In Mexico waarschuwen sinds 2020 zwarte “stopborden” voor ongezond voedsel – een maatregel tegen de ongebreidelde zwaarlijvigheid. Het politieke initiatief stuitte echter op hevig verzet, vooral uit Zwitserland. Interne mails en documenten bewijzen hoe gewillig het Zwitserse Staatssecretariaat voor Economische Zaken (SECO) optrad als een verlengstuk van Nestlé en het gezondheidsbeleid van Mexico torpedeerde. Volgens exclusieve marktgegevens die zijn verkregen door Public Eye, stond een markt ter waarde van meer dan een miljard euro op het spel voor het in Vevey gevestigde voedingsbedrijf. Uit ons onderzoek blijkt ook dat deze lobby van Zwitserland voor de zakelijke belangen van Nestlé geen alleenstaand geval is.
Zes jaar geleden riep de Mexicaanse regering een “nationale epidemiologische noodsituatie” uit. De reden: ongebreidelde obesitas. Van de vijf- tot elfjarige kinderen heeft 38 procent overgewicht, bij de volwassenen zelfs 74 procent. Er was dringend behoefte aan beleidsmaatregelen om dit gezondheidsprobleem aan te pakken. Die van de Mexicaanse regering in 2019: verplichte, gemakkelijk te begrijpen en goed zichtbare waarschuwingsetiketten op de voorkant van de verpakking op bewerkte voedingsmiddelen en dranken die veel calorieën, suiker, zout, verzadigde vetten of transvetten bevatten. De nieuwe Mexicaanse norm beperkte het op de markt brengen van deze producten tot kinderen. Volgens exclusieve marktgegevens verkregen door Public Eye bedroegen de detailhandelsverkopen van Nestlé-producten die werden “bedreigd” door een of meer van de zwarte waarschuwingslabels in 2019 meer dan een miljard euro in Mexico. Geen wonder dat de groep uit Vevey besloot het Staatssecretariaat van Economische Zaken officieel te laten ingrijpen.
Op 19 november 2019 werd er vanuit het hoofdkantoor van het bedrijf een e-mail gestuurd naar SECO, met een bijgevoegd “memorandum”, waarin alle aspecten van de Mexicaanse ontwerpnorm werden opgesomd die problematisch waren vanuit het oogpunt van de groep. “We zouden uw hulp en aanbevelingen over onze belangenbehartiging op prijs stellen”, staat daar. De e-mail maakt deel uit van een reeks documenten die de Franstalige Zwitserse televisie RTS vorig jaar ontving van SECO, op basis van de Freedom of Information Act. Ze laten zien hoe graag het Federale Bureau zich liet gebruiken door Nestlé (wat zelfs bij het ministerie van Buitenlandse Zaken FDFA tot irritatie leidde) en de verkoop van Zwitserse junkfood voorrang gaf boven de pogingen van een opkomend land om de gezondheid van zijn bevolking te beschermen. De zorgen van Nestlé werden door SECO rechtstreeks geuit bij de Mexicaanse regering en herhaaldelijk bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Daarnaast promootte SECO de introductie van “Nutri-Score”, het vrijwillige etiketteringssysteem dat door Nestlé wordt ondersteund en in Zwitserland is ingevoerd en dat bewerkte voedingsmiddelen en dranken aanzienlijk gunstiger beoordeelt dan de Mexicaanse norm.
Uit ons onderzoek blijkt ook dat de Zwitserse lobby met Mexico geen alleenstaand geval is. SECO greep ook in bij Ecuador, Chili en Peru, toen die landen de afgelopen jaren besloten soortgelijke waarschuwingslabels in te voeren. Het politieke standpunt achter dergelijke twijfelachtige praktijken werd treffend samengevat door het vertrekkende hoofd van het kantoor, Marie-Gabrielle Ineichen-Fleisch, toen ze in mei zei: “Een van de belangrijkste taken van mijn laatste elf jaar als SECO-directeur was het afweren van meer regelgeving.” De staatssecretaris van het Mexicaanse ministerie van Volksgezondheid die verantwoordelijk is voor de zwarte stopborden, Hugo López-Gatell, heeft een duidelijke boodschap: “We zullen nooit een ander land of een buitenlands bedrijf toestaan om ons gezondheidsbeleid te dicteren.” Het is daarom de hoogste tijd voor de “modeldemocratie” Zwitserland om te voorkomen dat bedrijven officiële politieke standpunten innemen die door Zwitserland worden verdedigd bij de WTO of bij andere buitenlandse regeringen.
Links