Stress tijdens de kinderjaren en stress tijdens volwassenheid hebben samen invloed op hormonen en gezondheid

ASSOCIATION FOR PSYCHOLOGICAL SCIENCE

Volwassenen, die zeggen heel veel stress te hebben en die ook een stressvolle jeugd hebben gehad zullen hoogstwaarschijnlijk hormoonpatronen laten zien, de geassocieerd worden met negatieve gezondheidsresultaten, volgens de bevindingen die gepubliceerd zijn in Psychological Science, een tijdschrif van het Association for Psychological Science.

Een van de manieren waarop onze hersenen reageren op dagelijkse stressoren is door een hormoon, cortisol, vrij te laten – onze cortisol levels pieken in de ochtend en verminderen gedurende de dag. Maar soms kan dit systeem verstoord worden, wat resulteert in een platter cortisol-patroon dat verband houdt met negatieve gezondheidsresultaten.

“Wat we zien is dat de hoogte van blootstelling aan stress tijdens jonge leeftijd een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van ongezonde patronen van het vrijlaten van cortisol. Dit klopt echter alleen, als de personen ook nú veel stress ondervinden, wat aangeeft dat de combinatie van veel stress tijdens de jeugd en veel stress tijdens hun huidige, volwassen leven leidt tot de meest ongezonde cortisol-profielen,” zegt psychologisch wetenschapper Ethan Young, een onderzoeker van de University of Minnesota.

Voor de studie onderzochten Young en collega’s data van 90 personen, die deel uitmaakten van een hoge risico groep en die deelnamen aan de Minnesota Longitudinal Study of Risk and Adaptation.

De onderzoekers wilden in het bijzonder begrijpen hoe stressvolle gebeurtenissen de stressreactie van de hersenen later in het leven beïnvloeden. Is het de totale hoeveelheid stress, die ervaren wordt wat er toe doet? Of heeft de blootstelling aan stress gedurende emotionele periodes in de ontwikkeling, in het bijzonder in de vroege kinderjaren de grootste impact?

Young en zijn collega’s wilden een derde mogelijkheid onderzoeken: stress in de vroege kinderjaren maakt ons stressreactiesysteem gevoeliger voor stressoren die voorkomen later in het leven.

De onderzoekers hadden toegang tot data van de Life Events Schedule (LES), die persoonlijke stressvolle levensgebeurtenissen als ook financiele problemen, relatieproblemen, lichamelijk gevaar en sterfte bekijkt. Opgeleide codeurs berekenen de ontwrichting van iedere gebeurtenis op een schaal van 0 tot 3 om een overall score te maken voor die meetperiode.

De moeders van de deelnemers namen deel aan het interview toen de deelnemers achtereenvolgens 12, 18, 30, 42, 48, 54 en 64 maanden oud waren; toen in klas 1, 2, 3 en 6 zaten en toen ze 16 en 17 jaar oud waren. De deelnemers zelf namen deel aan LES toen ze 23, 26, 28, 32, 34 en 37 jaar oud waren.

De onderzoekers stelden de LES scores vast in bepaalde periodes: jonge kinderjaren(1 – 5 jaar) midden kinderjaren (groep 1 – 6), pubertijd (16 en 17 jaar), jong volwassenen (23 – 34 jaar) en huidige leeftijd (37 jaar).

Op de leeftijd van 37 jaar, leverden de deelnemers ook dagelijks cortisolgegevens over een periode van 2 dagen. Ze gaven een speekselmonster direct na het ontwaken en nogmaals na 30 minuten en na 1 uur; ze leverden ook nog monsters in de middag en voor het naar bed gaan. The speekselmonsters werden naar een lab gestuurd om de cortisollevels te testen.

De onderzoeker bevonden, dat noch het totaal van stress in het leven noch stress in de kinderjaren cortisol patronen voorspelden op 37-jarige leeftijd. Veeleer hangen de cortisol patronen af van beide: stress in de kinderjaren én stress op 37-jarige leeftijd.

Deelnemers, die relatief weinig stress hadden gehad in de kinderjaren vertoonden gelijkaardige cortisol patronen, ongeacht de stress die ze ondervonden als volwassene. Anderzijds, deelnemers, die waren blootgesteld aan relatief hoge stres tijdens de kinderjaren vertoonden vlakkere dagelijkse cortisolpatronen, maar alleen als ze ook hoge stress ervaarden als volwassene.

Ze onderzochten tevens of levensstress in midden kindertijd(groep 1 – 6), puberteit en vroeg volwassenheid verband hielden met volwassen cortisol patronen, maar vonden geen belangrijke verbanden.

Deze bevindingen suggereren, dat de vroege kinderjaren een bijzonder gevoelige tijd kan zijn waarin stressvolle levensgebeurtenissen – zoals zulke die verband houden met trauma’s of armoe – kunnen het stressreactiesysteem afstellen, met consequenties voor de gezondheid die blijft bestaan in de volwassenheid.

Young en zijn collega’s merken op, dat cortisol een deel is van het menselijk stressreactiesysteem en ze hopen te kunnen onderzoeken hoe andere componenten, zoals het microbioom in onze darmen ook een rol spelen in lange termijn gezondheidsresultaten.

Vertaling: Loes Vink