Betaïne kan een behandeling bieden voor schizofrenie

Dick Schrauwen [1]

Veel psychiatrische geneesmiddelen werken op de receptoren of transporteurs van bepaalde neurotransmitters [2] in de hersenen. Er is echter een grote behoefte aan alternatieven. Daarom kijkt veel onderzoek naar andere aangrijpingspunten in de metabole routes van de hersenen. Zo stimuleert bij schizofrenie een gebrek aan glycine-betaïne [3] de hersenpathologie. Een nieuw onderzoek door het Center for Brain Science (CBS) van RIKEN [4] laat zien dat suppletie met betaïne [3] psychiatrische symptomen bij muizen kan tegengaan.

Betaine komt van nature voor een in een normaal voedingspatroon maar de stof wordt ook door het lichaam gesynthetiseerd. Daarin speelt Betaïne diverse rollen in het metabolisme – bijvoorbeeld als een ontstekingsremmer. Eerder onderzoek constateerde dat de niveaus van betaïne (glycine betaïne of trimethylglycine) in het bloedplasma van schizofreniepatiënten laag was. Dat wees er op dat betaïne een therapeutisch doelwit zou kunnen zijn.

het Chdh-gen [5] is betrokken is bij aanmaak van betaïne. Het recente onderzoek liet zien dat muizen die het Chdh-gen missen depressief gedrag en sterk verminderde betaïne-spiegels in zowel de hersenen als het bloed vertonen. Betaïne-niveaus in de hersenen herstelden zich toen aan de proefdieren een betaïne-supplement in drinkwater werd gegeven. Daarmee is aangetoond dat betaïne de bloed-hersenbarrière kan passeren.

Psychedelische drugs zoals PCP en (stimulanten zoals) methamfetamine kunnen schizofrenie-achtig gedrag produceren bij zowel mensen als muizen. De onderzoekers testten bij muizen of het betaïne-supplement de door PCP en methamfetamine veroorzaakte symptomen kon verlichten. Ze ontdekten dat betaïne niet alleen cognitieve tekorten en gedragsafwijkingen verbeterde, maar ook de oxidatieve stress op moleculair niveau deed verdwijnen. Oxidatieve stress [6] wordt beschouwd als een mechanisme waardoor PCP en Meth psychiatrische symptomen bij mensen veroorzaken.

Onderzoek van hersenmonsters afgenomen bij juist overleden mensen liet verminderde betaïne-spiegels bij schizofreniepatiënten zien. Die vermindering was niet gerelateerd aan de hoeveelheid antipsychotica die - vóór het overlijden - werd ingenomen. De onderzoekers vonden ook een deel van de hersenen met door een betaine-tekort veroorzaakte oxidatieve stress. Oxidatieve stress is een pathologie die optreedt in personen met ernstige psychotische symptomen. De onderzoekers konden deze pathologie repliceren in geïnduceerde pluripotente stamcellen (induced pluripotent stem cells) [7]. Ze wisten de oxidatieve stressconditie in die cellen te simuleren en deze te neutraliseren met de betaïne-behandeling.

"We betogen dat één de functies van betaïne - in de metabole cycli waarin het deelneemt –, het bevorderen van antioxiderende activiteit is", zegt senior auteur Takeo Yoshikawa . "Suppletie van betaïne is echter geen wondermiddel voor schizofrenie of andere psychiatrische aandoeningen."

De onderzoekers identificeerden ook een genetische variant die de werkzaamheid van betaine- behandeling kan voorspellen - een voorbeeld van precisiegeneeskunde in de psychiatrie.

Betaine wordt al gebruikt als een medicijn tegen ` autosomal recessive metabolic disorder homocystinuria` [8] en kan dus worden beschouwd als een veilige therapie met minimale bijwerkingen.

Deze studie werd gepubliceerd in het tijdschrift EBioMedicine op 26 juni. [9]

Verwijzingen

[1] Bewerking van onderstaand persbericht
- http://www.riken.jp/en/pr/press/2019/20190627_1/

[2] Neurotransmitter
- https://en.wikipedia.org/wiki/Neurotransmitter

[3] Betaïne
- https://en.wikipedia.org/wiki/Betaine

[4] Center for Brain Science (CBS) van RIKEN
- http://www.riken.jp/en/research/labs/cbs/

[5] Chdh-gen
- https://www.genecards.org/cgi-bin/carddisp.pl?gene=CHDH

[6] Oxidatieve stress
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Oxidatieve_stress

[7] Induced pluripotent stem cell
- https://en.wikipedia.org/wiki/Induced_pluripotent_stem_cell

[8] Autosomal recessive metabolic disorder homocystinuria
- https://ghr.nlm.nih.gov/condition/homocystinuria

[9] Publicatie
Tetsuo Ohnishi, en anderen, "Investigation of betaine as a novel psychotherapeutic for schizophrenia", EBioMedicine, 10.1016/j.ebiom.2019.05.062
- https://www.ebiomedicine.com/article/S2352-3964(19)30370-6/fulltext