Volwassenen die slechts drie tot vijf uur per dag slapen, lopen een groter risico om diabetes type 2 te ontwikkelen. Dit wordt aangetoond in een nieuwe studie van de Universiteit van Uppsala, gepubliceerd in JAMA Network Open. Het laat ook zien dat chronisch slaapgebrek niet kan worden gecompenseerd door alleen gezond eten.
“Over het algemeen raad ik aan prioriteit te geven aan slaap, hoewel ik begrijp dat dit niet altijd mogelijk is, vooral als ouder van vier tieners”, zegt Christian Benedict, universitair hoofddocent en slaaponderzoeker bij de afdeling Farmaceutische Biowetenschappen van de Universiteit van Uppsala en leidend onderzoeker achter het onderzoek.
Hij en een team van onderzoekers hebben het verband tussen diabetes type 2 en slaapgebrek onderzocht. Type 2-diabetes beïnvloedt het vermogen van het lichaam om suiker (glucose) te verwerken, waardoor de opname van insuline wordt belemmerd en dit resulteert in hoge bloedsuikerspiegels. Uit een rapport uit 2020 blijkt dat ruim 462 miljoen mensen aan deze ziekte lijden. Na verloop van tijd kan het ernstige schade veroorzaken, vooral aan de zenuwen en bloedvaten, en vormt daarmee een mondiaal escalerend probleem voor de volksgezondheid.
“Eerder onderzoek heeft aangetoond dat herhaalde korte dagelijkse rust de kans op diabetes type 2 vergroot, terwijl gezonde voedingsgewoonten zoals het regelmatig eten van fruit en groenten het risico kunnen verkleinen. Het is echter onduidelijk gebleven of mensen die te weinig slapen hun risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 kunnen verminderen door gezond te eten”, zegt Diana Noga, slaaponderzoeker bij de afdeling Farmaceutische Biowetenschappen van de Universiteit van Uppsala.
De onderzoekers gebruikten daarom gegevens uit een van de grootste populatiedatabases ter wereld, de UK Biobank, waarin bijna een half miljoen deelnemers uit Groot-Brittannië genetisch in kaart zijn gebracht en vragen over gezondheid en levensstijl hebben beantwoord. Ze volgden de deelnemers ruim tien jaar en ontdekten dat een slaapduur van drie tot vijf uur verband hield met een hoger risico op het ontwikkelen van diabetes type 2.
Daarentegen leidden gezonde eetgewoonten tot een lager risico op het ontwikkelen van de ziekte, maar zelfs mensen die gezond aten maar minder dan zes uur per dag sliepen, liepen nog steeds een hoger risico op diabetes type 2.
“Onze resultaten zijn de eerste die de vraag oproepen of een gezond dieet het slaapgebrek kan compenseren in termen van het risico op diabetes type 2. Ze moeten geen zorgen baren, maar moeten worden gezien als een herinnering dat slaap een belangrijke rol speelt in de gezondheid”, legt Benedict uit.
Hij stelt ook dat de effecten van slaapgebrek van persoon tot persoon verschillen, afhankelijk van aspecten als genetica en de daadwerkelijke slaapbehoefte van een persoon.