- Inleiding
Een nieuw bewustzijnsparadigma nodig!
Het fenomeen bewustzijn wordt dikwijls als één van de grootste onopgeloste problemen van de filosofie en (neuro)wetenschap gezien en tegenwoordig is er géén nauwkeurig, algemeen erkende definitie van bewustzijn. Het gevolg is, dat ontelbare mensen onwetend-zijn over onderwerpen die betrekking hebben op bijna-doodervaring, hersendood, euthanasie, het stervensproces, reanimatie, orgaandonatie, een leven na de dood en reïncarnatie en dus onbekend zijn met de ware betekenis van het levensproces.
2.0 Sigmund Freud en Carl Jung
Sigmund Freud (1856 – 1939) heeft de term onderbewust geïntroduceerd. Freud stelde het simpel: het grootste deel van de strijd woedt onder de oppervlakte van het bewustzijn, en de meeste conflicten stammen uit de vroege kindertijd. Hij doelt ermee op een vergaarbak aan primitieve, dierlijke driften die bewaakt en gesublimeerd zouden moeten worden. Sigmund Freud ging er dan ook vanuit dat de psyche (de menselijke geest) lijkt op een slagveld waar driften met elkaar op drie theoretische niveaus – het id, ego en superego – strijd leveren. Het id is het dierlijke, driftmatige principe van de psyche, het superego, is het geweten en het ego probeert tussen beide te ‘bemiddelen’ en houdt zich tevens bezig met de externe wereld die op ons inwerkt. In Freuds dagen ging het hier vooral over seksuele driften, die niet zomaar een weg naar buiten mochten vinden.
Maar onder invloed van Oosterse denkers, die in Freuds theorie een essentieel onderdeel misten, ontstond een driedeling in begripsvorming: onderbewust (kelder met rommel), bewust en bovenbewust (spirituele neigingen, hoger zelf). Het bewuste – het bewustzijn – wordt dan ook omschreven als dat deel van onze psyche dat voor ons ego – ‘Ik’ – vrij toegankelijk is. Het ‘Ik’ is tot het centrum van het bewustzijn gemaakt; ‘gepromoveerd’ door de wetenschap!
En het onbewuste dan?
Carl Jung (1875-1961), een leerling van Freud, wilde niet verstrikt raken in allerlei termen en introduceerde de term onbewust. Deze term maakt dus géén driedeling zoals hierboven is beschreven. Anders dan Freud, geloofde Jung dat de persoonlijkheid zich ook ná de jeugd blijft ontwikkelen.
Het onbewuste kent volgens Jung twee lagen, namelijk het persoonlijke en collectief onbewuste. Het persoonlijk onbewuste bevat al datgene wat wij ons niet, of niet meer, bewust zijn zoals bijvoorbeeld vergeten en verdrongen zaken, subliminale waarneming (waarnemingen die niet door het bewustzijn worden geregistreerd), de schaduwkant, animus of anima (archetypen van man of vrouw) en het zelf. Het collectief bewustzijn daarentegen bevat de instincten en patronen en ervaringen die vanuit ons mens-zijn tot onze leefwereld behoren; de archetypen. Jung maakt dus géén onderscheid tussen alles wat zich in ons (on)bewustzijn afspeelt.
3.0 Ontstaan van bewustzijn
De wetenschap heeft tot nu toe nog niet kunnen beantwoorden waar bewustzijn ontstaat. Over wanneer bewustzijn ontstaat heeft de wetenschap echter wel concretere ideeën. Recente resultaten van verschillende experimenten tonen aan dat de ervaring van het bewustzijn later komt dan de handeling. Hersenscans tonen bijvoorbeeld aan dat je een bepaalde handeling gaat uitvoeren, vóórdat je zelf daartoe hebt besloten.
‘Deze resultaten zijn tegenstrijdig met het gevoel dat wij hebben bij bewustzijn. Wij denken dat achter elk fenomeen een welwillend verhaal schuilt en dat achter elke handeling een rationele keuze zit. Uit de resultaten blijkt eerder dat bewustzijn een narratief karakter heeft. Dat bewustzijn een verhaal is over onszelf, dat we tegen onszelf houden. Het is slechts een beschrijving achteraf, maar geen echte weerspiegeling van de werkelijkheid’, aldus een gerenommeerde wetenschapper.
4.0 Verklaringen voor bewustzijn
‘Bewustzijn huist in het brein’ (?)
