Onderwijsmodel 2050 – deel III

Spiritualiteit in onderwijs. ‘Voer’ voor psychologen en onderwijsdeskundigen!

1.0 Inleiding

Het lijkt alsof onze samenleving een revolutie in alles heeft voortgedaan, behalve in de spiritualiteit! De wetenschap heeft daarentegen vooruitgang geboekt die de mensen perplex doet staan. De geneeskunde heeft vorderingen geboekt die de levensduur van de mens heeft verlengd tot voorbij onze stoutste dromen. De technologie heeft ontwikkelingen doorgemaakt die ons bevattings- en verwerkingsvermogen te boven gaan. Politiek, economie, industrie en kunst: alles, bijna alles heeft op één of andere manier wel vooruitgang geboekt, maar onze religieuze opvattingen zijn al duizenden jaren onveranderd gebleven!

En …… waar blijven nu de noodzakelijke veranderingen in ons onderwijssysteem dan?

2.0 Spiritualiteit in het onderwijs?

‘De klas als spirituele werkplaats?’
Spiritualiteit zijn is heel anders dan proberen een religieus mens te zijn of een goed protestant, katholiek, jood, of islamiet of boeddhist te zijn. Het betekent eerder als Christus zijn dan christen of gelovig zijn. Waar in de spiritualiteit dus om gaat is, dat je leert toegang te krijgen tot je innerlijke zelf; dat je je verbonden voelt met de bron van het bestaan; dat je leert luisteren naar je hogere of innerlijke zelf of je intuïtie!

En daarvoor heb je géén spirituele elite – religieuze leiders of theologen - voor nodig!

Spiritualiteit behoort ongetwijfeld tot de kern van religies. Maar is er ook in de school plaats voor?

Eén van de meest verwarrende gedachten is wel het misverstand dat spiritualiteit iets exclusief christelijks is; dat spiritualiteit een kundigheid is voor experts (Iman, pastoor of dominee). Besef en realiseer je dat spiritualiteit er voor iedereen is, ongeacht ras, geloof, leeftijd en zienswijze! Niemand behoort te worden uitgesloten!

3.0 De klas als spirituele werkplaats?

Scholen mogen zeker niet verheven worden tot kerken en zeker niet tot religieuze instituten! Ouders sturen hun kinderen niet naar een school om lid te worden van een geloofsgemeenschap. Ze sturen hun kinderen naar een instelling die ervoor zorgt dat zij op een doelgerichte manier worden toegerust om in de toekomst volwaardig deel te kunnen nemen aan de samenleving.
Scholen behoren zich te richten op de ontwikkeling van de leerling en niet een leeromgeving van gelovigen die dieper ingaan in het geloof van de kerkgemeenschap. Ongeacht of je nu spreekt van bijzondere scholen, openbare scholen of religieuze scholen. Dit betekent, dat je in school leerlingen niet één bepaalde spiritualiteit kunt overdragen.

Spiritualiteit in de klas?
Of het nu gaat om de spiritualiteit van New Age, van Boeddhisme, Hindoeïsme, Abrahamitische religies, Islam, Openbaringsreligies tot het Zen Boeddhisme, wel kun je via onderwijsmethodieken – bijv. filosoferen, discussiëren of mediteren - de leerlingen vaardig maken met spiritualiteit door in hun persoonlijk leven door te dringen.

Meerdere methodieken zijn ‘oefenbaar’ op school. Waarschijnlijk niet voor de grote groep in de klas, maar wel in kleinere groepjes met meer veiligheid en intimiteit. Want je bent in gesprek met jezelf, maar ook met je medeleerlingen en niet in de laatste plaats met je leraar.

De ‘andersheid’ van je medeleerling kan je op verrassende manieren een beeld geven van jezelf. Zo werkt dat nu eenmaal. Je medeleerling kan je ook laten delen in nieuwe mogelijkheden en onverwachte dimensies.

Een nieuw te creëren onderwijsstructuur [1] biedt hiertoe kansen en maakt mogelijk wat in de oude klassikale structuur nog onmogelijk was.

[1] Onderwijsmodel 2050

4.0 Waarom de relatie spiritualiteit en het onderwijssysteem?

‘Religie is een instituut en spiritualiteit is een ervaring!

Spiritualiteit nodigt je uit de gedachten van anderen te verwerpen en met eigen gedachten te komen. ‘Een goed gevoel’ is jouw manier om te zeggen dat je laatste gedachte waar was, dat je laatste woord wijsheid was, dat je laatste daad liefde was. Godsdiensten beweren daarentegen dat dát de weg naar de hel is; dat dit afwijkt van het enige ‘ware’ geloof.

