Nu de Raad vandaag de onderhandelingen over ‘Doelen en Indicatoren’ opent, waarschuwen het Europees burgerinitiatief ‘Red bijen en boeren’ en de Europese biologische beweging voor wijdverspreide desinformatie en misleiding van Europese burgers met betrekking tot vooruitgang in het halveren van het gebruik en risico van pesticiden in de EU.
“De door de Commissie voorgestelde indicator voor het meten van pesticidenreductie creëert de illusie van pesticidenreductie op papier, terwijl pesticidengebruik en -risico’s in het veld zelfs kunnen toenemen,” zegt Helmut Burtscher-Schaden, biochemicus bij GLOBAL 2000 – Friends of the Earth Oostenrijk en woordvoerder van ‘Save Bees and Farmers’: “Deze slecht ontworpen en misleidende indicator creëert enorme stimulansen voor het gebruik van de meest giftige pesticiden. Als deze wordt aangenomen, kan de bijensterfte, watervervuiling en bodemvervuiling zelfs toenemen, terwijl EU-politici zich zullen koesteren in de roem van een verzonnen pesticidenreductie.”
Beslissingen op handen
In de Europese instellingen wordt momenteel intensief onderhandeld over de vermindering van pesticiden. Vandaag bespreken de lidstaten in een werkgroep van de Raad welke indicator moet worden gebruikt om het pesticidengebruik te meten en op 24 oktober vindt in het Europees Parlement een cruciale stemming plaats over de “Verordening duurzaam gebruik pesticiden” (SUR). Het frauduleuze karakter van de huidige methode die de Commissie voorstelt om het gebruiksrisico van pesticiden te meten, ligt in conceptuele fouten van de indicator die als model diende: de geharmoniseerde risico-indicator 1 (HRI 1).
Wie is er bang voor zuiveringszout?
De bedrieglijke aard van de indicator komt voort uit twee inherente conceptuele fouten, die worden toegelicht in een 5 minuten durende video die vandaag is uitgebracht. Aan de hand van verkoopcijfers uit Nederland laat de video zien hoe een recent verbod in de hele EU op de voorheen meest verkochte pesticide heeft geleid tot een illusoire pesticidenreductie van ongeveer 60% in slechts één jaar (van 2021 tot 2022) – een reductie die met name alleen op papier bestaat, omdat de verboden werkzame stof onmiddellijk wordt vervangen door vergelijkbare stoffen. De video laat ook zien hoe het gebrekkige meetinstrument een 8-voudig hoger risico berekent voor een onschadelijk organisch bestrijdingsmiddel (zuiveringszout), geclassificeerd als een “laag risico” stof, in vergelijking met een bewezen gevaarlijk bestrijdingsmiddel (difenoconazol), geclassificeerd als een kandidaat voor vervanging.
Oplossing voorgesteld door het Duitse Umweltbundesamt
“Het is moeilijk te begrijpen hoe zo’n gebrekkige indicator zijn weg heeft kunnen vinden naar het wetgevingsvoorstel voor de reductie van pesticiden in de EU. Gelukkig is er al een voorstel dat deze ernstige tekortkomingen kan corrigeren door bestaande gegevens van het geharmoniseerde EU goedkeuringsproces voor werkzame stoffen op te nemen. Dit voorstel is ontwikkeld door deskundigen van het Duitse Umweltbundesamt, geïnspireerd door gevestigde pesticidenindicatoren zoals de Deense behandelingsfrequentie-index (TFI) en de Franse ‘NODU’ (Number of Unit Doses), en wordt gesteund door de rapporteur voor de SUR, Europarlementariër Sarah Wiener”, aldus Helmut Burtscher-Schaden.
Misleidende indicator ondermijnt de doelstellingen van de Farm to Fork Strategie
Correctie van de conceptuele fouten is dringend nodig omdat de voorgestelde indicator prikkels creëert die ingaan tegen twee hoofddoelen van de Farm to Fork Strategie; het verminderen van pesticiden en het uitbreiden van biologische landbouw. Dit brengt uiteindelijk het algehele succes van de Europese Green Deal in gevaar.
“Biologische landbouw heeft een groot potentieel om de dringend noodzakelijke overgang naar een meer biodiversiteits- en klimaatvriendelijke landbouw te ondersteunen. De momenteel voorgestelde indicator om de vermindering van pesticiden te meten wekt echter misleidend de indruk dat biologische landbouw het probleem is in plaats van giftige synthetische pesticiden, en zal de schaalvergroting van biologische landbouw niet stimuleren”, zegt Eric Gall, adjunct-directeur van IFOAM Organics Europe. “Als overkoepelende organisatie voor de Europese biologische landbouw hebben we alle lidstaten geïnformeerd over deze kwestie en een oplossing voorgesteld. Nu is het aan de ministers van Landbouw in de Raad om de tekortkomingen van de indicator dienovereenkomstig te corrigeren.”
Samen doen IFOAM Organics Europe en “Save Bees and Farmers” een beroep op alle besluitvormers in het Parlement en de Raad om geen meetinstrument aan te nemen dat een aanfluiting zou vormen voor de EU-plannen om pesticiden te verminderen: “De Farm to Fork Strategie en de burgers van de EU verdienen een transparante en verstandige indicator die betrouwbare informatie geeft.”