Lupus sterk geassocieerd met verstoringen darmmicrobioom

NYU LANGONE HEALTH / NYU SCHOOL OF MEDICINE

De ziekte systemische lupus erythematoses (SLE) - gekenmerkt door een aanval van het immuunsysteem op gewrichten, huid en nieren - wordt in verband gebracht met een abnormaal bacteriemengsel in de darmen. Dit volgens een nieuw onderzoek onder leiding van wetenschappers aan de NYU School of Medicine.

Hoewel bacteriële onbalans gekoppeld werd aan veel immuungerelateerde ziekten, waaronder inflammatoire darmziekten, artritis, en sommige vormen van kanker, zeggen de auteurs van dit actuele onderzoek dat hun experimenten voor het eerst het gedetailleerde verband laten zien tussen bacteriële onbalans in de darmen en mogelijk levensbedreigende vormen van SLE.

Het nieuwe onderzoek, op 19 februari online gepubliceerd in Annals of Rheumatic Diseases, toonde aan dat 61 met SLE gediagnosticeerde vrouwen, ruwweg vijf keer meer darmbacteriën hadden die bekend staan onder de naam Ruminococcus gnavus, dan 17 vrouwen van dezelfde leeftijd en etnische afkomst die de ziekte niet hadden en gezond waren. Lupus komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen.

Daarnaast lieten de onderzoeksresultaten zien dat ‘opvlamming’ van de ziekte, variërend van gevallen van huiduitslag en gewrichtspijn tot ernstig nierfalen waarbij dialyse nodig is, meteen gevolgd werd door aanzienlijke verhogingen in bacteriegroei van R. gnavus in de darmen, naast de in bloedmonsters aanwezige immuunproteïnen genaamd antilichamen, specifiek gevormd om zich te kunnen hechten aan de bacteriën. De deelnemers aan het onderzoek met nier opvlammingen hadden vooral hoge aantallen antilichamen tegen R. gnavus.

De auteurs zeggen dat de specifieke oorzaken van lupus, dat zoveel als 1,5 miljoen Amerikanen treft, niet bekend zijn, hoewel velen vermoeden dat genetische factoren deels de oorzaak zijn.

“Ons onderzoek geeft nadrukkelijk aan dat bij sommige patiënten bacteriële onbalans lupus kan aanjagen, met de daarmee in verband staande opvlammingen,” zegt senior onderzoeker van het onderzoek en immunoloog Gregg Silverman, MD. “Onze uitkomsten wijzen ook op ‘lekkages’ van darmbacteriën als mogelijke immuunsysteem activering van de ziekte, en suggereren dat de interne darmomgeving bij opvlammingen van de nieren daarom een meer kritieke rol zou kunnen spelen dan genetica bij deze al te vaak fatale ziekte,” zegt Silverman, professor van de afdeling Medicine and Pathology bij NYU Langone Health. Hij vermoedt ook dat antilichamen tegen R. gnavus een “continue en hardnekkige” immuunaanval uitlokken op organen die bij de opvlamming betrokken zijn.

Ontwikkeling van relatief simpele bloedtesten zou onder de meer praktische uitkomsten van dit nieuwe onderzoek kunnen vallen, zegt Silverman, om antilichamen tegen gelekte bacteriën op te sporen, die op hun beurt ook gebruikt kunnen worden om de progressie en therapie van lupus vast te kunnen stellen, zelfs in de eerste stadia van deze ziekte. Huidige testen, zegt hij, zijn vaak onduidelijk en gaan af op signalen en symptomen die alleen verschijnen nadat de ziekte al is gevorderd.

Silverman, tevens mededirecteur van de afdeling reumatologie bij NYU Langone, waarschuwt dat uitgebreider onderzoek nodig is om te bevestigen hoe deze bacteriën lupus kunnen veroorzaken. Maar als toekomstige experimenten soortgelijke positieve resultaten laten zien, dan zou het kunnen resulteren in verschuivingen van de huidige benaderingen om deze ziekte te behandelen, die gericht zijn op immuun onderdrukkende anti-kanker medicatie om de symptomen en schade aan de nieren te verlichten.

Als de teamresultaten van het onderzoek bevestigd worden, dan zouden sommige huidige behandelingen zelfs schadelijk zijn als ze het algehele immuunafweer tegen infecties kunnen aantasten.

In plaats daarvan, zegt Silverman, kunnen betaalbare probiotica of dieetkuren ook deel uitmaken van toekomstige behandelingen, die de groei van R. gnavus belemmeren en opvlammingen voorkomen. Ook fecale transplantaties van gezonde mensen zouden een mogelijkheid kunnen zijn.

Anderzijds, zegt Silverman, kunnen nieuwe behandelingen ook gebruikt worden om de groei van Bacteroides uniformis te stimuleren, bacteriën die de groei van R. gnavus in de darmen zouden remmen en waarvan de aantallen zelfs met een viervoud verlaagden bij de onderzoeksdeelnemers met lupus, vergeleken met degenen zonder deze ziekte. Experts zeggen dat meer dan 1.000 verschillende type bacteriën deel uitmaken van het menselijke darm microbioom.

Voor het onderzoek analyseerden de wetenschappers bloed- en stoelgangmonsters van de deelnemers. De onderzoekers waren verrast toen zij in het bloed sterke immuun antilichaamreacties op R. gnavus ontdekten aangezien de darmwand voorkomt dat de bacteriën ontsnappen naar andere delen van het lichaam. Onderzoekers zeggen dat dit erop wijst dat kleine deeltjes van de bacteriën, antigenen genaamd, in de darmen moeten zijn “gelekt” om de immuunreactie op te wekken.

Vertaling: Ellen Lam