Nieuw onderzoek door wetenschappers van Columbia University Vagelos College of Physicians and Surgeons suggereert dat prenatale blootstelling aan vlamvertragers het risico op leesproblemen kan verhogen. Het onderzoek werd gepubliceerd in de printversie van Environmental International van januari 2020.
Een geschatte 2 miljoen kinderen heeft leerstoornissen; van dit aantal heeft ca. 80% een leesstoornis. Het merendeel is genetisch toerekenbaar, maar niet in alle gevallen van de leerstoornissen. In deze studie gingen de onderzoekers er vanuit dat in utero blootstelling aan polybrominated diphenyl ethers (polybroomdifenylethers, PBDE’s) – een type brandvertragers waarvan de schadelijke effecten op de hersenontwikkeling bekend zijn – voor veranderingen kan zorgen in de hersenprocessen betrokken bij het lezen. (Hoewel het gebruik van PBDE’s verboden werd, is blootstelling aan deze stoffen nog grootschalig omdat deze niet gemakkelijk in het milieu afbreken.)
Het onderzoeksteam analyseerde neuro-imaging gegevens van 33 kinderen van 5 jaar oud – allemaal beginnende lezers – de eerst een leesbeoordeling kregen om hun leesproblemen te kunnen vaststellen. Ook werden bloedmonsters gebruikt van moeders, afgenomen tijdens de zwangerschap, om de prenatale blootstelling aan PBDE’s te kunnen inschatten.
De onderzoekers ontdekten dat kinderen met een beter werkend leesnetwerk minder leesproblemen hadden. Ze lieten ook zien dat kinderen met meer blootstelling aan PDBE’s een minder efficiënt leesnetwerk hadden.
Meer blootstelling bleek echter geen effect te hebben op het functioneren van een ander hersennetwerk betrokken bij sociale verwerking dat wordt geassocieerd met psychiatrische aandoeningen, zoals stoornissen in het autisme spectrum.
“Omdat sociale verwerkingsproblemen geen algemeen aspect zijn bij leesproblematiek, suggereren onze uitkomsten dat blootstelling aan PDBE’s niet van invloed is op het gehele brein – alleen de gebieden geassocieerd met lezen,” zegt Amy Margolis, PhD, universitair docent aan het Department of Psychiatry van Columbia University Vagelos College of Physicians and Surgeons.
Hoewel blootstelling aan PDBE’s het leesnetwerk aantastte bij de 5-jarigen, had het geen impact op woordherkenning in deze groep kinderen. De uitkomst is consistent met een eerdere studie, waarbij het effect van blootstelling aan de bestanddelen op het lezen werd ontdekt bij oudere kinderen, maar niet bij beginnende lezers. “Onze uitkomsten suggereren dat de effecten van blootstelling aanwezig zijn in het brein voordat we veranderingen in het gedrag kunnen waarnemen,” zegt Margolis. “Toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen of gedragsinterventies op jonge leeftijd de impact kan verminderen van deze blootstelling op later opkomende leesproblemen.”
Het stuk is getiteld “Functional Connectivity of the Reading Network is Associated with Prenatal Polybrominated Diphenyl Ether Concentrations in a Community Sample of 5 Year-Old Children: A preliminary study.”
Vertaling: Ellen Lam