Bij vrouwen van jojo-diëten het risico op hartziekten vergroten

Dick Schrauwen [1]
Hoogtepunten van onderzoek

- Vrouwen die minstens 10 kilo hebben verloren en dat binnen een jaar weer aankomen, hebben vaker een slechte score op de American Heart Association's - Life's Simple 7 [2], een maatstaf voor hoe goed mensen belangrijke risicofactoren voor hartziekten onder controle hebben.

- Hoe vaker vrouwen jojo-diëten rapporteren, hoe slechter ze scoren op Life's Simple 7.

- Naast het hebben van een gezond gewicht, is ook het handhaven van een constant lichaamsgewicht belangrijk voor het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten.

Jojo-diëten kan het voor vrouwen moeilijker maken om verschillende risicofactoren voor hart- en vaatziekten onder controle te houden. Dit is de conclusie van een tentatief onderzoek gepresenteerd op de Epidemiology and Prevention van de American Heart Association | Lifestyle en Cardiometabolic Health Scientific Sessions 2019 [3], een vooraanstaande mondiale uitwisseling van de nieuwste ontwikkelingen in op populatie-onderzoek gebaseerde cardiovasculaire wetenschap voor onderzoekers en clinici.

"Het hebben van een gezond gewicht wordt over het algemeen beschouwd als goed voor het hart maar op een gezond gewicht blijven na afvallen is moeilijk en (grote) gewichtsschommelingen maken het moeilijker om een ??ideale cardiovasculaire gezondheidstoestand te bereiken", zegt Brooke Aggarwal, Ed.D., MS, senior auteur van de studie en assistent hoogleraar medische wetenschappen aan het `Vagelos College of Physicians and Surgeons` van de Columbia Universiteit in New York [4].

De onderzoekers namen 485 vrouwen onder de loep met een gemiddelde leeftijd van 37 jaar, met 61 procent behorend tot raciale en/of etnische minderheid en met gemiddelde BMI [5] van 26. Alle onderzochte vrouwen nemen deel aan het `Go Red for Women Strategically Focused Research Network` van de Amerikaanse Hartstichting (American Heart Association).

Alle vrouwen werd gevraagd hoe vaak (behalve tijdens zwangerschappen) ze minstens 10 kilo waren afgevallen en binnen een jaar weer waren aangekomen tot hun vorige gewicht.

Alle vrouwen werden ook gescoord American Heart Association's - Life's Simple 7 index [2], een maatstaf voor hoe goed mensen de belangrijkste risicofactoren voor hartziekten onder controle hebben (inclusief body mass index [5], cholesterol, bloeddruk, bloedsuiker, roken, lichaamsbeweging en dieet).

De meeste vrouwen (73 procent) rapporteerden ten minste één jojo-periode. De afval-aankom jojocycli varieerden tussen de nul en twintig. Onderzoekers ontdekten het volgende bij vrouwen met één of meer jojocycli (de jojo-vrouwen).

- De jojo-vrouwen hadden 82 procent minder kans op een optimale BMI [5] (tussen 18,5 en 25). Een optimale BMI betekent geen ondergewicht en geen overgewicht.

- De jojo-vrouwen hadden 51 procent minder kans om te worden beoordeeld als matig en 65 procent minder kans om te worden worden beoordeeld als optimaal op Life's Simple 7 maatstaf.

Hoe meer jojo-cycli de vrouwen rapporteerden, hoe slechter ze scoorden op de Life's Simple 7 maatstaf. De nadelige invloed van de jojo-cycli op de totale Life's Simple 7-score was het meest opvallend bij vrouwen die nog nooit zwanger waren geweest.

"De vrouwen die nooit zwanger geweest zijn, kunnen wellicht op jongere leeftijd begonnen zijn met jojo-en. Daarom is het belangrijk dat we de periodes in het leven vaststellen waarin gewichtsschommelingen het grootste effect hebben op het risico op hart- en vaatziekten. Alleen zo kunnen we achterhalen of het erger is wanneer vrouwen op jonge leeftijd starten met jojo-en.", zegt Aggarwal.

Het onderzoek heeft beperkingen. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen spontaan en opzettelijk afvallen en aankomen. Het onderzoek is gebaseerd op wat de vrouwen in een enkel vraaggesprek over hun hele leven rapporteren en niet op een objectieve meetmethode. De resultaten van het onderzoek gaan wellicht niet op voor mannen.

Aggarwal benadrukt dat het team op dit moment niet kan vaststellen wat oorzaak en gevolg is. Heeft het jojo-en een negatief effect heeft op de Life’s Simple 7 score of is het zo dat vrouwen met een lage LS7-score moeilijker op een gezond gewicht blijven en daarom jojo-en?

Aggarwal: "We hopen de studie met vijf tot tien jaar te verlengen zodat we de resultaten kunnen bevestigen en we ook inzicht krijgen in de effecten op langere termijn. De studie zegt niets over mannen maar is onderzoek gedaan dat vergelijkbare resultaten bij mannen laat zien: mannen met een sterk wisselend gewicht hebben een twee keer zo hoog risico om te overlijden op middelbare leeftijd door een cardiovasculaire ziekte."

VERWIJZINGEN

[1] Persbericht
- https://newsroom.heart.org/news/yo-yo-dieting-may-increase-womens-heart-disease-risk?preview=6999

[2] Life’s Simple 7
- https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-lifestyle/my-life-check--lifes-simple-7
- http://heartinsight.heart.org/Lifes-Simple-7/index.php?cp=2&si=18

[3] Conferentie (bron)
- https://professional.heart.org/professional/EducationMeetings/MeetingsLiveCME/
EPILifestyle/UCM_316904_EPI-Lifestyle-Scientific-Sessions.jsp
- https://professional.heart.org/idc/groups/ahamah-public/@wcm/@sop/@scon/documents/downloadable/ucm_503638.pdf

[4] Vagelos College for Physicians and Surgeons (Vagelos hogeschool voor dokters en chirurgen)
- https://www.ps.columbia.edu/

[5] BMI (body mass index)
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Queteletindex

[6] Go red strategically focused research network
- https://www.goredforwomen.org/en/get-involved/research/go-red-strategically-focused-research-network