De verklaringen voor bewustzijn in lijn met Descartes (de conclusie dat het lichaam niet gelijk is aan datgene wat vragen stelt en dat er dus een scheiding van lichaam en geest bestaat) zijn anno 2009 grotendeels achterhaald. Lichaam én geest worden niet meer als gescheiden elementen gezien. Er wordt nu geprobeerd een meer wetenschappelijke verklaring te vinden voor het bewustzijn, waarbij de vraag ‘Waar zit het bewustzijn?’ centraal staat.
Er bestaat consensus over het gegeven dat bewustzijn huist ergens in het brein (materie)! Echter, er is tot nu toe géén specifieke plek gevonden die verantwoordelijk zou zijn voor het bewustzijn.
5.0 De scheppende kracht van de ziel
Onbewust en onderbewust zijn zeker niet hetzelfde. Alsof ‘het’ (on)bewuste iets is dat je vast kunt pakken, terwijl het geen ‘geïsoleerd ding’ is. Om die reden zijn er filosofen die de theorieën over bewust en onbewust afwijzen. De Amerikaanse filosoof en psycholoog William James zegt bijvoorbeeld daarom, dat (on)bewustzijn een geheel is dat overal met elkaar in verbinding staat en in elkaar overloopt. Er is continu uitwisseling en de grens verandert ieder moment.
Wordt hier wederom niet een ‘oude’ begripsverwarring van stal gehaald?
Bewustzijn is dus veel meer dan een werkwoord; bewust zijn! Bewust of onbewust; ze refereren altijd aan een eigenschap en een persoonlijke ervaring, een geestelijke activiteit en/ of een lichamelijke gesteldheid! Neem bijvoorbeeld de eigenschap vertrouwen. Onbewust vertrouwen hebben in de huisarts die zijn vele diploma’s aan de muur heeft hangen. Op zo’n moment is onbewust vertrouwen sterk; je denkt er niet over na en je voelt je veilig in deze situatie/ spreekkamer. Bewust vertrouwen is daarentegen ‘zwakker’. Het eerste vertrouwen is intrinsiek; het tweede komt van buiten én kan zo maar kantelen. Bij onbewust vertrouwen heeft in dit voorbeeld het lichaam/ geest een sterk geloof en overtuiging dat het allemaal goed komt.
De kracht van placebo’s laat dit mooi zien. De middelen zouden geen werking kunnen hebben, zeggen artsen vanuit het rationeel bewustzijn. Het onbewuste zegt blijkbaar soms iets anders. Ertussen zit vermoedelijk ons brein (het bewuste) als receptor!
De waarneming binnenin het brein heeft invloed op tal van ziekteprocessen. ‘Placebo’ is niets anders dan een stukje ‘betekenis’ dat je mensen toedient, waarop het brein als receptor van betekenis reageert. De hersenen ontvangen het innemen van het pilletje als helend. Wat weer is opgebouwd uit een complex van onbewuste verwachtingen.
Om die reden ben ik geen aanhanger van de stelling ‘Wij zijn ons brein’ van Dick Swaab [1]. Bewustzijn kan niet gereduceerd worden tot onze hersenen, want het brein draagt namelijk zorg voor en heeft continu interactie met de werkelijkheid!
‘De kracht van het onbewuste’ speelt dus een zeer grote rol bij elk genezingsproces’
[1] Dick Swaab is een Nederlandse arts en neurobioloog, die bekendheid geniet als hersenonderzoeker. Hij is emeritus hoogleraar in de neurobiologie aan de Universiteit van Amsterdam en was tot 2005 directeur van het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen.
6.0 Wij zijn ons brein (?)
‘Brein = materie’
We kunnen ons niet neerleggen bij zo’n onzinnige, materialistische theorie zoals hierboven (‘Wij zijn ons brein’) is beschreven, want het ware leven – het levensproces – komt niet voort uit de materie. De materie komt voort uit het leven. Dat is geen theorie, maar een feit.
De materiële energie kan niet functioneren zonder hulp van de geestelijke energie. Materiële elementen worden niet uit zichzelf geschapen; de scheppende kracht is de ziel. We kunnen weliswaar iets van materie proberen te maken, maar de materie schept niets uit zichzelf. Waterstof en zuurstof komen alleen samen als de Hogere Energie ze daartoe aanzet. Zo kan ook de stoffelijke energie niet werken zonder tussenkomst van de Hogere Energie. Achter deze schitterende kosmische openbaring schuilt de leiding van een Hogere Energie.
