B-cellen zijn cruciaal voor het goed functioneren van het immuunsysteem. Onderzoekers van het Karolinska Institutet hebben echter aangetoond dat ze soms meer kwaad dan goed kunnen doen, omdat hun aantal enorm toeneemt na darmbeschadiging, waardoor het weefsel niet kan genezen. De resultaten, die worden gepresenteerd in het tijdschrift Immunity, kunnen van belang zijn voor de behandeling van inflammatoire darmaandoeningen.
B-cellen zijn een soort witte bloedcellen die een belangrijke functie hebben in het immuunsysteem, onder meer door de aanmaak van antilichamen die bacteriën en virussen aanvallen. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat mensen met chronische inflammatoire darmaandoeningen (IBD), zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, veel meer B-cellen in hun darmen hebben dan gezonde personen. Daarom wordt verondersteld dat B-cellen de ernst van deze ziekten kunnen beïnvloeden. Onderzoekers van het Karolinska Institutet in Zweden hebben nu geprobeerd te ontdekken of, en zo ja hoe, B-cellen bijdragen aan IBD.
Sterke toename tijdens genezing.
“We hebben kunnen aantonen dat de B-cel populatie sterk toeneemt in de dikke darm tijdens de genezing van laesies in de dikke darm, en dat deze cellen zich vooral ophopen in gebieden waar de schade ernstig is”, zegt hoofdonderzoeker Eduardo Villablanca, universitair hoofddocent aan de Afdeling Geneeskunde (Solna), Karolinska Institutet. “Dit voorkomt op zijn beurt de interactie tussen twee andere celtypen – stromale en epitheelcellen – die nodig is om het weefsel te laten genezen.”
De onderzoekers bestudeerden een experimenteel model van colitis en weefsel van patiënten met colitis ulcerosa, met behulp van een reeks methoden om celpopulaties te analyseren. Ze concentreerden zich vooral op hoe B-cellen de genezing in het darmslijmvlies beïnvloeden en ontdekten dat muizen zonder B-cellen veel sneller herstelden na darmbeschadiging. De bevinding dat de B-cellen meer kwaad dan goed lijken te doen bij darmontsteking kan van belang zijn voor de behandeling van IBD.
Geneesmiddelen die B-cellen onderdrukken.
“Er zijn al goedgekeurde medicijnen die de B-cel respons beïnvloeden en die worden gebruikt voor andere ziekten”, zegt Gustavo Monasterio, postdoc in de onderzoeksgroep van dr. Villablanca aan het Karolinska Institutet en één van de leidende auteurs. “We willen nu testen of het uitputten van B-cellen ook zou kunnen werken met IBD. Ook moeten we uitzoeken of de ophoping van B-cellen op de lange termijn een gunstig effect kan hebben, bijvoorbeeld door de samenstelling van bacteriën in het maagdarmkanaal te veranderen.”
De studie werd gesubsidieerd door de Swedish Research Council, de Swedish Cancer Society, de Knut and Alice Wallenberg Foundation (het Wallenberg Academy Fellow-programma) en de Duitse onderzoeksstichting DFG. Eduardo Villablanca heeft onderzoeksbeurzen ontvangen van het farmaceutische bedrijf F. Hoffmann-La Roche en co-auteur Camilla Engblom is wetenschappelijk adviseur voor het biotechbedrijf 10X Genomics Inc. Julio Saez-Rodriguez ontvangt financiering van Glaxo Smith Kline en Sanofi en consultancy kosten van Travere Therapeutiek.
Vertaling: Andre Teirlinck