Volgens onderzoek gepubliceerd in de European Journal of Preventive Cardiology, een tijdschrift van de European Society of Cardiology (ESC), lopen overlevenden van een hartaanval met overtollig vet rond hun middel een verhoogd risico op een nieuwe aanval.
Eerdere studies hebben aangetoond dat obesitas rond de buik een belangrijk risico vormt voor een eerste hartaanval. Maar tot nu toe was het verband tussen abdominale obesitas en het risico op een volgende hartaanval of beroerte onbekend.
“Patiënten krijgen meestal een streng medisch behandelingsregime na hun eerste aanval om een tweede te voorkomen (secundaire preventie),” zei studie auteur Dr. Hanieh Mohammadi van de Karolinska Instituut, Stockholm, Zweden. “Secundaire preventie werkt door het verminderen van de risicofactoren geassocieerd met hartaanval en beroerte zoals hoge bloedsuikerspiegel, lipiden en hoge bloeddruk. Het was voorheen onbekend of abdominale obesitas een risicofactor vormt voor terugkerende aanvallen onder patiënten die secundaire preventieve behandelingen ondergaan. ”
Voor de grootste studie ooit uitgevoerd over dit onderwerp werden meer dan 22.000 patiënten gevolgd na hun eerste hartaanval en de relatie onderzocht tussen abdominale obesitas (gemeten aan de hand van omtrek van de taille) en het risico op terugkerende cardiovasculaire aandoeningen. De onderzoekers keken specifiek naar aanvallen veroorzaakt door verstopping van de slagaders, zoals fatale en niet fatale hartaanval en beroerte. De patiënten kwamen uit het landelijk SWEDEHEART-register en werden gevolgd over gemiddeld 3,8 jaar.
De meeste patiënten – 78% van de mannen en 90% van de vrouwen – hadden buikobesitas (tailleomtrek 94 cm of meer voor mannen en 80 cm of meer voor vrouwen).
Toenemende abdominale obesitas werd onafhankelijk geassocieerd met fatale en niet fatale hartaanvallen en beroertes, ongeacht andere risicofactoren (zoals roken, diabetes, hypertensie, bloeddruk, bloedlipiden en body mass index [BMI]) en secundaire preventiebehandelingen. Tailleomtrek was een belangrijker marker voor terugkerende voorvallen dan algemene obesitas.
Dr. Mohammadi zei: “De reden dat obesitas rond de buik heel vaak voorkomt bij patiënten met een eerste hartaanval is dat het nauw verbonden is met omstandigheden die het dichtslibben van de bloedvaten versnellen, de zogenoemde atherosclerose. Deze voorwaarden omvatten verhoogde bloeddruk, hoge bloedsuiker en insulineresistentie (diabetes) evenals verhoogde lipide niveaus in het bloed.”
“Onze resultaten suggereren echter dat er nog andere negatieve punten kunnen zijn naast mechanismen geassocieerd met abdominale obesitas die onafhankelijk zijn van deze risicofactoren en nog onbekend blijven,” voegde ze eraan toe. “In onze studie hadden patiënten met toenemende niveaus van abdominale obesitas nog steeds een verhoogd risico voor terugkerende aanvallen, ondanks de therapieën die de traditionele risicofactoren verminderen in verband met obesitas – zoals antihypertensiva, diabetesmedicatie en lipidenverlagende medicijnen.”
Dit was de eerste studie in zijn soort om mannen en vrouwen samen en afzonderlijk te analyseren. De relatie tussen de middelomtrek en de terugkerende aanvallen waren sterker en lineairder bij mannen. Bij vrouwen was de relatie U-vormig, wat betekent dat de middelhoge tailleomtrek (in plaats van de laagste) het minst riskant was. Op te merken valt dat de tailleomtrek voor vrouwen opgenomen in de studie boven de cut-off was van de traditionele voor abdominale erkende zwaarlijvigheid (80 cm).
Dr. Mohammadi merkte op: “Er waren drie keer zoveel mannen in de studie als vrouwen, wat bijdraagt aan een minder statistische kracht bij de vrouwengroep. Daarom zijn meer studies nodig voordat definitieve conclusies kunnen getrokken worden op basis van geslacht, maar dit is een begin.”
Over mogelijke redenen voor de verschillende resultaten tussen de geslachten zei ze: “Sommige studies suggereren dat buikobesitas directer geassocieerd is met het kwaadaardig visceraal vet (vet rond de organen) bij mannen in vergelijking met vrouwen. Bij vrouwen wordt gedacht dat een groter deel van het buikvet bestaat uit onderhuids vet wat relatief onschadelijk is.”
Dr. Mohammadi concludeerde: “Abdominale obesitas verhoogt niet alleen het risico voor een eerste hartaanval of beroerte, maar ook op terugkerende aanvallen. Een gezonde tailleomtrek behouden is belangrijk voor het voorkomen van toekomstige hartaanvallen en beroertes ongeacht hoeveel medicijnen men gebruikt of hoe gezond het bloedonderzoek is. Abdominale obesitas kan worden aangepakt door gezond en uitgebalanceerd te eten en regelmatige lichamelijke activiteit.”
De auteurs bevelen aan om de tailleomtrek in klinische omgevingen te gebruiken om patiënten met een eerste hartaanval te screenen op een verhoogd risico op recidive.
Vertaling: Andre Teirlinck