Schade aan de perifere zenuwen van het lichaam kan pijn en bewegingsstoornissen veroorzaken. Onderzoekers van de Universiteit van Leipzig hebben onlangs onderzocht hoe beschadigde zenuwen beter kunnen regenereren. Ze ontdekten dat vetweefsel de Schwann-cellen die nodig zijn voor herstel tijdens het genezingsproces sterk ondersteunt. De resultaten zijn gepubliceerd in het gerenommeerd tijdschrift ‘Cell Metabolism’.
Ons lichaam wordt doorkruist door miljoenen zenuwvezels die informatie doorgeven. Hierdoor kunnen we dingen doen zoals spieren controleren en zintuiglijke indrukken waarnemen. Perifere zenuwen, zoals die in onze armen en benen, worden vaak beschadigd door acuut letsel, bijvoorbeeld bij ongelukken. Als gevolg hiervan lijden de getroffenen aan verlies van spierkracht en sensorische problemen zoals gevoelloosheid. Perifere zenuwen hebben een sterk regeneratief potentieel, maar volledig herstel van de zenuwfunctie is nog steeds zeldzaam om redenen die nog niet volledig worden begrepen.
Wanneer een zenuw wordt verpletterd of doorgesneden, sterven de individuele zenuwvezels die door de schade zijn getroffen, aanvankelijk af. In principe hebben ze het vermogen om terug te groeien en volledig te regenereren. Dit is afhankelijk van de Schwann-cellen die de zenuwvezels omringen. Deze cellen sterven niet na zenuwbeschadiging, maar zijn in plaats daarvan verantwoordelijk voor het coördineren van de afbraak en hergroei van zenuwvezels in hun oorspronkelijke gebieden. Schwann-cellen spelen daarom een sleutelrol in het reparatieproces. Het was voorheen onbekend hoe deze cellen omgaan met de enorme metabolische belasting die gepaard gaat met de afbraak en wederopbouw van zenuwweefsel. Onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum van Leipzig hebben nu ontdekt dat Schwann-cellen cruciale ondersteuning krijgen bij zenuwherstel van het vetweefsel dat de zenuwen in het lichaam omringt. Met behulp van genetisch gemodificeerde muizen hebben ze aangetoond dat de chemische boodschapper leptine een sleutelrol speelt in dit proces.
Leptine wordt voornamelijk geproduceerd door cellen in vetweefsel en staat bekend om zijn eetlust remmende werking in de context van voeding. Verrassend genoeg toonde het huidig onderzoeksproject aan dat leptine signalering ook een belangrijke factor is bij het herstel van beschadigde zenuwen door Schwann-cellen. “Leptine afkomstig uit vetcellen stimuleert de energiebalans van de Schwann-cellen door hun mitochondriën te activeren”, zegt dr. Robert Fledrich van het Instituut voor Anatomie van de Universiteit van Leipzig en één van de twee studieleiders.
“Tegelijkertijd gebruiken de mitochondriën van de Schwann-cellen delen van het beschadigde zenuwweefsel als energiesubstraat, zodat een succesvolle regeneratie kan plaatsvinden”, voegt professor Ruth Stassart van het Paul Flechsig Instituut voor Neuropathologie van het Universitair Medisch Centrum van Leipzig eraan toe. “Het metabolisme van de Schwann-cellen is daarom geoptimaliseerd voor zenuwregeneratie en bevordert het herstel van de oorspronkelijke zenuwfunctie aanzienlijk”, leggen de twee onderzoekers uit.
De communicatie tussen vetcellen en Schwann-cellen zou mogelijk nieuwe behandelingsopties kunnen openen die het metabolisme van reparatie cellen positief beïnvloeden in geval van zenuwbeschadiging. De onderzoekers hopen dat de nieuwe bevindingen in de toekomst zullen helpen de regeneratie van beschadigde zenuwen bij mensen te verbeteren.