Een bloedtest die de schade aan de mitochondriën van cellen meet, kon mensen met de ziekte van Parkinson onderscheiden van mensen zonder.
Een dergelijke test kan mogelijk mensen met Parkinson identificeren die baat zouden kunnen hebben bij onderzoek naar nieuwe behandelingen om mitochondriale schade ongedaan te maken.
Bij de ziekte van Parkinson beginnen neuronen, die normaal gesproken dopamine produceren, af te sterven in het deel van de hersenen dat de beweging controleert. Dit leidt uiteindelijk tot symptomen zoals trillen, stijfheid en problemen met evenwicht en coördinatie.
Sommige medicijnen die worden gebruikt om de aandoening te behandelen, verhogen het dopamine gehalte. Deze kunnen de symptomen een tijdje verlichten, maar ze vertragen de progressie van de ziekte niet. Nieuwe behandelingen voor de ziekte van Parkinson zijn hard nodig.
Het ontbreken van eenvoudige bloedtesten om de ziekte van Parkinson vroegtijdig te diagnosticeren, voordat er grote schade optreedt, heeft de ontwikkeling van geneesmiddelen belemmerd. Recent onderzoek heeft gesuggereerd dat de ziekte van Parkinson waarschijnlijk een groep aandoeningen is met verschillende oorzaken, die uiteindelijk vergelijkbare schade veroorzaken, maar mogelijk verschillende behandelingen nodig hebben.
Een waarschijnlijke oorzaak van de ziekte van Parkinson bij sommige mensen is schade aan de mitochondriën van neuronen – de structuren in cellen die energie produceren. Om effectief medicijnen te testen die de mitochondriale functie versterken, zou een test nodig zijn om mensen te identificeren wiens ziekte wordt veroorzaakt door mitochondriale schade.
In een nieuwe studie ontwikkelde een door de NIH gefinancierd onderzoeksteam onder leiding van Dr. Laurie Sanders van Duke University, een bloedtest om schade aan het DNA in de mitochondriën op te sporen, mtDNA genaamd. Ze bouwden hun test, die ze Mito DNADX noemen, op polymerase kettingreactie- of PCR-technologie. De resultaten werden op 30 augustus 2023 gepubliceerd in Science Translational Medicine.
De eerste resultaten toonden aan dat Mito DNADX mtDNA-schade kon detecteren wat conventionelere tests niet konden. Uit de test bleek vervolgens dat de mtDNA-schade verhoogd was in cellen uit het bloed van mensen met de ziekte van Parkinson, vergeleken met mensen zonder de aandoening.
Mito DNADX detecteerde mtDNA-schade zowel bij mensen met een zeldzame genetische mutatie waarvan bekend is dat deze de ziekte van Parkinson veroorzaakt als bij mensen met de ziekte die geen bekende genetische risicofactoren hadden. Het werkte, ongeacht of mensen al dan niet medicijnen gebruikten om Parkinson te behandelen. De testresultaten waren ook consistent in de tijd. Ten slotte berekenden de onderzoekers een grenswaarde voor mtDNA-schade die mensen met de ziekte van Parkinson effectief onderscheidde van gezonde vrijwilligers.
Verdere experimenten toonden aan dat de abnormale activiteit van een eiwit genaamd LRRK2-kinase de mate van mtDNA-schade verhoogde. Het verminderen van abnormale LRRK2-activiteit is momenteel een doelwit voor de ontwikkeling van geneesmiddelen voor de ziekte van Parkinson. Daarom kan Mito DNADX worden gebruikt om de behandeleffecten in realtime te monitoren.
“Onze hoop is dat deze test niet alleen de ziekte van Parkinson kan diagnosticeren, maar ook medicijnen kan identificeren die mitochondriale DNA-schade en het ziekteproces omkeren of stoppen”, zegt Sanders. “Deze ziekte eist een vreselijke tol van mensen, en we behandelen nog steeds alleen de symptomen. Het is belangrijk om nieuwe, effectieve behandelingen te verkrijgen.”
Verder onderzoek is nodig om de test in grotere, meer diverse populaties te valideren. Er zijn ook langetermijnstudies nodig om te zien of de mtDNA-schade verandert naarmate de ziekte van Parkinson vordert. Bovendien is mtDNA-schade niet uniek voor de ziekte van Parkinson. Onderzoekers werken aan andere manieren om de ziekte van Parkinson te diagnosticeren en te volgen, die specifieker zijn voor de ziekte.
vertaling persbericht : Andre Teirlinck