Minder dan vijf uur per nacht slapen wordt in verband gebracht met een 74% verhoogde kans op het ontwikkelen van perifere arterieziekte (PAV) in vergelijking met zeven tot acht uur. Dat is de bevinding van een studie die vandaag is gepubliceerd in het European Heart Journal – Open, een tijdschrift van de ESC.
“Onze studie suggereert dat zeven tot acht uur per nacht slapen een goede gewoonte is om het risico op PAD te verlagen,” zei studieauteur Dr. Shuai Yuan van het Karolinska Instituut, Stockholm, Zweden.
Wereldwijd lijden meer dan 200 miljoen mensen aan perifere arterieziekte (PAV),2 waarbij slagaders in de benen verstopt zijn, waardoor de bloedstroom wordt beperkt en het risico op een beroerte en een hartaanval toeneemt. Dr. Yuan zei: “Onvoldoende nachtrust en dutjes overdag zijn eerder in verband gebracht met een verhoogd risico op coronaire hartziekte die, net als PAD, wordt veroorzaakt door verstopte slagaders. Daarnaast behoren slaapproblemen tot de meest voorkomende klachten bij PAD-patiënten. Er zijn beperkte gegevens over de impact van slaapgewoonten op PAD en vice versa, en onze studie was bedoeld om die leemte op te vullen.”
De studie omvatte meer dan 650.000 deelnemers en werd uitgevoerd in twee delen.3 Eerst analyseerden de onderzoekers de associaties tussen slaapduur en dutjes overdag met het risico op PAD. In het tweede deel gebruikten de onderzoekers genetische gegevens om natuurlijk gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken uit te voeren – Mendeliaanse randomisatie genoemd – om de causaliteit van de associaties te onderzoeken.
Dr. Yuan zei: “Observationele analyses worden beperkt door omgekeerde causaliteit – wat betekent dat als er een verband wordt gevonden tussen slaapgewoonten en PAD, we niet zeker kunnen zijn of slaapgewoonten PAD veroorzaakten of dat PAD de slaapgewoonten veroorzaakte. Mendeliaanse randomisatie is een robuuste methode om causaliteit te evalueren en geeft meer zekerheid over de resultaten.”
Alles bij elkaar genomen was het sterkste bewijs voor korte slaap, waar de relatie met PAD beide kanten op ging. In een observationele analyse van 53.416 volwassenen werd slapen van minder dan vijf uur per nacht in verband gebracht met een bijna verdubbeld risico op PAD in vergelijking met zeven tot acht uur (hazard ratio [HR] 1,74; 95% betrouwbaarheidsinterval [BI] 1,31–2,31). Deze bevinding werd ondersteund door verdere analyses bij 156.582 en 452.028 personen. In de causale studies werd korte slaap geassocieerd met een verhoogd risico op PAD en bovendien werd PAD geassocieerd met een verhoogde kans op korte slaap. Dr. Yuan zei: “De resultaten geven aan dat korte nachtelijke slaap de kans op het ontwikkelen van PAD kan verhogen, en dat het hebben van PAD het risico op onvoldoende slaap vergroot.”
Wat betreft lang slapen, werd in een observationele analyse van 53.416 volwassenen acht uur of meer slapen per nacht in verband gebracht met een 24% hoger risico op PAD in vergelijking met zeven tot acht uur (HR 1,24; 95% BI 1,08-1,43). Deze bevinding werd ondersteund door analyses in twee grotere populaties van 156.582 en 452.028 individuen. Er werden echter geen oorzakelijke verbanden gevonden tussen lang slapen en PAD. Vergelijkbare resultaten werden gerapporteerd voor dutjes, waarbij dutjes overdag een 32% hoger risico op PAD hadden in vergelijking met degenen die niet dutten (HR 1,32; 95% BI 1,18-1,49), maar er werden geen oorzakelijke verbanden gevonden. “Er is meer onderzoek nodig naar de relatie tussen langdurig slapen ’s nachts, dutjes overdag en PAD,” zei Dr. Yuan. “Hoewel we associaties vonden in de observationele studies, konden we de causaliteit niet bevestigen.”
Hij concludeerde: “Er is meer onderzoek nodig naar hoe de bidirectionele link tussen korte slaap en PAD kan worden onderbroken. Veranderingen in levensstijl die mensen helpen meer slaap te krijgen, zoals fysiek actief zijn, kunnen het risico op het ontwikkelen van PAD verlagen. Voor patiënten met PAD zou het optimaliseren van pijnbeheer hen in staat kunnen stellen om een goede nachtrust te hebben.”