Het niveau van slechte cholesterol stijgt tijdens de menopauze en 10% van deze toename is te wijten aan verschuivingen in geslachtshormonen. Dat is de bevinding van onderzoek dat is gepubliceerd in het European Journal of Preventive Cardiology, een tijdschrift van de ESC.
Vrouwen ondergaan gewoonlijk de menopauze op de leeftijd van 48 tot 52 jaar, wat leidt tot een afname van oestrogeen en een toename van het follikelstimulerend hormoon (FSH). Men denkt dat de menopauze vrouwen vatbaar maakt voor hartaandoeningen, aangezien deze zich doorgaans 10 jaar later ontwikkelt dan bij mannen, en het risico stijgt na de menopauze. Eerdere studies hebben aangetoond dat de menopauze geassocieerd is met hartziekte bevorderende niveaus van metabolieten, maar deze studie is de eerste die deze verschuiving in verband brengt met veranderingen in vrouwelijke geslachtshormonen. De metaboliet verschuivingen werden gedeeltelijk verbeterd met hormoon vervangingstherapie (HST).
“De menopauze is onvermijdelijk, maar het is mogelijk dat de negatieve metaboliet verschuiving kan worden verminderd door gezond te eten en fysiek actief te zijn”, zegt auteur Dr. Eija K. Laakkonen van de Universiteit van Jyväskylä, Finland. “Vrouwen moeten vooral letten op de kwaliteit van het vet in hun dieet en voldoende bewegen om de cardio respiratoire fitheid te behouden. HST is een optie die vrouwen op dit punt in hun leven met zorgverleners moeten bespreken.”
De analyse omvatte 218 perimeno pauze vrouwen die bij aanvang geen HST gebruikten. Niveaus van 180 metabolieten (lipiden, lipoproteïnen en aminozuren) en twee hormonen (oestradiol en FSH) werden verkregen uit bloedmonsters bij baseline en elke drie tot zes maanden tot vroeg na de menopauze. De menopauze werd beoordeeld met behulp van menstruatie dagboeken en bloed-FSH-spiegels. Vroege postmenopauze werd gedefinieerd als geen menstruatie gedurende meer dan zes maanden en verhoogde FSH-spiegels bij ten minste twee opeenvolgende gelegenheden. In totaal begonnen 35 vrouwen (15%) tijdens het onderzoek met HST.
Dr. Laakkonen legt uit: “Onze studie onderzocht of de hormonale verandering in de menopauze het metaboliet profiel moduleert dat wordt gemeten in bloedmonsters die voor en na de menopauze zijn genomen. Omdat de overgang van de menopauze, d.w.z. de tijd met variabele hormoonspiegels en onregelmatige menstruatie, enorm verschilt van persoon tot persoon, werden de tijdstippen voor beoordeling geïndividualiseerd.”
De onderzoekers voerden gedetailleerde statistische analyses uit om te bepalen welke veranderingen optreden in metaboliet niveaus tijdens de overgang van de menopauze en of deze veranderingen verband houden met de verschuiving in geslachtshormoon spiegels. Ze testten ook of het metaboliet traject varieerde tussen HST-gebruikers en niet-gebruikers.
De gemiddelde leeftijd bij baseline was 51,7 jaar en de mediane follow-up was 14 maanden. De menopauze ging gepaard met een statistisch significante verandering in de spiegels van 85 metabolieten. Een verkennende analyse toonde aan dat de hormonale verschuiving in de menopauze direct de verandering in 64 van de 85 metabolieten verklaarde, met effectgroottes variërend van 2,1% tot 11,2%. Deze omvatten low-density lipoproteïne (LDL) cholesterol, triglyceriden, vetzuren. en aminozuren. De analyses werden gecorrigeerd voor leeftijd bij aanvang, duur van de follow-up, opleidingsniveau, rookstatus, alcoholgebruik, lichamelijke activiteit en kwaliteit van het dieet. Een tweede verkennende analyse onthulde dat HST geassocieerd was met verhogingen van high-density lipoproteïne (“goede”) cholesterol en verlagingen van LDL (“slechte”) cholesterol.
Dr. Laakkonen zei: “Deze studie koppelt hormonale veranderingen tijdens de menopauze aan metabolische veranderingen die hartziekten bevorderen. Eerdere studies bevestigden de menopauze status niet met hormoonmetingen, wat betekent dat ze menopauzale effecten niet konden onderscheiden van veroudering. Onze resultaten moeten met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd, aangezien de verbanden met geslachtshormonen en HST zijn gevonden in verkennende analyses en moeten worden bevestigd.”
Ze voegde eraan toe: “Met betrekking tot HST kunnen er geen zeer sterke conclusies worden getrokken uitsluitend op basis van ons observatieonderzoek, aangezien het aantal vrouwen dat met de therapie begon klein was en het type geneesmiddel niet onder controle was. Desalniettemin geven onze bevindingen aan dat het starten van HST vroeg in de menopauze, d.w.z. tijdens de menopauze, het grootste cardio protectief effect biedt. Vrouwen die HST overwegen, moeten dit bespreken met hun dokter, aangezien er talrijke keuzes zijn en enkele potentiële contra-indicaties, zoals kanker of een voorgeschiedenis van een beroerte, waarmee rekening moet worden gehouden.”
Vertaling : Andre Teirlinck