De wetenschappelijke verklaring van een BDE – deel II

1.0 Inleiding

Is er bewustzijn tijdens een Bijna-doodervaring [BDE] of ná de dood?

Waarom zijn de meeste mensen er bang voor? Waarom mag men niet meer ‘gewoon’ doodgaan aan een ernstige terminale ziekte, maar moeten mensen eerst nog aan de beademing en aan kunstmatige voeding via slangetjes en infusen.

Waarom kiezen mensen in het eindstadium van een kwaadaardige ziekte toch nog voor chemokuren, waarmee het leven misschien korte tijd gerekt wordt, maar die de kwaliteit van het resterende leven lang niet altijd verbeteren. Waarom is onze eerste neiging – ten koste van alles – het leven te rekken en de dood uit te stellen?

Voordat we deze vragen kunnen beantwoorden, dienen we ons te realiseren dat elk lichaam biochemisch en fysiologisch op de zelfde manier functioneert, maar elk mens verschilt wel degelijk van elkaar. Mensen verschillen in karakter, gevoelens, stemmingen, intelligentie, belangstelling, ideeën en behoeftes.

En juist het bewustzijn speelt een belangrijke rol bij dit verschil. De centrale vraag wordt dus: is de mens zijn lichaam, of heeft de mens een lichaam? Is de mens bewustzijn of is de mens een zielloos mechanisme? Of nog scherper geformuleerd; ‘Is de mens een kosmisch wezen; een licht- of een energiewezens of slechts een lichaam met een geest?’

Het verschijnsel bijna-doodervaring [BDE] die ontstaat bij een bijzondere bewustzijnstoestand roep dus vele vragen op in relatie tot |Wie-we-werkelijk-Zijn|!

2.0 Wetenschappelijke verklaring BDE

Er zijn verschillende theorieën – theologische, medische en psychologische - die de bijna-doodervaring willen verklaren als een lichamelijk of geestelijk verschijnsel dat meer te maken heeft met een hersenstoornis, dan met een bovennatuurlijk ‘avontuur’. Helaas, er bestaat géén wetenschappelijk bewijs dat uittredingen ook daadwerkelijk hebben plaatsgevonden.

Sommige wetenschappers veronderstellen, dat het gaat om een bijkomend verschijnsel van een verstoorde temporale-kwabfunctie in de hersenen. De temporale kwabben zijn een deel van de hersenen. De temporale kwabben zijn betrokken bij het gehoor, het verbale geheugen en de taalfuncties en ook bij visuele herkenning!

Hoewel BDE soms wordt gerapporteerd bij een hartstilstand, is bij een hartstilstand het brein nog een aantal seconden actief! Uit de registratie van hersenactiviteit door middel van elektro-encefalografie (EEG) blijkt, dat hersenen ná een hartstilstand minder dan dertig seconden actief blijven.

Volgens neuroloog Kevin Nelson ontstaan deze BDE-verschijnselen, doordat het bewustzijn zijn oriëntatie kwijtraakt. Dit lijkt op verschijnselen die ook tijdens de remslaap kunnen voorkomen of bij een toestand als epilepsie. Ook tijdens de droom wordt het lichamelijk gevoel uitgeschakeld en zijn er soms visuele belevingen en/of gevoelens van euforie.

Deze bewustzijnsverschijnselen zouden kunnen ontstaan, doordat een gebied in de hersenstam dat de cortex aanstuurt, de hersenen omschakelt naar de toestand van het droombewustzijn. Het eindstation daarbij is het gebied in de hersenen dat ligt op de grens van de temporale en pariëtale kwab (met name de gyrus angularis). Dit gebied lijkt een belangrijke rol te spelen bij stoornissen waarbij iemand zijn oriëntatie ten opzichte van het eigen lichaam kwijtraakt. Dit is onder meer aangetoond door dit gebied bij patiënten elektrisch te stimuleren of na neurochirurgie.

Door elektrische prikkeling van dé gyrus angularis in het bijzonder – een winding in de hersenen in de pariëtale kwab van de grote hersenen – blijkt het mogelijk om gevoelens van uittredingen op te wekken!

Dus sommige verschijnselen die gepaard gaan met een BDE zijn mogelijk een product van de nog werkende hersenen, aldus de neurowetenschap!

