Ploegenarbeid veroorzaakt een slechter werkgeheugen en een langzamere mentale verwerkingssnelheid, vindt een gepoolde data-analyse van het beschikbare bewijsmateriaal, online gepubliceerd in Occupational & Environmental Medicine.
Het zorgt ook voor lagere niveaus van alertheid en visuele focus, en het vermogen om impulsen en situationele respons te beheersen, waardoor het risico op verwondingen en fouten op de werkplek mogelijk groter wordt concluderen de onderzoekers.
Ploegenarbeid is in verband gebracht met ernstige gezondheidsproblemen als gevolg van het feit dat de interne lichaamsklok (circadiaans ritme) niet in de pas loopt met de normale lichtdonker cyclus. Deze omvatten slaapstoornissen, hart- en vaatziekten, obesitas, diabetes, stemmingsstoornissen en misbruik van middelen.
Maar de potentiële impact op een hogere hersenfunctie, zoals mentale verwerkingssnelheid en werkgeheugen, is niet duidelijk.
In een poging om deze onzekerheden op te lossen, hebben de onderzoekers databases doorzocht voor onderzoeken naar de impact van ploegenarbeid op cognitieve prestaties bij werkende volwassenen.
In totaal zijn 18 onderzoeken opgenomen, gepubliceerd tussen 2005 en 2020, met 18.802 deelnemers (gemiddelde leeftijd 35) en met zes verschillende resultaten gemeten door middel van formele tests.
De uitkomsten waren: verwerkingssnelheid; werkgeheugen; alertheid (psychomotorische waakzaamheid); impulscontrole en situationele respons (cognitieve controle); vermogen om onbelangrijke visuele signalen uit te filteren (visuele aandacht); en het vermogen om onbewust te schakelen tussen taken (taakwisseling).
Vijf van de onderzoeken vergeleken werknemers in vaste ploegen met degenen die normale kantooruren werkten, terwijl 11 werknemers in wisselende diensten vergeleken werden met degenen die normale kantooruren werkten. Twee studies specificeerden het type ploeg niet.
De helft van de onderzoeken omvatte beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg, terwijl de andere helft zich richtte op verschillende beroepen, zoals politieagenten, IT-personeel, enz.
De resultaten van de onderzoeken werden samengevoegd, wat wijst op significant slechtere prestaties bij ploegenarbeiders dan bij andere typen werknemers voor vijf van de zes beoordeelde resultaten.
Een groot significant effect werd gezien voor impulscontrole en situationele respons, terwijl het effect voor verwerkingssnelheid, werkgeheugen, alertheid en het vermogen om onbelangrijke visuele aanwijzingen eruit te filteren significant maar klein was. Er werd geen effect gezien voor taakwisseling.
Werken buiten de normale dag-nacht cyclus verstoort het circadiane ritme en de expressie van de hormonen die het aansturen – cortisol en melatonine – wat op zijn beurt de slaap-waak cyclus verstoort, zeggen de onderzoekers.
Hoewel dit de eerste gepoolde data-analyse is om te kijken naar de impact van ploegenarbeid op verschillende aspecten van de hersenfunctie bij werkende volwassenen, erkennen de onderzoekers bepaalde beperkingen aan hun bevindingen.
Deze omvatten de grote verscheidenheid aan tests die worden gebruikt om cognitieve prestaties te beoordelen en verschillende definities van ploegendienst in de opgenomen onderzoeken.
En omdat banen verschillen in termen van eisen en werkdruk, kunnen de resultaten de impact van ploegenarbeid in specifieke soorten beroepen over- of onderschatten, waarschuwen ze. En aangezien de geïncludeerde onderzoeken een cross-sectioneel ontwerp waren, is het niet mogelijk om te concluderen dat ploegenarbeid de betere hersenfunctieprestaties schaadt, voegen ze eraan toe.
“Verminderde neurologische gedragsprestaties bij ploegenarbeiders kunnen een belangrijke rol spelen met betrekking tot werkgerelateerde verwondingen en fouten”, schrijven de onderzoekers met implicaties voor de gezondheid en veiligheid op de werkplek.
Ze concluderen: “Beschermende tegenmaatregelen (bijv. dutjes, herstelplannen, regelmatige controle) voor vermindering van de neurologische gedragsprestaties van ploegenarbeiders moeten worden bevorderd om het risico op nadelige gezondheids- en werkgerelateerde resultaten te minimaliseren.
“Als er een meer consistente hoeveelheid literatuur van hoge kwaliteit beschikbaar is, raden we replicatie van analyse ten zeerste aan om praktische interventies te ontwikkelen om neurologische gedragsstoornissen te overwinnen.”
Vertaling persbericht: Andre Teirlinck