Een kleine klinische proef, ondersteund door de National Institutes of Health, heeft uitgewezen dat ’s nachts eten – zoals veel ploegenarbeiders doen – de glucosespiegels kan verhogen, terwijl alleen overdag eten de hogere glucosespiegels kan voorkomen die nu verband houden met een nachtelijk werkleven.
De bevindingen, aldus de auteurs van het onderzoek, zouden kunnen leiden tot nieuwe gedragsinterventies die gericht zijn op het verbeteren van de gezondheid van ploegenarbeiders – kruidenierswinkels, hotelmedewerkers, vrachtwagenchauffeurs, eerstehulpverleners en anderen – die uit eerdere onderzoeken blijkt dat ze een verhoogd risico lopen op diabetes , hartaandoeningen en obesitas.
De nieuwe studie, waarvan de onderzoekers merkten dat het de eerste is die het gunstige effect van dit soort maaltijdtiming-interventie bij mensen aantoont, verschijnt online in het tijdschrift Science Advances. Het werd voornamelijk gefinancierd door het National Heart, Lung and Blood Institute (NHLBI), onderdeel van NIH.
“Dit is een rigoureus en zeer gecontroleerd laboratoriumonderzoek dat een mogelijke interventie aantoont voor de nadelige metabolische effecten die gepaard gaan met ploegenarbeid, wat een bekend probleem voor de volksgezondheid is”, zegt Marishka Brown, Ph.D., directeur van het NHLBI’s National Center op Onderzoek naar slaapstoornissen. “We kijken uit naar aanvullende onderzoeken die de resultaten bevestigen en beginnen met het ontwarren van de biologische onderbouwing van deze bevindingen.”
Voor de studie namen de onderzoekers 19 gezonde jonge deelnemers in (zeven vrouwen en 12 mannen). Na een preconditioneringsroutine werden de deelnemers willekeurig toegewezen aan een 14-daags gecontroleerd laboratoriumprotocol met gesimuleerde nachtelijke werkomstandigheden met een van de twee maaltijdschema’s. Eén groep at ’s nachts om een maaltijdschema na te bootsen dat typisch is voor nachtarbeiders, en één groep at overdag.
De onderzoekers evalueerden vervolgens de effecten van deze maaltijdschema’s op hun interne circadiane ritmes. Dat is het interne proces dat niet alleen de slaap-waakcyclus regelt, maar ook de 24-uurscyclus van vrijwel alle aspecten van je lichaamsfuncties, inclusief de stofwisseling.
De onderzoekers ontdekten dat nachtelijk eten de glucosespiegel verhoogde – een risicofactor voor diabetes – terwijl het beperken van maaltijden tot de dag dit effect verhinderde. Met name de gemiddelde glucosespiegels van degenen die ’s nachts aten, stegen met 6,4% tijdens het gesimuleerde nachtwerk, terwijl degenen die overdag aten geen significante toename vertoonden.
“Dit is de eerste studie bij mensen die het gebruik van maaltijdtiming aantoont als tegenmaatregel tegen de gecombineerde negatieve effecten van verminderde glucosetolerantie en verstoorde uitlijning van circadiane ritmes als gevolg van gesimuleerd nachtwerk”, zei onderzoeksleider Frank A.J.L. Scheer, Ph.D., hoogleraar geneeskunde aan de Harvard Medical School en directeur van het Medical Chronobiology Program aan het Brigham & Women’s Hospital in Boston.
De onderzoekers zeiden dat de mechanismen achter de waargenomen effecten complex zijn. Ze zijn van mening dat de effecten van nachtelijk eten op de glucosespiegels tijdens gesimuleerd nachtwerk worden veroorzaakt door een verkeerde uitlijning van het circadiaanse tijdstip. Dat komt overeen met de verkeerde timing tussen de centrale circadiane “klok” (gelegen in de hypothalamus van de hersenen) en gedrags-slaap/waak-, licht/donker- en vasten/eetcycli, die de perifere “klokken” door het hele lichaam kunnen beïnvloeden. De huidige studie toont aan dat met name het verkeerd timen van de centrale circadiane klok met de vasten-/eetcycli een sleutelrol speelt bij het verhogen van de glucosespiegels. Het werk suggereert verder dat de gunstige effecten van eten overdag op de glucosespiegels tijdens gesimuleerd nachtwerk kunnen worden aangedreven door een betere afstemming tussen deze centrale en perifere “klokken”.
“Deze studie versterkt het idee dat wanneer je eet, van belang is voor het bepalen van gezondheidsresultaten, zoals bloedsuikerspiegels, die relevant zijn voor nachtarbeiders omdat ze meestal ’s nachts eten terwijl ze in ploegendienst zijn”, zei de medeleider van het onderzoek, Sarah L. Chellappa, MD , Ph.D., een onderzoeker op de afdeling nucleaire geneeskunde van de Universiteit van Keulen, Duitsland. Chellappa werkte voorheen met Scheer in het Brigham & Women’s Medical Chronobiology Program.
Om deze bevindingen te vertalen in praktische en effectieve interventies voor maaltijdtiming, zeiden de onderzoekers dat er meer onderzoek nodig is, ook met echte ploegenarbeiders in hun typische werkomgeving.