Uit een kleine gerandomiseerde studie bij patiënten met het post-COVID-syndroom is gebleken dat hyperbare zuurstoftherapie het herstel van het vermogen van het hart om goed samen te trekken bevordert. Het onderzoek wordt gepresenteerd op EACVI 2023, een wetenschappelijk congres van de European Society of Cardiology (ESC).
“De studie suggereert dat hyperbare zuurstoftherapie gunstig kan zijn bij patiënten met langdurige COVID”, zegt professor Marina Leitman, auteur van de studie, van de Sackler School of Medicine, Universiteit van Tel Aviv en Shamir Medical Center, Be’er Ya’akov, Israël. “We gebruikten een gevoelige meting van de hartfunctie die niet routinematig in alle centra wordt uitgevoerd. Er zijn meer studies nodig om te bepalen welke patiënten het meeste baat zullen hebben, maar het kan zijn dat alle langdurige COVID-patiënten een beoordeling van de globale longitudinale belasting moeten ondergaan en hyperbare zuurstoftherapie moeten krijgen als de hartfunctie verminderd is.”
De meeste COVID-19-patiënten herstellen volledig, maar na de eerste ziekte ontwikkelt ongeveer 10-20% van de patiënten langdurige COVID, ook wel post-COVID-aandoening of -syndroom genoemd. Symptomen zijn onder meer kortademigheid, vermoeidheid, hoesten, pijn op de borst, snel of onregelmatig hartslag, pijn in het lichaam, huiduitslag, verlies van smaak of geur, misselijkheid, braken, diarree, hoofdpijn, duizeligheid, slapeloosheid, hersenmist, depressie en angst. Patiënten met post-COVID-syndroom kunnen ook cardiale disfunctie ontwikkelen en lopen een verhoogd risico op een reeks cardiovasculaire aandoeningen.
Deze gerandomiseerde gecontroleerde dubbelblinde studie evalueerde het effect van hyperbare zuurstoftherapie (HBOT) op de hartfunctie van lange COVID-patiënten. HBOT omvat het inademen van 100% zuivere zuurstof onder hoge druk om de afgifte aan de weefsels van het lichaam te vergroten, wat vooral gunstig is voor weefsels die zuurstofarm zijn als gevolg van letsel of ontsteking. HBOT is een gevestigde behandeling voor niet genezende wonden, decompressieziekte bij duikers, koolmonoxidevergiftiging, stralingsletsel en bepaalde soorten infecties
Aan de studie namen 60 post COVID syndroom patiënten deel met aanhoudende symptomen gedurende ten minste drie maanden na een lichte tot matige symptomatische COVID-19 bevestigd door een PCR-test. Zowel gehospitaliseerde als niet gehospitaliseerde patiënten werden geïncludeerd. Ernstige COVID-gevallen werden uitgesloten. Patiënten werden gerandomiseerd naar HBOT of een schijnprocedure in een verhouding van 1:1. Elke patiënt had vijf sessies per week gedurende acht weken, voor een totaal van 40 sessies. De HBOT-groep kreeg 90 minuten 100% zuurstof via een masker bij een druk van 2 atmosfeer, met elke 20 minuten een luchtpauze van 5 minuten. De schijngroep ademde gedurende 90 minuten 21% zuurstof in met een masker bij 1 atmosfeer. Alle deelnemers ondergingen echocardiografie bij baseline (vóór de eerste sessie) en 1 tot 3 weken na de laatste sessie.
Echocardiografie werd gebruikt om de linkerventrikel globale longitudinale strain (GLS) te beoordelen, wat een maat is voor het vermogen van het hart om in de lengte samen te trekken en te ontspannen. Het geeft aan hoe goed het hart functioneert en kan vroege tekenen van hartaandoeningen helpen opsporen. Een gezond hart heeft een GLS-waarde van ongeveer -20%, wat betekent dat de hartspier in de lengterichting goed kan samentrekken en ontspannen. Verminderde GLS is een vroege markering dat het hart niet in staat is om effectief samen te trekken en te ontspannen.
Bij baseline had bijna de helft van de deelnemers aan de studie (29 van de 60; 48%) een verminderde GLS. Daarvan zaten respectievelijk 13 (43%) en 16 (53%) in de sham- en HBOT-groepen. De gemiddelde GLS bij baseline voor alle deelnemers was -17,8%. In de HBOT-groep nam GLS significant toe van -17,8% bij baseline tot -20,2% na de interventie (p=0,0001). In de schijngroep was GLS -17,8% bij aanvang en -19,1% na de sessies, zonder statistisch significant verschil tussen de twee metingen.
Professor Leitman zei: “Het was opmerkelijk dat volgens GLS bijna de helft van de long-COVID-patiënten bij baseline een verminderde hartfunctie had, ondanks dat alle deelnemers een normale ejectiefractie hadden, wat de standaardmethode is om het vermogen van het hart om samen te trekken te meten. Dit betekent dat de ejectiefractie niet gevoelig genoeg is om long-COVID-patiënten met een verminderde hartfunctie te identificeren.”
Ze concludeerde: “De bevindingen suggereren dat HBOT het herstel van de hartfunctie bevordert bij patiënten met het post-COVID-syndroom. Er is meer onderzoek nodig om langetermijnresultaten te verzamelen en het optimale aantal sessies te bepalen voor een maximaal therapeutisch effect.”
Vertaling: Andre Teirlinck
1 The abstract ‘The effect of hyperbaric oxygen therapy on myocardial function in post-COVID syndrome patients: a randomized controlled trial’ will be presented during the session ‘COVID’ which takes place on 10 May at 11:30 CEST at Moderated ePosters 1.
2 World Health Organization: Coronavirus disease (COVID-19): Post COVID-19 condition.
3 Xie Y, Xu E, Bowe B, Al-Aly Z. Long-term cardiovascular outcomes of COVID-19. Nat Med. 2022;28:583–590.