Klinische testdata van aanbevelingen voor medicijndoseringen voor verhoogd cholesterol en COPD illustreren hoe hogere doseringen voor veel patienten niet opwegen tegen de extra kosten, volgens een onderzoeker van het Oregon State University College of Pharmacy.
De uitkomsten, gepubliceerd in het Journal of American Biomedical Science & Research, wijzen op de noodzaak voor patienten en voorschrijvers van een zo diepgaand mogelijk onderzoek naar gegevens over de medicijnen die we gebruiken.
“Medicijnfabrikanten zullen doorgaan met het vaststellen van prijzen die de markt aan kan,” zegt Craig Williams van het OSU College of the Pharmacy. “Wat deels betekent dat de taak om gezondheidsresultaten te verbeteren voor ons allemaal is, zolang we door blijven gaan met het strijden over de kosten van ons vrije-markt-gezondheidssysteem.”
Williams keek naar gegevens die gebruikt zijn voor het ontwikkelen van medische aanbevelingen voor hogere dan gemiddelde doses statines, gebruikt voor de verlaging van cholesterol, en langwerkende inhalatie voor de behandeling van chronische obstructieve longaandoeningen, oftewel COPD.
Zes jaar geleden kwamen er duidelijke veranderingen in de nationale cholesterol richtlijnen, zegt Williams, met nieuwe, primaire aanbevelingen voor zoveel mogelijk hogere doses statines voor patienten met een geacht hoger risico op cardiovasculaire problemen.
De nieuwe richtlijnen werden gebaseerd op vijf tests waarbij gemiddelde doses direct vergeleken werden met hogere doses; elke test gedeeltelijk of geheel gesponsord door de fabrikanten van de geteste medicijnen.
“Vergeleken met gemiddelde doses, verminderden hogere doses inderdaad cardiovasculaire problemen – hartaanval, beroerte of overlijden door hart- en vaataandoeningen,’ zegt Williams, die een adjunct-facultatieve positie bekleedt bij de Oregon Healty & Science University. “Maar het verminderingspercentage over het geheel van de vijf tests was 0,4% per jaar. Met andere woorden, 250 patienten zouden een jaar lang met hogere doses behandeld moeten worden om een cardiovasculair probleem bij één patient te kunnen vermijden.”
Deze cijfers oprekken naar tien jaar verhoogt het voordeel met 4%.
“Maar, gebaseerd op deze berekeningen, betekent dat nog steeds dat 25 patienten deze hogere dosering 10 jaar lang moeten innemen om 1 cardiovasculaire aandoening te vermijden,” zegt Williams. “Dat kan je verkeerd vinden, of aanvaardbaar. Maar in beide gevallen, als je een van die patienten bent of een van die voorschrijvers, is het nogal belangrijk om de cijfers te begrijpen en niet alleen te handelen volgens het principe “hogere dosering aanbevolen volgens de richtlijnen.”
Net zoals verhoogd cholesterol is COPD een algemeen behandelde aandoening in de eerstelijnszorg. Sinds 2017 werden internationale richtlijnen afgegeven om twee langwerkende inhalatie therapieen te combineren naarmate de ziekte voortschrijdt.
“Nogmaals, de basis voor de aanbeveling is voornamelijk tests gesponsord door de fabrikanten van de voorgeschreven medicijnen,” zegt Williams.
Bij een van de grootste tests verminderde de verslechtering van COPD door de combinatie van twee inhalatiemedicijnen, vergeleken met het gebruik van 1 inhalatiemedicijn.
“Maar verslechteringen werden omschreven als een combinatie van ernstig, gemiddeld en mild – waarbij mild geen medische behandeling vereiste,” zegt Williams. “Bijna alle verbeteringen waren bij milde verslechtering, en geen teruggang van ernstige verslechteringen.”
En weer kijkt Williams naar de cijfers als raamwerk voor analyse.
“De teruggang van milde verslechteringen was 0,5% per jaar, wat betekent dat 200 patienten een jaar lang behandeld zouden moeten worden om 1 minder milde verslechtering te laten plaatsvinden,” zegt hij. “Dit geringe voordeel wordt niet vermeld in de richtlijnen, en een verhoogd medicijngebruik kan de kans op bijwerkingen verhogen zonder een noemenswaardige gezondheidsverbetering van de patient.”
Er zijn ook economische aspecten, merkt Williams op. Statines zijn goedkoop; inhalatietherapie voor COPD is kostbaar.
“De gemiddelde prijs in de VS voor langwerkende inhalatietherapieen voor COPD is ca. $400 per maand,” zegt hij. “Dat betekent dat duale bronchodilatator (luchtwegverwijder) behandelingen de patient een extra $400 per maand kost, oftewel $4,800 per jaar.
Veel soortgelijke voorbeelden kunnen worden geciteerd over de gegevens achter het huidige medicijngebruik – in sommige gevallen is het voordeel van verhoogd medicijngebruik groter dan bij deze voorbeelden, in andere gevallen is het minder.”
Williams vraagt aandacht voor de statistieken van de Centers for Disease Control and Prevention, die aantonen dat in 2016 aan voorgeschreven medicatie 3,7 miljard werd besteed en ongeveer 12% van de Amerikanen gebruikten vijf of meer voorgeschreven medicijnen.
“In 2015 stegen de medicijnen zonder doktersvoorschrift voor het eerst boven de $1,000 per persoon in de VS,” zegt hij. “Dat is 30-190% hoger dan in negen vergelijkbare landen.”
Er zijn veel redenen om voorgeschreven medicatie in de VS te verhogen, zegt Williams. Patienten willen bepaalde medicijnen. Medicijnfabrikanten zijn actieve reklamemakers, vaak op een misleidende manier. Professionele verenigingen geven aanbevelingen voor toegespitst medicijngebruik, maar schieten vaak tekort in hun uitleg over risico/opbrengst en houden zelden rekening met de financiele kosten.
“En dan houden de regelgevende instanties die medicijnen beoordelen op goedkeuring voor de markt, geen rekening met kosteneffectiviteit en geven maar weinig advies geven over een adequaat gebruik nadat het medicijn is goedgekeurd,” zegt hij. “Zulke instanties zouden zeker aandacht moeten hebben voor de eventuele voordelen en, samen met professionele instanties, dit veel beter moeten communiceren, evenals de kosteneffectiviteit van hun aanbevelingen en goedkeuringen.”
Vertaling: Ellen Lam