Volgens nieuw onderzoek op muizen onder leiding van Oregon Health & Science University, blijkt dat chronische blootstelling aan passief roken resulteert in een lager lichaamsgewicht en cognitieve stoornissen die mannen ernstiger treffen. De studie werd gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Health Perspectives.
“De hoop is dat we deze effecten voor beleidsmakers en de volgende generatie rokers beter kunnen begrijpen”, zegt hoofdauteur Jacob Raber, Ph.D., hoogleraar gedragsneurowetenschappen aan de OHSU School of Medicine. “Veel mensen roken nog steeds, en deze bevindingen suggereren dat de gezondheidseffecten op lange termijn behoorlijk ernstig kunnen zijn voor mensen die chronisch worden blootgesteld aan passief roken.”
De studie onderzocht de dagelijkse blootstelling van 62 muizen over een periode van 10 maanden. Onderzoekers gebruikten een speciaal ontworpen “rookrobot” die dagelijks een pakje sigaretten rookte in een geventileerde laboratoriumruimte bij OHSU. De langste eerdere studie van deze soort duurde drie maanden. “Niemand heeft dit ooit gedaan. Deze studie is uniek,” zei Raber. “Het geeft je echt de mogelijkheid om naar langetermijneffecten te kijken.”
“Deze studie repliceert nauwkeuriger de menselijke ervaring door muizen dagelijks bloot te stellen aan sigarettenrook”, voegde senior auteur Glen Kisby, Ph.D., hoogleraar farmacologie aan de Western University of Health Sciences in Libanon, Oregon eraan toe.
Passief roken wordt al als een risicofactor voor dementie bij mensen beschouwd, maar de nieuwe studie heeft de theorie op de proef gesteld.
Onderzoekers verdeelden muizen eerst in twee groepen – een wildtype en één die het menselijke tau-eiwit tot expressie brengt, belangrijk bij Alzheimerachtige dementie. Vanaf april 2018 stelden ze muizen 168 minuten per dag bloot aan sigarettenrook en voerden vervolgens gedrags- en cognitieve tests uit. Ze onderzochten ook long- en hersenweefsel.
Belangrijkste bevindingen:
Rook schaadt ‘gezonde’ muizen. Onderzoekers theoretiseerden dat passief roken vooral schadelijk zou zijn voor muizen met het menselijke tau-eiwit. “We hebben echter het tegenovergestelde gevonden”, zei Raber. In veel van de gedrags- en cognitieve tests – waaronder zwemsnelheden en migreren door een doolhof – werden wildtype muizen meer getroffen dan menselijke tau-muizen nadat beide groepen waren blootgesteld aan passief roken.
Rook is vooral schadelijk voor mannen. Onderzoekers ontdekten een duidelijk geslachts gerelateerd verschil in cognitie, met duidelijk waarneembare veranderingen in het gebied van de hippocampus van de hersenen bij mannen in vergelijking met vrouwen.
Verlies in lichaamsgewicht. Onderzoekers vonden lagere lichaamsgewichten bij wild-type muizen na passief roken in vergelijking met menselijke tau-muizen. Verder merkten ze ook dat mannen onevenredig werden beïnvloed door een verlies in lichaamsgewicht in vergelijking met vrouwen.
Hersenveranderingen: Onderzoekers ontdekten meer diepgaande veranderingen in metabole routes, die gekoppelde chemische reacties zijn, in de hersenen van wildtype mannen dan vrouwen. Onderzoekers vonden ook meer diepgaande effecten in de hersenen van wildtype dan de menselijke tau-muizen.
Hoewel het aantal rokers de afgelopen generaties in sommige landen is afgenomen, blijft roken en blootstelling aan passief roken in een groot deel van de wereld wijdverbreid. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat in 2025 wereldwijd 1,5 tot 1,9 miljard mensen zullen roken.
“Langdurige blootstelling aan passief roken veroorzaakt schadelijke veranderingen,” zei Raber. “Op basis van ons onderzoek lijkt het erop dat mannen vatbaarder zijn dan vrouwen.”
Vertaling: Andre Teirlinck