Hoge cortisolspiegels zijn in verband gebracht met een groter risico op overlijden door COVID-19. Covid19-patiënten met extreem hoge niveaus van het stresshormoon cortisol in hun bloed hebben meer kans om sneller doodziek te worden en eerder te overlijden.
De gegevens die de studie heeft opgeleverd laten zien dat het cortisolniveau een goede voorspeller is van de ernst van de ziekte. Een cortisolmeting kan daarom worden ingezet om snel patiënten te identificeren die intensieve zorg nodig hebben.
Cortisol helpt ons lichaam om met stress om te gaan en wordt geproduceerd in stresssituaties zoals ziekte. Cortisol veroorzaakt veranderingen in de stofwisseling, de hartfunctie en het immuunsysteem. Gezond en in rust is onze cortisolspiegel 100-200 eenheden per liter (nm/ L). Als we slapen is het niveau vrijwel nul.
Bij ziekte kan een laag cortisolgehalte levensbedreigend zijn. Maar ook overmatige cortisolspiegels tijdens ziekte zijn gevaarlijk omdat het leidt tot een grotere vatbaarheid voor infecties en een slechtere afloop.
Bij de observationele studie waren bij 535 patiënten betrokken met daaronder 403 met COVID-19. De covid19-groep had significant hogere cortisolspiegels. De niveaus in de covid19-groep liepen op tot 3241. Dat is veel hoger dan het typische niveau van 1000 na een zware operatie.
COVID-19-patiënten met een cortisolspiegel van 744 of minder leefden gemiddeld 36 dagen. Patiënten met niveaus boven 744 overleefden gemiddelde slechts 15 dagen.
Professor Dhillo zegt: “Vanuit het oogpunt van een endocrinoloog is het logisch dat de COVID-19-patiënten die het ziekst zijn hogere cortisolspiegels hebben, maar deze niveaus zijn zorgwekkend hoog”.
Dhillo: “Drie maanden geleden, toen we deze golf van COVID-19-patiënten hier in Londense ziekenhuizen begonnen te zien, hadden we heel weinig informatie over hoe we mensen het beste konden triageren (wie wel/niet?). Nu, wanneer mensen in het ziekenhuis aankomen, hebben we mogelijk een andere eenvoudige marker om naast zuurstof te gebruiken verzadigingsniveaus om ons te helpen identificeren welke patiënten onmiddellijk moeten worden opgenomen, en welke niet. Het hebben van een vroege indicator van welke patiënten sneller kunnen verslechteren, zal ons helpen om zo snel mogelijk het beste niveau van zorg te bieden en helpen de druk op de NHS (gratis gezondheidsstelsel in VK) te managen. Daarnaast kunnen we ook rekening houden met cortisolspiegels om uit te zoeken uitzoeken zijn hoe we onze patiënten het beste kunnen behandelen. ”
Professor Dhillo en zijn team hopen hun bevindingen te valideren in een grotere klinische studie.
Dick Schrauwen
Auteurs
De studie werd geleid door NIHR Research Professor Waljit Dhillo van Imperial College London en Consultant Endocrinologist bij Imperial College Healthcare NHS Trust. Professor Dhillo is hoofd van de afdeling Diabetes, Endocrinologie en Metabolisme aan het Imperial College London.
Studie
De studie werd gepubliceerd in The Lancet Diabetes & Endocrinology (##) en gefinancierd door het National Institute for Health Research (NIHR) en de Medical Research Council. De studie werd uitgevoerd in drie Londense ziekenhuizen – Charing Cross, Hammersmith en St Mary’s – tussen 9 maart en 22 april 2020. Binnen 48 uur na opname werden een COVID-19 uitstrijkje en routinematige bloedtesten – inclusief een nulmeting van cortisolspiegels – uitgevoerd. Tijdens de onderzoeksperiode stierf iets minder dan 27 procent van de COVID-19-groep tijdens de onderzoeksperiode, vergeleken met iets minder dan 7 procent van de niet-COVID-19-groep.