Volgens onderzoek gepresenteerd op ESC Acute CardioVascular Care 2023, een wetenschappelijk congres van de European Society of Cardiology (ESC, rapporteert meer dan 40% van de vrouwen angst vier maanden na een hartstilstand tegenover 23% van de mannen.
“Hartstilstand treedt op met weinig of geen waarschuwing en het is normaal dat je je daarna angstig en neerslachtig voelt”, zei Dr. Jesper Kjaergaard van Rigshospitalet – Universitair Ziekenhuis van Kopenhagen, Denemarken. “Na de eerste schok en verwarring ondergaan patiënten en hun families een abrupte verandering in hun manier van leven, met medische onderzoeken om de oorzaak van hartstilstand vast te stellen en in sommige gevallen de diagnose van een aandoening die behandeling vereist. Dit kan de stress en angst vergroten. Onze studie geeft aan dat vrouwen psychologisch meer getroffen zijn en dat ze extra steun kunnen nodig hebben.”
Hartstilstand veroorzaakt één op de vijf sterfgevallen in geïndustrialiseerde landen. Het hart stopt onverwachts met het rondpompen van bloed door het lichaam en als dit niet snel wordt hersteld, valt het individu flauw en sterft binnen 10 tot 20 minuten. Minder dan 10% van de mensen met een hartstilstand in de gemeenschap overleeft het.
Angst en depressie komen vaak voor na kritieke ziekte en zijn sterk geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven bij patiënten en naaste familie. Deze studie beoordeelde de prevalentie van angst, depressie en posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij overlevenden van een hartstilstand en onderzocht of de ernst symptomen verschilden tussen vrouwen en mannen.
Tussen 2016 en 2021 namen 245 patiënten deel aan de studie die een hartstilstand hadden gehad en in coma in het ziekenhuis werden opgenomen. Ongeveer 18% van de deelnemers was vrouw. Psychische symptomen werden beoordeeld tijdens een vervolgafspraak van vier maanden. Angst en depressie werden gemeten met behulp van de Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS). Patiënten gaven een score van 0 tot 3 voor hoe vaak of sterk ze 14 items ervaarden zoals “Ik krijg plotselinge paniekgevoelens”, voor een totaal van 0 tot 21 voor angst en 0 tot 21 voor depressie. Scores tussen 8 en 10 duiden op borderline angst of depressie, terwijl 11 of hoger op angst of depressie duidt. Symptomen van PTSS werden beoordeeld met behulp van de PCL-5 checklist. De respondenten beoordeelden 20 symptomen van 0 (“helemaal niet”) tot 4 (“extreem”) voor een totale score van 0 tot 80, waarbij 31 tot 33 waarschijnlijke PTSS aangeeft.
De gemiddelde HADS-score was 2,7 voor depressie en 4,8 voor angst. De depressie- en angstscores waren significant hoger bij vrouwen (respectievelijk 3,3 en 6,1) dan bij mannen (respectievelijk 2,6 en 4,5). Angstscores van 8 of meer werden waargenomen bij 43% van de vrouwen en 23% van de mannen. Als we de angstresultaten in meer detail bekijken, had 23% van de vrouwen een score van 8 tot 10 vergeleken met 11% van de mannen, terwijl 20% van de vrouwen 11 of meer scoorde vergeleken met 12% van de mannen. Vrouwen hadden significant hogere niveaus van PTSS in vergelijking met mannen (mediane score respectievelijk 33 vs. 26). Bij zowel mannen als vrouwen was angst significant gecorreleerd met PTSS-symptomen.
Dr. Kjaergaard zei: “De bevindingen bevestigen onze ervaring in de klinische praktijk dat de psychologische effecten van hartstilstand maanden aanhouden. Angst kwam vaak voor, vooral bij vrouwen. Onze resultaten benadrukken de noodzaak van langdurige follow-up van overlevenden van een hartstilstand om psychische problemen te identificeren en te behandelen. Patiënten moeten worden aangemoedigd om hun zorgverlener te vertellen over angst, depressie en stress in verband met de hartstilstand. Toekomstige studies zijn nodig om te onderzoeken of praten met een professional kan helpen bij het verlichten van deze psychische symptomen.”
Vertaling: Andre Teirlinck
References and notes
1The abstract ‘Sex differences in symptoms of anxiety, depression, and post-traumatic stress disorder among cardiac arrest survivors’ will be presented during the session ‘Critical care II’ which takes place on 26 March at 10:45 CEST in Moderated ePosters 2.
2Wellens HJJ, Schwartz PJ, Lindemans FW, et al. Risk stratification for sudden cardiac death: current status and challenges for the future. Eur Heart J. 2014;35:1642–1651.
3Gräsner JT, Herlitz J, Tjelmeland IBM, et al. European Resuscitation Council Guidelines 2021: Epidemiology of cardiac arrest in Europe. Resuscitation. 2021;161:61–79.
4Yan S, Gan Y, Jiang N, et al. The global survival rate among adult out-of-hospital cardiac arrest patients who received cardiopulmonary resuscitation: a systematic review and meta-analysis. Crit Care. 2020;24:61.
5Vincent A, Beck K, Thommen E, et al. Post-intensive care syndrome in out-of-hospital cardiac arrest patients: A prospective observational cohort study. PloS One. 2022;17:e0276011.
6Davidson JE, Jones C, Bienvenu OJ. Family response to critical illness: postintensive care syndrome-family. Crit Care Med. 2012;40:618–624.
7PCL-5 assesses the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5) symptoms of PTSD.