Van patiënten die tijdens de eerste COVID-19-lockdown in de UK en Spanje een hartaanval kregen, wordt voorspeld dat ze respectievelijk 1,5 en 2 jaar korter leven dan hun pre-COVID-tegenhangers. Dat is de bevinding van een studie die vandaag is gepubliceerd in European Heart Journal – Quality of Care and Clinical Outcomes, een tijdschrift van de European Society of Cardiology (ESC).1 De extra kosten voor de Britse en Spaanse economieën worden geschat op £ 36,6 miljoen (€ 41,3 miljoen) en € 88,6 miljoen, grotendeels door verzuim.
“Beperkingen op de behandeling van levensbedreigende aandoeningen hebben onmiddellijke en langdurige negatieve gevolgen voor individuen en de samenleving als geheel”, zegt professor William Wijns, auteur van het onderzoek, van het Lambe Institute for Translational Medicine, University of Galway, Ierland. “Er moeten back-up plannen zijn, zodat de hulpdiensten zelfs tijdens natuur- of gezondheidsrampen kunnen worden behouden.”
Hartaanvallen vereisen dringende behandeling met stents (percutane coronaire interventie of PCI genoemd) om de geblokkeerde slagader te openen en de stroom van zuurstof dragend bloed te herstellen. Vertragingen en het daaruit voortvloeiend gebrek aan zuurstof leiden tot onomkeerbare schade aan de hartspier en kunnen hartfalen of andere complicaties veroorzaken. Wanneer een grote hoeveelheid hartweefsel beschadigd is, stopt het hart met kloppen (hartstilstand genoemd) en dit kan fataal zijn.
Tijdens de eerste golf van de pandemie gingen ongeveer 40% minder patiënten met een hartaanval naar het ziekenhuis omdat regeringen mensen opdroegen thuis te blijven, mensen bang waren om het virus op te lopen en sommige routinematige spoedeisende zorg werd stopgezet. Vergeleken met een tijdige behandeling hadden hartaanval patiënten die thuis bleven meer dan twee keer zoveel kans om te overlijden, terwijl degenen die hun bezoek aan het ziekenhuis uitstelden bijna twee keer zoveel kans hadden op ernstige complicaties die vermeden hadden kunnen worden.
Deze studie schatte de klinische en economische implicaties op lange termijn van verminderde behandeling van hartaanvallen tijdens de pandemie in de UK en Spanje. De onderzoekers vergeleken de voorspelde levensverwachting van patiënten die tijdens de eerste lockdown een hartinfarct kregen met degenen die het jaar daarvoor op hetzelfde moment een hartinfarct kregen. De studie richtte zich op ST-elevatie-myocardinfarct (STEMI), waarbij een slagader die het hart van bloed voorziet, volledig is geblokkeerd. De onderzoekers vergeleken ook de kosten van STEMI’s tijdens de lockdown met de overeenkomstige periode het jaar ervoor.
Er werd een model ontwikkeld om de overleving op lange termijn, de kwaliteit van leven en de kosten in verband met STEMI te schatten. De Britse analyse vergeleek de periode 23 maart (toen de lockdown begon) tot 22 april 2020 met de overeenkomstige tijd in 2019. De Spaanse analyse vergeleek maart 2019 met maart 2020 (lockdown begon op 14 maart 2020). Overlevingsprognoses hielden rekening met leeftijd, ziekenhuisopname status en tijd tot behandeling met behulp van gepubliceerde gegevens voor elk land. Op basis van gepubliceerde gegevens werd bijvoorbeeld geschat dat 77% van de STEMI-patiënten in de UK voorafgaand aan de pandemie in het ziekenhuis was opgenomen, vergeleken met 44% tijdens de lockdown. De equivalente cijfers voor Spanje waren 74% en 57%. De onderzoekers vergeleken ook hoeveel jaren in perfecte gezondheid verloren gingen voor patiënten met een STEMI vóór versus tijdens de pandemie.
De kostenanalyse was gericht op initiële ziekenhuisopname en behandeling, vervolgbehandeling, behandeling van hartfalen en productiviteitsverlies bij patiënten die niet in staat zijn om weer aan het werk te gaan. De kosten die werden toegepast op een STEMI-opname met PCI waren bijvoorbeeld £ 2.837 in de UK en € 8.780 in Spanje. De kosten voor hartfalen werden geschat op £ 6.086 in het eerste jaar en £ 3.882 in alle daaropvolgende jaren voor de UK. De overeenkomstige cijfers voor Spanje waren € 3.815 (jaar één) en € 2.930 (elk volgend jaar).
De analyse voorspelde dat patiënten die tijdens de eerste lockdown in de UK een STEMI hadden, gemiddeld 1,55 levensjaren zouden verliezen in vergelijking met patiënten ervoor. Bovendien werd voorspeld dat degenen met een STEMI tijdens hun leven ongeveer een jaar en twee maanden in perfecte gezondheid zouden verliezen. De equivalente cijfers voor Spanje waren 2,03 verloren levensjaren en ongeveer een jaar en zeven maanden verloren leven in perfecte gezondheid.
In de UK bedroegen de extra kosten van één STEMI tijdens de pandemie, vergeleken met daarvoor, £ 8.897, inclusief £ 214 voor de National Health Service en £ 8.684 aan werkverzuim. Gebaseerd op een incidentie van 49.332 STEMI’s per jaar, verminderde toegang naar PCI tijdens de eerste maand van de lockdown zou naar verwachting £ 36,6 miljoen (€ 41,3 miljoen) extra kosten gedurende het leven van deze patiënten.
Voor Spanje werden de extra kosten per STEMI tijdens de lockdown geschat op € 20.069. Op basis van een jaarlijkse STEMI-incidentie van 52.954 STEMI’s, zou verminderde toegang tot PCI in maart 2020 naar verwachting € 88,6 miljoen extra kosten gedurende het leven van deze patiënten. Werkverzuim was de grootste oorzaak en kostte € 23.224 extra per patiënt (€ 81.062 vóór vs. € 104.286 na de pandemie). Dit werd echter gedeeltelijk gecompenseerd door lagere kosten van ziekenhuisopnames voor hartfalen, aangezien meer STEMI-patiënten stierven tijdens de lockdown.
Professor Wijns zei: “De bevindingen illustreren de gevolgen van vertraagde of gemiste zorg. Patiënten en samenlevingen zullen de komende jaren de prijs betalen van verminderde behandeling voor hartaanvallen gedurende slechts één maand van lockdown. Gezondheidsdiensten hebben een lijst nodig van levensreddende therapieën die altijd moeten worden gegeven, en er moeten veerkrachtige gezondheidszorgsystemen worden opgezet die zonder uitstel kunnen overschakelen op noodplannen. Bewustmakingscampagnes moeten de voordelen van tijdige zorg benadrukken, zelfs tijdens een pandemie of andere crisis.”
Vertaling: Andre Teirlinck