Onderzoekers van het Karolinska Instituut in Zweden hebben in samenwerking met een internationaal team de relatie in kaart gebracht tussen de lengte van de zwangerschap en chemische veranderingen in het DNA bij meer dan 6000 pasgeboren baby’s. Elke week dat de zwangerschap langer duurde, werden er veranderingen qua DNA-methylering bij duizenden genen waargenomen in het navelstrengbloed. De studie is gepubliceerd in Genome Medicine.
Vroegtijdige geboorte, geboorte voor 37 opeenvolgende weken zwangerschap, komt algemeen voor. Tussen de 5 en 10 procent van alle kinderen ter wereld wordt vroegtijdig geboren. De meeste van hen zullen normaal groeien en zich normaal ontwikkelen, maar vroegtijdige geboorte wordt ook gelinkt aan luchtweg- en longaandoeningen, oogaandoeningen, en neurologische ontwikkelingsstoornissen. Dit ziet men vooral bij kinderen die zeer vroeg, of extreem vroeg geboren worden. Tijdens de foetale periode, zijn epigenetische processen, dat wil zeggen, chemische modifictie van het DNA, belangrijk voor de controle met betrekking tot groei en ontwikkeling. Een van deze specifieke epigenetische factoren is DNA-methylering, hetgeen de mate van genactiviteit beïnvloedt en hoeveel er van een specifiek eiwit wordt gevormd.
“Onze nieuwe bevindingen wijzen erop dat deze DNA veranderingen de ontwikkeling van de organen van de foetus kunnen beïnvloeden”, zegt Simon Kebede Meird, hoofdauteur van de studie en PhD student aan het Karolinska Instituut, Department of Clinical Science and Education, Södersjukhuset..
De meerderheid van de geobserveerde DNA-methylering bij de geboorte neigde niet blijvend te zijn tijdens de kindertijd, maar bij 17 procent waren de niveaus totaal stabiel van kindertijd tot jongvolwassenheid. De niveaus waarmee men geboren wordt binnen bepaalde genen blijven dus hetzelfde met een oplopende leeftijd.
“Nu moeten we onderzoeken of veranderingen in DNA gelinkt zijn met de gezondheidsproblemen bij te vroeg geboren kinderen” , zegt professor Erik Melén, van het Department of Clinical Science and Education in Södersjukhuset.
Epigenetica is een populair onderwerp qua onderzoek. Het verbindt genen, de omgeving en gezondheid. Dit onderzoek werd uitgevoerd in het internationale Pregnancy and Childhood Epigenetics (PACE) consortium. Het onderzoek heeft contributies van 26 studies. Professor Melén’s groep droeg ook bij aan het eerste Paper onderzoek, welke aantoonde dat het DNA van baby’s verandert wanneer de moeder rookt tijdens de zwangerschap, en leidde tot twee PACE-studies die de effecten van luchtvervuiling aantoonden. Links met ziektes zoals astma, allergieën, obesitas en zelfs veroudering werden ook aangetoond.
“We hopen dat onze nieuwe bevindingen waardevolle kennis zullen bijdragen over foetale ontwikkeling, en op de lange termijn aan nieuwe mogelijkheden tot betere zorg voor premature baby’s door complicaties te voorkomen en gezondheidseffecten te verminderen”, aldus Erik Melén.
Vertaling: Arnoud