De persoonlijke ervaring is jouw bron van gezag en niet zozeer wat een ander je heeft verteld. Dit in tegenstelling tot de georganiseerde religies en bijzondere onderwijsinstellingen die beweren, die ‘eisen’ dat je hun leerstellingen en methodieken gelooft en het liefst blindelings volgt. Als je bijvoorbeeld tot een specifieke religie – een geloofs-, opvoed- of onderwijssysteem - moet behoren om God, Allah of het Licht te vinden, dan zou dat betekenen dat je slechts op één specifieke verplichte wijze tot Hem kunt komen.

De vraag is, waarom zou God, Allah dat van jou zo verlangen? Waarom zou God, Allah verlangen dat jij dat ene specifieke onderwijssysteem – ‘het uit hoofd leren van feiten’ - moet volgen en geen aandacht mag besteden aan je innerlijk groeiproces; de bron binnenin? Het proces van het-zijn, van het ervaren van het leven?

De Islamitische geloofsovertuiging
Veel mensen (onderwijsdeskundigen) en theologen beweren dat het echte probleem van de mensheid is, dat we van de (religieuze) opvattingen en instructies [het zijn niets anders dan overtuigingen] van onze ouders en voorouders afgedwaald zijn. Zij vinden dat we naar de klassieke geloofsleer en -richtlijnen en oude wijsheid-tradities moeten terugkeren. ‘We moeten er niet nog verder van afdwalen’. ‘Laten a.u.b. het oude onderwijssysteem – het uit het hoofd leren van feitenkennis - blijven handhaven en niets steeds maar blijven vernieuwen!’

Er wordt gezegd – vooral door theologen en academische onderzoekers, meestal oudere mannen om het zo maar te zeggen – dat de nieuwe spiritualiteit een onsamenhangend geheel is. Een vrijblijvend rommeltje, zonder een groot verhaal. ‘Ietsisme’ heet het ook wel, alsof het vaag ‘iets’ zou zijn waarin we geloven. Niets is minder waar. In recentere onderzoeken [EO, 15 april 2014] is spiritualiteit steeds meer gaan betekenen dat iemands beleving meer persoonlijk, minder dogmatisch en met meer openheid voor nieuwe ideeën en invloeden en meer pluralistisch is, dan het geloof van de gevestigde religies.

De georganiseerde religies, maar ook de klassieke onderwijsinstellingen blijven maar beweren dat – als je in hun leerstellingen en hun opvoedkundige onderwijsmethodieken gelooft – dat alles goed komt! Dát is de enige reden waarom alle godsdiensten falen – maar zeker ook de bestaande onderwijsinstellingen - uiteindelijk!

Spiritualiteit aan de andere kant zal altijd slagen. Spiritualiteit eist absoluut niet dat je ergens in gelooft! Zij nodigt je eerder uit om voortdurend aandacht te besteden aan je ervaring én je gevoel. Spiritualiteit dringt er zelfs op aan dat je je eigen ervaring zoekt. Want de persoonlijke ervaring is jouw bron van gezag en niet zozeer wat een ander je heeft verteld!

Als we dit gaan beseffen dan zal ons systeem van overtuigingen (bestaande onderwijsmethodieken) een geheel andere wending krijgen. Alle vormen van menselijk gedrag zijn namelijk gebaseerd op menselijke overtuigingen, en de ene reeks overtuigingen voedt de andere, waardoor zogenaamde super-overtuigingen worden gecreëerd die bepaalde religies of seculiere filosofieën overstijgen. Het is dus zeer zinvol om de elementaire (religieuze en opvoedkundige) overtuigingen opnieuw uitvoerig te bestuderen, om er zeker van te zijn dat onze kinderen – onze toekomst, en dus het voortbestaan van deze wereld – wordt gegarandeerd!

5.0 Slot

Het ‘Toekomstig Onderwijs’ = Onderwijsmodel 2050.
De meeste religies – de ‘basisfilosofie’ van het huidig onderwijssysteem; scholen die in Nederland zijn ontstaan na de invoering van de diverse schoolwetten en (uiteindelijk) de Leerplichtwet - ‘richten’ zich op de geest (het intellect) en de lichaamsbelevenissen! Daar tegenover staan de religies die onderrichten dat wij ‘meer dan een lichaam’ zijn.

Maar de nieuwe boodschap hier is, dat wij onze lichaam helemaal niet zijn. Wij zijn de essentie – de ziel - van wat het leven in onze lichaam heeft ingeblazen. Dit is de sleutel. Dat is de kern. Dit is de centrale waarheid waaromheen elke andere waarheid voortaan moet draaien als wij niet voor altijd de cyclus van geweld, vernietiging en moorden willen ervaren, die onze planeet al duizenden jaren lang heeft geteisterd.

