Overmatig lichaamsvet rond de taille wordt in verband gebracht met kleinere hersenen

Het hebben van extra lichaamsvet, in het bijzonder rond de taille, kan in verband gebracht worden met het krimpen van de hersenen, volgens een onderzoek dat op 9 Januari 2019 is gepubliceerd in de online editie van Neurology®, de medische krant van de American Academy of Neurology.

Voor deze studie hebben onderzoekers zwaarlijvigheid bepaald door de BMI en taille-heup verhouding te meten bij deelnemers aan deze studie en zijn tot de conclusie gekomen, dat zij, die een hogere ratio van beíde metingen hadden, het minste hersenvolume hadden.

BMI is een gewicht-lengte verhouding en wordt bepaald door het lichaamsgewicht te delen door het kwadraat van de lichaamslengte. Mensen met een BMI boven de 30 worden als zwaarlijvig(of obese) beschouwd.

Taille-heup ratio wordt bepaald, door de tailleomtrek te delen door de heupomtrek. Mensen met een dikkere buik dan hun heupen hebben hogere ratio’s. Mannen met meer dan 0.9 en vrouwen met meer dan 0.85 worden als gemiddeld zwaarlijvig beschouwd.

“Bestaand onderzoek heeft krimpen van de hersenen in verband gebracht met geheugenverlies en hoger risico op dementie, maar onderzoek of lichaamsvet beschermend is of nadelig op hersenvolume was niet eenduidig,” zei de auteur van het onderzoek Mark Hamer, Phd (Doctor of Philosofy) van Loughborough University in Leicestershire, Engeland.

” Ons onderzoek keek naar een grote groep mensen en toonde aan dat zwaarlijvigheid,  in het bijzonder rond de taille, in verband gebracht kan worden met krimpen van de hersenen.”

Het onderzoek werd gehouden onder 9.652 mensen met een gemiddelde leeftijd van 55. Van die groep, was 19 procent aangemerkt zwaarlijvig te zijn. Onderzoekers hebben BMI en taille-heup ratio en ander overig lichaamsvet gemeten en deelnemers ondervraagd naar hun gezondheid. Daarna werden magnetische resonantiebeelden gebruikt om de hersenvolumes van witte en grijze hersenmaterie en volumes in verschillende regions van het hersenen te
bepalen.

Grijze materie bevat het meeste van de hersenzenuwcellen en omvat hersengebieden,die betrokken zijn bij zelfcontrole, spiercontrole en zintuigelijke waarneming. Witte materie bevat zenuwvezel bundels, die verschillende hersengebieden verbinden.

Na het aanpassen van andere factoren, die hersenvolume kunnen aantasten, zoals leeftijd,lichamelijke activiteit, roken en hoge bloeddruk, ontdekten de onderzoekers, dat terwijl alleen hoog BMI gerelateerd was aan licht verlaagde hersenvolume, degenen met hoog BMI én taille-heup ratio’s minder grijze hersenmaterie hadden dan de deelnemers die geen hoog taille-heup ratio hadden

Onderzoekers ontdekten, dat 1.291 mensen, die een hoog BMI én een hoog taille-heup ratio hadden, ook het laagst gemiddelde aan grijze hersenmaterie volume hadden van 786 cm³, tegen 3.025 mensen met gezond gewicht, die een gemiddelde aan grijze hersenmaterie hadden van 798 cm³ en 514 mensen met een hoog BMI maar zonder taille-heup ratio die een gemiddelde hadden van 793 cm³. Er werd geen opmerkelijk verschil gemeten in volume van witte hersenmaterie.

“Ofschoon ons onderzoek ontdekte, dat zwaarlijvigheid, met name rond de taille, was samengaat met minder grijze hersenmaterie, is het onduidelijk of afwijkingen in de hersenstructuur tot zwaarlijvigheid leiden of dat zwaarlijvigheid leidt tot veranderingen in de hersenen”, zei Hamer. “We ontdekten ook verband tussen zwaarlijvigheid en krimp in bepaalde gebieden van de hersenen. Dit heeft nog verder onderzoek nodig, maar het is mogelijk, dat ooit regelmatig meten van het BMI en de taille-heup ratio’s kan helpen om gezondheid van de hersenen te bepalen.

Een beperking van het onderzoek was dat slechts 5 % van degenen die uitgenodigd waren om deel te nemen, en degenen die wel deelnamen waren gezonder, dus minder zwaarlijvig dan die niet kwamen, dus de resultaten kunnen niet afspiegelen op de gehele bevolking.

Vertaling: Loes Vink