In hoeverre lichaamsvet een ongezond effect heeft, hangt voornamelijk af van waar het wordt opgeslagen. Als vet zich ophoopt in de buik, is dit bijzonder ongunstig. Dit komt omdat het viscerale vet talrijke neurotransmitters afgeeft die de bloeddruk beïnvloeden, de afgifte van het hormoon insuline beïnvloeden en ontstekingen kunnen veroorzaken. Dit verhoogt het risico op diabetes, hart- en vaatziekten en bepaalde soorten kanker. Het onderhuidse vet dat zich ophoopt op de billen, dijen en heupen heeft geen nadelige gevolgen voor de gezondheid.
Verandering van leefstijl is vast onderdeel van het geneeskundig preventie- en behandelings-repertoire. ‘Eet vers en gebalanceerd, beweeg en rook en drink niet’ is een standaard advies gericht op een betere gezondheid door een evenwichtig dieet, gewichtsvermindering en minder vetvorming.
Er zijn mensen die baat hebben bij een gezondere stijl van leven (gezonder eten, meer lichaamsbeweging, minder genotsmiddelen). Anderen hebben dat echter niet. Hoe kan het dat leefstijlinterventie bij bepaalde mensen werkt en bij anderen niet? Deze onderzoeksvraag stond centraal in recente research door het Duitse Centrum voor Diabetesonderzoek (DZD) in samenwerking met andere wetenschappelijke instellingen.
De auteurs concluderen het volgende. “Waar vet in het lichaam wordt afgezet en in welke mate een persoon baat kan hebben bij een leefstijlinterventie hangt onder meer af van hoe gevoelig de hersenen zijn voor insuline. Als het brein van de persoon gevoelig reageert op het hormoon, kan die aanzienlijke hoeveelheid gewicht verliezen, vermindert het ongezonde viscerale vet (buikvet) en blijft het gewichtsverlies stabiel, ook op lange termijn. Als het brein van de persoon echter slechts in geringe mate of helemaal niet reageert op insuline, dan verliest iemand alleen in het begin een beetje gewicht dat kort daarna weer te niet wordt gedaan”.
De onderzoekers waren vooral geïnteresseerd in het lange termijn effect van BIS (‘brein-insuline- sensitiviteit’) op gewicht en vetverdeling. Dat er verband bestaat was al gebleken uit eerder onderzoek, maar de oorzaak-gevolg-vraag bleef onbeantwoord.
Om een antwoord op deze vraag te krijgen volgden de onderzoekers 15 deelnemers over een periode van negen jaar. De insulinegevoeligheid in de hersenen werd bepaald door middel van magneto-encefalografie aan het begin van het onderzoek, voorafgaand aan een 24 maanden durende leefstijlinterventie.
Hoge insulinegevoeligheid was geassocieerd met vermindering van visceraal vet en gewicht.
Het bleek dat insulinewerking in de hersenen niet alleen het lichaamsgewicht bepaalt, maar ook de vetverdeling in het lichaam. “Proefpersonen met een hoge insulinegevoeligheid in de hersenen hadden baat bij de leefstijlinterventie met een duidelijke afname in gewicht en visceraal vet. Zelfs nadat de leefstijlinterventie was beëindigd, kregen ze tijdens de negenjarige follow-up slechts een kleine hoeveelheid vet terug”, zegt de studieleider, professor Martin Heni. “Mensen met insulineresistentie in de hersenen lieten daarentegen slechts een licht gewichtsverlies zien in de eerste negen maanden van het programma. “Nadien namen hun lichaamsgewicht en visceraal vet weer toe tijdens de volgende maanden van levensstijlinterventie”.
Om het verband tussen BIS en de vetverdeling scherper te krijgen, onderzochten de onderzoekers de gegevens van 112 deelnemers afkomstig uit een cross-sectioneel cohort. Uit de analyse van die gegevens bleek dat mensen met een hoge insulinegevoeligheid in de hypothalamus weinig visceraal vet vormen. De hersen-insuline-gevoeligheid had echter geen invloed op de hoeveelheid onderhuids vet.
Henri: “Onze studie onthult een nieuw mechanisme dat de vetverdeling bij mensen reguleert. De insulinegevoeligheid in de hersenen bepaalt waar vet wordt afgezet Aangezien visceraal vet niet alleen een rol speelt bij de ontwikkeling van diabetes type 2, maar ook het risico op hart- en vaatziekten en kanker verhoogt, kunnen de onderzoeksresultaten de weg naar nieuwe behandelingen openen”.
Dick Schrauwen
Samenvatting van https://tinyurl.com/y9jq8pu8