Zwangerschapscomplicaties en vroege menopauze verhogen het toekomstige risico van vrouwen op hartaandoeningen. Cardiologen, gynaecologen en endocrinologen bevelen aan hoe vrouwen van middelbare leeftijd kunnen helpen bij het voorkomen van latere hartproblemen in een consensusdocument van de European Society of Cardiology (ESC) dat vandaag is gepubliceerd in European Heart Journal, een tijdschrift van de ESC.
“Artsen moeten de detectie van hypertensie bij vrouwen van middelbare leeftijd intensiveren”, stelt het document. Tot 50% van de vrouwen ontwikkelt hoge bloeddruk vóór de leeftijd van 60, maar de symptomen – bijvoorbeeld opvliegers en hartkloppingen – worden vaak toegeschreven aan de menopauze.
“Hoge bloeddruk wordt hypertensie genoemd bij mannen, maar bij vrouwen wordt het vaak ten onrechte bestempeld als ‘stress’ of ‘menopauzeklachten'”, zegt eerste auteur professor Angela Maas, directeur van het Women’s Cardiac Health Program, Radboud Universitair Medisch Centrum, Nijmegen. Nederland. “We weten dat de bloeddruk bij vrouwen minder goed wordt behandeld dan bij mannen, waardoor ze risico lopen op boezemfibrilleren, hartfalen en beroerte – wat voorkomen had kunnen worden.”
“Het leven van een vrouw geeft aanwijzingen dat je vroeg met preventie moet beginnen”, zei professor Maas. “We moeten vrouwelijke patiënten anders beoordelen dan mannen, en niet alleen naar een hoog cholesterolgehalte vragen. Hierdoor kunnen we vrouwen van middelbare leeftijd classificeren als hoog risico of lager risico op hart- en vaatziekten. ”
Pre-eclampsie houdt verband met een viervoudige toename van hartfalen en hypertensie en een verdubbeld risico op een beroerte. Vrouwen met een vroege natuurlijke (d.w.z. niet chirurgische) menopauze vóór de leeftijd van 40 jaar, hebben ook meer kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten – elk jaar wordt geassocieerd met een verhoogd risico van 3%. Auto-immuun ontstekingsaandoeningen zoals reumatoïde artritis en lupus komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en verhogen het cardiovasculaire risico rond de menopauze.
“Er zijn verschillende levensfasen waarin we subgroepen van hoogrisicovrouwen kunnen identificeren”, zegt professor Maas. “Hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap is een waarschuwing dat hypertensie kan ontstaan wanneer een vrouw in de menopauze komt en wordt vele decennia later in verband gebracht met dementie. Als de bloeddruk niet wordt aangepakt als vrouwen in de veertig of vijftig zijn, zullen ze in de zeventig problemen krijgen als hypertensie moeilijker te behandelen is. ”
Het document biedt richtlijnen voor het omgaan met de gezondheid van het hart tijdens de menopauze, na zwangerschapscomplicaties en tijdens andere aandoeningen zoals borstkanker en polycysteus ovariumsyndroom (PCOS). De belangrijke rol van een gezonde levensstijl en voeding wordt erkend – bv. voor een optimale behandeling van de menopauzale gezondheid en bij vrouwen met PCOS, die een verhoogd risico hebben op hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap en diabetes type 2.
Hoewel hormoontherapie in de menopauze geïndiceerd is om symptomen zoals nachtelijk zweten en opvliegers bij vrouwen ouder dan 45 jaar te verlichten, bevelen de auteurs aan om de cardiovasculaire risicofactoren vóór de start te beoordelen. Therapie wordt niet aanbevolen bij vrouwen met een hoog cardiovasculair risico of na een beroerte, hartaanval of bloedstolsel.
Het document geeft advies voor transgendervrouwen (personen die bij de geboorte een man zijn toegewezen). “Deze vrouwen hebben de rest van hun leven hormoontherapie nodig en het risico op bloedstolsels neemt in de loop van de tijd toe”, zegt professor Maas. Het document stelt dat transgendervrouwen “altijd moeten worden aangemoedigd om veranderlijke levensstijlrisico’s te verminderen”, terwijl het erkent dat “de psychosociale voordelen van hormoontherapie met een verbeterd lichaamsbeeld kunnen resulteren in gezondere levensstijlkeuzes”.
Samenwerking tussen cardiologen, gynaecologen en endocrinologen is nodig om de beste zorg aan vrouwelijke patiënten te bieden, aldus professor Maas. Ze zei: “Vrouwen kunnen hun artsen helpen hartproblemen te voorkomen en vroegere diagnoses stellen door problemen als gecompliceerde zwangerschappen en vroege menopauze te noemen en hun eigen bloeddruk te controleren.”