Een door de Zwitserse National Science Foundation gefinancierde studie toont aan dat het verband tussen slaapgedrag en darmflora al in de kindertijd aanwezig is.
De darmflora van zuigelingen bepaalt hun slaappatroon. Dit effect is zichtbaar vanaf de leeftijd van drie maanden, zoals slaaponderzoekers Salome Kurth van de Universiteit van Fribourg en Sarah Schoch van de Universiteit van Zürich nu hebben aangetoond. Zo slapen baby’s met een lagere diversiteit aan darmbacteriën overdag meer en zijn nachtelijke slaappatronen gekoppeld aan het type bacteriën in de darm. “Dergelijke verbanden waren voorheen alleen bekend bij volwassenen”, zegt Schoch. De resultaten van deze studie, gefinancierd door de Swiss National Science Foundation (SNSF), zijn gepubliceerd in Progress in Neurobiology (*).
De onderzoekers ontdekten ook dat slaap, darmbacteriën en hersenactiviteit dynamisch samen evolueren tijdens het eerste jaar van de kindertijd. Met andere woorden, baby’s met een ander bacterieprofiel in de darm hebben ook een andere hersenactiviteit tijdens de slaap. De sterkste verbanden worden gevonden op de leeftijd van 3 maanden, wat een gevoelige periode aangeeft.
De resultaten zijn verkregen uit een groot longitudinaal cohortonderzoek van 162 zuigelingen in Zwitserland. “Bij deze ‘veldstudie’ waren veel mensen betrokken, ons team ging bijvoorbeeld op bezoek bij gezinnen, omdat we de slaap van de kinderen in hun natuurlijke omgeving – thuis, in de kinderwagen, in de auto – en over een langere periode wilden volgen. Dat is één van de voordelen van onze mobiele aanpak, omdat slaaponderzoeken zich vaak beperken tot één enkele nacht observatie in het slaaplaboratorium”, zegt Salome Kurth.
Baby’s werden op drie verschillende tijdstippen thuis geobserveerd: 3 maanden, 6 maanden en 12 maanden. Op elk tijdstip werd een bewegingssensor op de enkel van de baby geplaatst om zijn slaap gedurende tien dagen te controleren. Tegelijkertijd werd ouders gevraagd een dagboek bij te houden waarin ze de slaap van hun kind tijdens deze periode noteerden, evenals bedtijden, nachtelijke ontwaken maar ook eet- en huilgedrag. Ouders werden ook gevraagd om ontlastingsmonsters te nemen zodat wetenschappers de darmbacteriële genomica van de baby in het laboratorium konden identificeren en karakteriseren aan de hand van drie criteria: diversiteit, volwassenheid (microbiota evolueren in de loop van het leven en met name in de kindertijd) en het bacteriële enterotype (vereenvoudigde profielen van darmbacteriën). Als extra stap vulden de ouders vragenlijsten in om de ontwikkeling van het gedrag van het kind te beoordelen op vijf domeinen: communicatie, grove motoriek, fijne motoriek, probleemoplossing en persoonlijke sociale ontwikkeling.
Het onderzoeksteam bezocht ongeveer 30 kinderen voor een nachtopname met een elektro encefalogram toen ze 6 maanden waren.
“Deze resultaten zijn vooral interessant omdat ze aantonen dat slaap en darmflora verband houden met gedragsontwikkeling bij zuigelingen. Belangrijk is dat het mogelijk is om de slaap te verbeteren door specifieke coaching voor ouders en om de darmflora aan te passen door veranderingen in het dieet. Dit zijn veelbelovende wegen van interventie in gevallen waar gedragsontwikkeling een probleem is”, zegt Kurth. Het is echter te vroeg om de resultaten te veralgemenen: de inzichten uit dit onderzoek moeten worden overgedragen aan klinische groepen om een effectieve toepassing te vinden.
(*) S. Schoch, JL Castro-Mejıa, L. Krych, B. Leng, W. Kot, M. Kohler, R. Huber, G. Rogler, L. Biedermann, JC Walser, D. Nielsen, S.Kurth : Van Alpha Diversity tot Zzz: Interacties tussen slaap, hersenen en darmmicrobiota in het eerste levensjaar. Vooruitgang in neurobiologie (2021).
https://doi.org/10.1016/j.pneurobio.2021.102208
Dit project werd ondersteund door het SNSF Eccellenza instrument. Eccellenza Professorial Fellowships zijn bedoeld voor jonge onderzoekers die een UD of gelijkwaardige functie hebben en een vast hoogleraarschap ambiëren. Het leiden van een grootschalig project en een onderzoeksteam aan een Zwitserse universiteit zal hen helpen hun doel te bereiken.
Vertaling: Andre Teirlinck