Auteur : Juglen Zwaan (Ahealthylife.nl)
Er zijn nog steeds mensen die denken dat je ziek wordt door het eten van verzadigd vet. Er zijn duidelijk twee kampen. Sommige mensen zijn bang om zelfs een klein beetje verzadigd vet binnen te krijgen en anderen maken zich nergens druk om. Een groep wetenschappers vroeg zich af hoe dit nu werkelijk zit en analyseerde meer dan 100 studies. Daarbij bekeken zij gegevens van de afgelopen 200 jaar en kwamen tot interessante conclusies.
De onderzoekers bestudeerden het beschikbare voedsel voor Amerikanen in de periode 1800 tot 2019 en schatten de consumptie hiervan in. De informatie is aangeleverd door de overheid en publieke instellingen die de data gedurende deze tijd hebben verzameld. De onderzoekers stelden vast dat het aandeel bewerkt en geraffineerde voedsel is gestegen van minder dan 5% in het jaar 1800 naar meer dan 60% in onze huidige tijd. De consumptie van suiker, geraffineerde koolhydraten en industriële plantaardige oliën is de lucht ingeschoten, terwijl de inname van groente en fruit daalde. Ook de inname van volle zuivel, roomboter, reuzel en rood vlees daalde in deze periode. Toch is het aandeel verzadigd vet in het dieet min of meer gelijk gebleven zeggen de onderzoekers, want we zijn meer margarine en bewerkte producten gaan eten. Dit soort producten bevatten meestal ook een flink deel verzadigd vet. Daarnaast is de hoeveelheid ongezond transvet enorm toegenomen.
Het onbewerkte 19e-eeuwse dieet heeft plaatsgemaakt voor geraffineerd gemaksvoedsel. Ondertussen zijn niet-overdraagbare ziektes zoals overgewicht, diabetes, cardiovasculaire ziekten en kanker enorm gestegen. De onderzoekers stellen dat deze stijging ten onrechte is gekoppeld aan de inname van verzadigd vet. Dit omdat de consumptie van dit type vet al die jaren min of meer gelijk is gebleven. Zij stellen dat het aannemelijker is dat de oorzaak van deze toename ligt aan het teveel aan dagelijkse calorieën, de geraffineerde plantaardige oliën en snelle koolhydraten.
Geraffineerde koolhydraten en suiker kunnen onze cholesterolspiegels ook nadelig beïnvloeden, daarom is het kijken naar alleen verzadigd vet kortzichtig. Daarbij wordt in het onderzoek vermeld dat cholesterol slechts een risicomarker is en niet per se tot ziektes hoeft te leiden. De bevindingen uit veel studies die verzadigd vet in een kwaad daglicht zetten, zoals de bekende Zeven Landen Studie van Ancel Keys, worden in nieuwere studies niet bevestigd.
Al eerder waarschuwden wetenschappers voor het krampachtig vermijden van verzadigd vet. Sommige voedingsmiddelen die rijk zijn aan verzadigd vet, bevatten ook belangrijke nutriënten voor de gezondheid. Denk hierbij aan kaas, eieren, vlees en chocolade. Kaas levert bijvoorbeeld belangrijke eiwitten, calcium en magnesium. Eieren bevatten ook goed opneembare eiwitten, en daarnaast ook nog eens jodium, vitamine D en choline. Donkere chocolade bevat veel vezels en mineralen zoals kalium, magnesium, fosfor, zink en selenium. Bovendien bevat chocolade bijzonder veel polyfenolen die als antioxidanten werken in ons lichaam.
Het lijkt er steeds meer op dat we jarenlang de verkeerde discussie hebben gevoerd. Het heeft weinig zin om te discussiëren over details in de voeding, terwijl ondertussen de bevolking voornamelijk leeft op sterk geraffineerd gemaksvoedsel.
De discussie over verzadigd vet zal onder wetenschappers nog wel even voortduren, maar duidelijk is wel dat er veel meer speelt dan dat. Het gaat om het totaalplaatje van het voedingsmiddel, de maaltijd en het voedingspatroon. Een beetje verzadigd vet in een voedingsmiddel is iets anders dan het eten van twee pakjes roomboter in de week. In plaats van te waarschuwen voor een geïsoleerd ingrediënt als verzadigd vet, zouden de WHO en het Voedingscentrum beter kunnen waarschuwen voor specifieke voedingsmiddelen zoals junkfood, dat meestal bijzonder rijk is aan verzadigd vet. Het advies om verzadigd vet tot het minimum te beperken, kan ervoor zorgen dat mensen zichzelf gezonde, nutriëntdichte voedingsmiddelen ontzeggen. Dat kan toch nooit de bedoeling zijn?