Als we dit gaan beseffen dan zal ons systeem van overtuigingen een geheel andere wending krijgen. Want alle vormen van menselijk gedrag zijn gebaseerd op menselijke overtuigingen. De ene reeks overtuigingen voedt de andere, waardoor zogenaamde superovertuigingen worden gecreëerd die bepaalde religies of seculiere filosofieën overstijgen.

Realiseer je dat het bestaande onderwijssysteem de schepping van de politici en de geleerden van de afgelopen driehonderd jaar is! Het is in essentie een patriarchaal systeem. Dat wil zeggen, dat het voor het grootste deel door mannen is gecreëerd. Deze mannelijke dominantie weerspiegelen de evolutionaire karaktertrekken van het huidige onderwijssyste(e)m(en), wat uiteindelijk er toe heeft geleid die op overheersende onevenwichtigheid tot in alle geledingen.

Het huidige onderwijs is uitsluitend gericht op de ontwikkeling én de training van het intellect met absolute verwerping van de intuïtie! De ontwikkeling is een belangrijk onderdeel van elk onderwijssysteem maar niet zaligmakend. De mens is nu in staat om door het heelal te reizen, de atoomkracht verder te ontwikkelen, de meest ingewikkelde computers te bouwen, etc. etc., maar de mensheid heeft echter niet tegelijkertijd haar intuïtie ontwikkeld. Intuïtie die haar in staat zou stellen haar ontdekkingen en creaties op de juiste wijze en met de juiste motivatie te gebruiken. De mensheid heeft niet geleerd haar ideeën te veranderen of zelfs maar aan te passen. Deze ideeën zijn in bijna alle opzichten verouderd en dit is terug te vinden in ieder (vernieuwd) onderwijssysteem.

Het (aller) nieuw(st)e, toekomstig leerplan moet het evenwicht weerspiegelen tussen intellect én intuïtie, tussen kennis én bewustzijn. Het moet een weerspiegeling zijn van de balans tussen het mannelijke én het vrouwelijke.

Denk eraan dat opvoeding – educatie – een weerspiegeling van de kosmos moet zijn en in elk opzicht evenwichtig moet zijn.

Onthoud, het intellect kan logisch redeneren en conclusies trekken, maar géén
nieuwe ideeën aandragen. Intellect is als een computer. Een computer kan alleen iets scheppen uit de gegevens die in zijn geheugen zijn ingevoerd. Met het menselijke brein is het hetzelfde. Het onderwijssysteem dat op komst is, moet nadruk leggen op intuïtie, moet zowel de intuïtie in de kinderen ontwikkelen als het leren haar te respecteren.

Mijn wezenlijke vraag aan ieder deskundige is dan ook: ‘Is juist het denkproces (‘cognitieve domein’, in het huidig onderwijssystemen) een grote hindernis voor spirituele ontwikkeling van de ziel of juist niet?

Welke invloed heeft het denkproces op de ontwikkeling van het innerlijke zelf; het evolutieproces, het groeiproces van de ziel; het hogere Zelf, het hoger bewustzijn?

Meer in het algemeen gesteld: De spirituele ontwikkeling van het lerend kind; de totale menselijke ontwikkeling?

5.1 Onderwijsmodel 2050 = Creatie en Educatie!

Bij NieuwetijdsOnderwijs ligt volgens psychologe Els Umans [Spiegelbeeld juli/augustus 2012] de nadruk op de totale menselijke ontwikkeling waarbij welvaart, gezondheid en geluk de belangrijkste peiler is. Aandacht voor het individu, voor intellectualiteit, voor spirituele wetenschap en dit alles bekeken vanuit psychologisch oogpunt.

Correcte visie? Neen!

Waar in de spiritualiteit om gaat is, dat je leert toegang te krijgen tot je innerlijke of hogere zelf; dat je je verbonden voelt met de bron van het bestaan; dat je leert luisteren naar je innerlijke zelf (de god binnenin ons) of je intuïtie! En daarvoor heb je géén spirituele elite – religieuze leiders, theologen of psychologie - voor nodig! Daarvoor heb je geen hersenen (de geest; breinmassa of een hoog IQ) voor nodig!

Het Nieuwe Voelend Leren wordt niets anders dan het levensbeschouwelijke leren; het leven aanschouwelijk maken door te ervaren! Leren hoe je van het leven genieten moet, wordt dan een levenshouding! Het Nieuwe Voelend Leren volgens Onderwijsmodel 2050 wordt dan niets anders dan het levensbeschouwelijke leren; het leven aanschouwelijk maken door te ervaren!

Leren hoe je van het leven genieten moet, wordt dan een levenshouding!

‘Leren is ontdekken wat je reeds weet. Doen is laten zien dát je het al weet’.
Hans Zevenboom

Link: https://www.millennium-visie.org/site/nieuwsbrief/294-onderwijsmodel-2050

September 2019