3.0 Biologisch verklaringsmodel

Waarnemingen die een biologische verklaring van de BDE ondersteunen:

• In de jaren negentig heeft Dr. R. Strassman aan de Universiteit van New Mexico onderzoek verricht naar dimethyltryptamine (DMT, intraveneus toegediend). Strassman propageerde de theorie dat het vrijmaken van een grote hoeveelheid DMT vanuit de pijnappelklier vlak voor de dood of bijna-dood dé oorzaak is van het fenomeen van de bijna-doodervaring.[Nieuwsbrieven Epifyse, deel I t/m III, febr., mrt., april 2017]

• De psychiater Dr. K. Jansen heeft in 1995 een schijnbaar bijna-doodervaring kunnen reproduceren door het anestheticum ketamine te gebruiken, wat een aanwijzing kan zijn voor een biologische verklaring voor de ervaring.

• De medisch redacteur van ‘The Arizone Republic’ schreef in 1977: "Wanneer het fysieke activiteitsniveau een heel laag punt bereikt heeft, zoals onder narcose, of ten gevolge van ziekte of verwonding, neemt de automatische beheersing van de lichaamsfuncties dienovereenkomstig af. Aldus komen de neurohormonen en catecholaminen van het zenuwstelsel vrij en worden in ongecontroleerde hoeveelheid uitgestort. Dit resulteert onder andere in de hallucinatie die na terugkeer tot het bewustzijn wordt uitgelegd als was men gestorven en weer tot leven teruggekeerd”.

Circa twintig procent van de piloten die bewusteloos raken wanneer ze tijdens een training in een centrifuge aan hoge G-krachten worden blootgesteld, ervaart een klassieke bijna-doodervaring, inclusief de ervaring van uittreding.

4.0 Betrouwbaarheidsonderzoeken (MCQ-methode en hersenscans)

Er zijn vragen over de betrouwbaarheid van de BDE aangezien deze ervaringen gebeuren in stressvolle situaties. Om deze reden zijn er onderzoeken gedaan naar de betrouwbaarheid van de getuigenissen over een BDE d.m.v. hersenscans en de ‘Memory Characteristics Questionnaire’ (MCQ). Deze testen kunnen natuurlijk niets zeggen over de realiteit van de BDE, maar wel of de getuigenissen van een BDE verzonnen zijn of niet!

De resultaten van de 'Memory Characteristics Questionnaire' tonen, dat de herinneringen aan een BDE meer lijken op de herinneringen van echte gebeurtenissen, dan van verzonnen gebeurtenissen.

In een prospectieve studie [1] worden mensen alleen op basis van een objectief criterium geselecteerd. Er zijn diverse prospectieve onderzoeken gedaan naar de BDE waarbij mensen louter op basis van een hartstilstand geselecteerd werden.

Al deze studies tonen steevast dat tussen 10% en 20% van de mensen met een hartstilstand een BDE hebben.

[1] Bij prospectief onderzoek wordt eerst een steekproef van onderzoeksobjecten getrokken en worden daarop de metingen of waarnemingen gedaan. Bij retrospectief onderzoek zijn de metingen of waarnemingen al verricht en zijn de onderzoeksobjecten gegeven.
5.0 Slot

‘Medische en wetenschappelijke ijdelheid’

In het algemeen kan je stellen dat de wetenschappelijke benadering die gebaseerd is op materialistische, mechanistische en reductionistische assumpties zijn gebaseerd, door de meeste wetenschappers het hoogst wordt aangeslagen. Daar gaan de meeste fondsen naar toe. Daar worden de meest aansprekend resultaten behaald en daar zouden de knapste koppen werken. Hoe sterker een visie van dit materialistisch paradigma afwijkt, hoe lager de plaats van deze visie in de hiërarchie en hoe minder geld en aanzien ze krijgen.
Echte wetenschap beperkt zich niet tot materialistische en dus beperkende aannames, maar staat open voor nieuwe en aanvankelijk soms onverklaarbare bevindingen!

Waarom is er dan zoveel weerstand in de wetenschappelijke en medische wereld tegen onderzoek naar oorzaak en inhoud van een BDE? Waarom?

