volgende maatregelen wil het kabinet de Participatiewet beter laten aansluiten op wat mensen (aan) kunnen en nodig hebben. Alle voorstellen zijn gericht op menselijke maat, vertrouwen en eenvoud.
Mensen mogen straks tot € 1.200,- aan giften ontvangen zonder dit op te hoeven geven. Ook mogen zij naast hun uitkering tot 15% aan bijverdiensten zelf houden voor de periode van (ten minste) een jaar. Het kabinet maakt hiermee de opstap naar werk vanuit de uitkering aantrekkelijker.
Wanneer de stap naar werk te groot is, mag iemand ook vrijwilligerswerk doen of een andere vorm van maatschappelijke participatie.
Het verlenen van mantelzorg heeft geen gevolgen voor de uitkering. Wanneer iemand tijdelijk vanwege het verlenen van mantelzorg inwoont bij diegene, behoudt hij in die tijdelijke situatie een eigen recht op bijstand.
Gemeenten krijgen meer ruimte om een passende maatregel op te leggen als mensen zich niet houden aan de regels. Nu dient de gemeente de bijstandsuitkering standaard te korten.
Gemeenten krijgen de mogelijkheid om een bijstandsuitkering met terugwerkende kracht te verstrekken, tot drie maanden terug. Dit kan schulden voorkomen en financiële problemen verminderen.
De nieuwe wet kent ook een aantal praktische aanpassingen. Zo wordt het mogelijk om een bijstandsaanvraag te doen met het rijbewijs als identiteitsbewijs. En als mensen per ongeluk een verkeerde aanvraag doen, blijft de datum van de aanvraag gelden. Ook wordt de verrekening van het vakantiegeld met de bijstand vereenvoudigd.
Raad van State
Het kabinet heeft het wetsvoorstel voor advies voorgelegd aan de Raad van State. Deze onderschrijft nut en noodzaak van de aanpassing van de Participatiewet. Ook benadrukt de Raad het belang van het fundamenteel herzien van de wet.
De inwerkingtreding van het wetsvoorstel is mede afhankelijk van wanneer behandeling van het voorstel plaats zal vinden in de Kamer.