‘De wetenschap heeft grote moeite om nieuwe ideeën te accepteren’
‘Nieuwe gedachten en nieuwe waarheden maken drie fases door. Eerst wordt er de spot mee gedreven. Dan worden ze fel bestreden. En tenslotte worden ze geaccepteerd als vanzelfsprekend!’
De onwetende wetenschap gaat dus uit van een onjuiste theorie, en daarom zitten al haar conclusies ernaast en moeten de mensen daaronder lijden. Pas als we al deze verkeerde theorieën weerlegd zijn, dan kunnen de mensen gezond én gelukkig worden. Daarom moeten we de geleerden de handschoen toewerpen en ze ‘verslaan’. Anders misleiden ze de hele samenleving met hún sterk verouderde overtuigingen!
7.0 Het nieuwste inzicht
‘Het ziel-geest-lichaam-systeem is een eenheidsbewustzijn-systeem’
Je bent een drieledig wezen. Je zou dit ook het fysieke, het non-fysieke en het metafysische kunnen noemen. Psychiaters spreken over het bewuste, onderbewuste en super-bewuste; het id, het ego en het superego. De basis-drieënheden of drie-zelven, zoals de oude Kahuna’s het ons al vroeg vertelden.
Je bent een drieledig wezen. Je bestaat uit een lichaam (onbewuste of lichaamsbewustzijn of moleculair bewustzijn), verstand (ook wel geest/ bewuste/ ego of geestbewustzijn of gedachtevorm-bewustzijn genoemd), en zuivere ‘geest’ (ook wel ziel/ super of hoger bewuste of zielsbewustzijn, hoger-bewustzijn of vrij-bewustzijn genoemd).
Al deze drie aspecten zijn in feite drie energieën; drie (hoofd)energievormen! Je zou ze ook gedachte, woord en actie (daad, handelen) kunnen noemen. Hoe dan ook samengevoegd produceren ze een resultaat dat binnen jouw taal en begrip een gevoel of een ervaring wordt genoemd.
Wij zijn én vormen dus uiteindelijk allemaal of individueel een ‘doorleefd eigen’ bewustzijn; het (totaal) menselijk bewustzijn of eenheidsbewustzijn, ons ‘uitgebreid’ bewustzijn. Ons individueel eenheidsbewustzijn wordt tot uitdrukking gebracht – voelbaar, ‘leesbaar’ en zichtbaar (‘uitstraling’) – in het (menselijk) elektromagnetisch energieveld ofwel het aura-(energie)veld.
Onze aura (een ruimtelijk, driedimensionale netwerkstructuur) wordt dan ook geformeerd uit de drie (hoofd)bewustzijnsvormen, energievormen of –componenten (bestandsdelen, elementen), te weten: zielsbewustzijn, geestbewustzijn en lichaamsbewustzijn. Onze aura kan je dus voorstellen als het ‘verlengde’ van het geest- (gedachte-energie) én lichaamsbewustzijn, dat te gelijker tijd omhult én doordrongen wordt van het zielsbewustzijn. Onze aura stelt dus het éénheidsbewustzijn van gemengde, gestructureerde energiepatronen of -vormen voor; een hologram dus!
’Een holografisch bewustzijn; een holografisch energieveld’.
Het menselijk bewustzijn of eenheidsbewustzijn is dus een ‘gebundeld, holografisch energiepakket’ – van het individu dat jij bent – dat permanent in beweging is. Het menselijk energieveld is niets anders een hologram; geen energieveld dat opgebouwd is uit lagen of lichamen, géén ui-constructie [1]!
Het menselijk bewustzijn leidt tot een persoonsgebonden (‘eigen’) trillingsfrequentie of een trillingsgetal, dat zich kenbaar maakt in het (‘eigen’) elektromagnetisch energieveld of aura-veld.
Onthoud:
- Bewustzijn [2] in beweging – in vibratie, in trilling – is energie.
- Bewustzijn dat een vorm heeft aangenomen, is materie.
- De ‘foute’ termen bewuste, onbewuste en/ of onderbewuste zijn niets anders dan energieën die permanent in beweging zijn.
- De ziel is het hoger- of superbewustzijn.
[1] Nieuwsbrief Aura of het menselijke energieveld, september 2011
[2] Nieuwsbrief Het bewustwordingsproces – deel I, maart 2015
Hans Zevenboom
Bezoek onze website: www.millennium-visie.org
Voor nog meer informatie over dit onderwerp klink op de onderstaande link: https://www.millennium-visie.org/site/nieuwsbrief/315-bewustzijn-onderbewuste-bewuste-en-superbewuste