Wel, het onbegrip bij vele wetenschapers dat het hoger bewustzijn (de ziel, de god binnenin ons) ná de lichamelijke dood (toch) blijft bestaan. Dit wetende, wat verlangt dit van ons? Wat verlangt dit van de wetenschap?
Wel simpel gesteld …….. een nieuwe benadering, een nieuwe visie op bewustzijn én hersenen. Ik ben nu heel sterk geneigd om te zeggen: een nieuwe visie op |Wie-ik-werkelijk-ben|! Want wat veel wetenschappers zich nog steeds onvoldoende realiseren, is dat jij een komisch, goddelijk energiewezen – bestaande uit een ziel, een geest, en een fysiek lichaam – bent. Wij zijn kosmische wezens die zowel uit materie als uit energie bestaan en ….. dat alle leven is doortrokken van elektromagnetisme, want in elk biologisch proces is een elektromagnetische component aan het werk.

Kan er daadwerkelijk sprake zijn van een vorm van bewustzijn na overlijden?

In deze nieuwe wetenschappelijke benadering/ visie functioneren de hersenen én het lichaam slechts als een opvangstation om een deel van het totale, allesomvattende Bewustzijn – ook wel de Ziel van God genoemd – en een deel van onze herinneringen in ons waakbewustzijn te ontvangen in de vorm van meetbare en voortdurende veranderende elektromagnetische velden. Deze elektromagnetische velden van de hersenen worden in deze opvatting niet als oorzaak, maar als effect of gevolg van het oneindige, goddelijke Bewustzijn beschouwd.

Ons brein zou volgens dit wetenschappelijk concept vergeleken kunnen worden met een televisietoestel dat informatie uit elektromagnetisch velden ontvangt en ‘decodeert’ tot beeld en geluid. De elektromagnetisch golven van dit Oneindig ENERGIEVELD – de kosmos, de Oneindige Intelligentie, de Ziel van God - bevatten de essentie van alle informatie voor een ‘TV-programma’.

In deze nieuwe wetenschappelijke visie kan de functie van de hersenen dus worden beschouwd als een zender-ontvanger en heeft ons brein (het verstand, de geest) dus géén producerende, maar een faciliterende functie voor het bewustzijn. Het maakt het ervaren van het bewustzijn mogelijk. Het zou kunnen dat bijvoorbeeld DMT (dimethyltryptamine) hierbij wel eens een belangrijke rol kan spelen.

Echte wetenschap beperkt zich niet tot materialistische en dus beperkende aannames.

Dat is nu net de kern van de verdeeldheid tussen aanhangers van een niet-materiele benadering en die van een rechtlijnige wetenschappelijke verklaring. Volgens artsen zoals Belgische professor dr. Steven Laureys verbonden aan de Universiteit van Luik is bewustzijn buiten het lichaam niet mogelijk. Zodra de hersenen sterven eindigt het bewustzijn, aldus.

Andere academici, zoals Pim van Lommel en de Amerikaanse neurochirurg Eben Alexander, menen dat ons bewustzijn, onze geest, niet zozeer gevestigd is in de hersenen (in de hersenstam), maar dat er sprake is van een complexere dimensie en onze hersenen ‘slechts’ het medium zijn waarmee we signalen opvangen. Dit zou betekenen dat ons bewustzijn het sterven van ons lichaam kan overleven! Volgens Van Lommel zijn bijna-doodervaringen niet vanuit de traditionele wetenschap te verklaren. Dit ligt niet aan de ervaringen, maar aan de wetenschap. De nieuwe wetenschap moet subjectiviteit includeren; includeren – opnemen/ insluiten – in hun onderzoek!

Ook voor Hans Bouma (dichter en theoloog) is een bewustzijn buiten het lichaam een volstrekt natuurlijke mogelijkheid, holistisch en integraal gezien. “De meeste wetenschappers houden alleen voor reëel wat tel- meet- en weegbaar is. Van de volle werkelijkheid blijft zo maar weinig over. Enkel vanuit een reductionistische visie op de werkelijkheid kan men zeggen dat er ‘buiten het lichaam geen bewustzijn is.”

Hans Zevenboom
Link: https://www.millennium-visie.org/site/index.php/nieuwsbrief/290-de-wetenschappelijke-verklaring-van-een-bde

Mei 2019