Kunnen herbiciden borstkanker veroorzaken? Purdue en INSERM wetenschappers ontdekken een stukje van de puzzel.
Wetenschappers van de Purdue University en het Institut de Cancérologie de L’Ouest (ICO) uit Frankrijk hebben ontdekt dat glyfosaat – het primaire ingrediënt in sommige veel gebruikte herbiciden (zoals Roundup) – onder bepaalde omstandigheden borstkanker kan veroorzaken. Deze ontdekking is een nieuwe stap voorwaarts in de speurtocht naar het ontstaan en voorkomen van kanker.
Wetenschappers weten dat de oplossing waarmee borstkanker kan worden voorkomen niet snel zal komen. Maar een samenwerkingsverband van wetenschappers van de Purdue University en het Institut National de la Santé et de la Recherche Médicale (INSERM) in Nantes, Frankrijk laat weten zegt dat ze onlangs een van de ontbrekende puzzelstukjes op het terrein van kankerpreventie hebben gevonden.
Het Purdue Center for Cancer Research heeft in samenwerking met het ICO – het kankercentrum voor het westen van Frankrijk – ontdekt dat glyfosaat kanker kan veroorzaken indien zich ook een andere risicofactor voordopet. De studie werd gepubliceerd in Frontiers in Genetics [2].
“Dit is een belangrijk resultaat en niemand heeft het ooit eerder aangetoond”, zegt Sophie Lelièvre – professor in de farmacologie van kanker aan het College of Veterinary Medicine van Purdue. “Het aantonen dat glyfosaat – in combinatie met een andere vaak voorkomende risicofactor – tumorgroei kan veroorzaken, is een belangrijke ontbrekende schakel als het gaat om het achterhalen van de oorzaak van kanker”.
De onderzoekers hebben gezonde menselijke epitheelcellen van de borst in vitro (in het laboratorium) 21 dagen lang blootgesteld aan glyfosaat. De cellen werden vervolgens in muizen overgeplaatst om de tumorvorming te kunnen bestuderen. Hoewel blootstelling aan glyfosaat alleen geen tumor veroorzaakte, ontwikkelden zich kankerachtige cellen als zich in de moleculen van de cellen tevens oxidatieve stress voordeed.
Oxidatieve stress is een chemische reactie die optreedt als gevolg van veroudering, (verkeerde) voeding, alcoholgebruik, roken en andere stressveroorzakers. Oxidatieve stress verandert de inrichting en de integriteit van het genoom van de borst wat het ontstaan van kanker bevordert.
Sophie Lelièvre: “Bijzonder zorgwekkend bij de tumorgroei was dat het niet ging om de gebruikelijke soort borstkanker die we zien bij vrouwen op leeftijd, maar juist de agressieve kankervorm die zich vooral voordoet bij jonge vrouwen. Dit agressieve type staat bekend als luminale B-kanker”.
Glyfosaat was (en is) onderwerp van een breed wetenschappelijk debat op het gebied van kankeronderzoek. Het Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) bestempelde het herbicide in een risico-analyse van 2017 als `waarschijnlijk niet carcinogeen`. Maar het Internationaal Agentschap voor kankeronderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie classificeerde glyfosaat in 2015 als `waarschijnlijk carcinogeen`. Onderzoek uit 2017 bracht glyfosaat in verband met het non-Hodgkin-lymfoom (lymfeklierkanker).
Een andere belangrijke ontdekking van de onderzoekers was het bepalen van de epigenetische route – op welke manier en door welke chemische procedés brengen eiwitten de genen tot een bepaalde
expressie – die glyfosaat in staat stelt om cellen van de borst in gevaar te brengen. Lelièvre en haar medeonderzoekers hopen dat de nieuwe ontdekking tot een betere detectie van de risicofactoren voor borstkanker.
“Er zit een enorm gat in het onderzoek dat is gericht op het begrijpen waardoor kanker ontstaat”, zegt Lelièvre. “Deze ontdekking is vooral belangrijk omdat er tot heden geen wetenschappelijk bewijs was voor het feit dat het optreden van een tweede factor – die zich vaak voordoet bij blootstelling aan veel voorkomende verontreinigende stoffen – voldoende voorwaarde is voor het ontstaan van kanker.
Het is heel moeilijk om precies te achterhalen wat borstkanker veroorzaakt. Ons onderzoek is een cruciale stap in de goede richting zodat we kunnen gaan beginnen met het werken aan preventie. Dit hebben we uiteengezet binnen het internationale samenwerkingswerk van IBCN die te vinden is onze website – https://www.purdue.edu/breastcancer”.
Wereldwijd blijft het aantal gevallen van kanker stijgen. Borstkanker komt het meeste voor [3]. Lelièvre vertelt dat deze feiten de motivatie voor haar onderzoek en de hoop ooit kanker te kunnen voorkomen, blijven voeden.
Ze besluit: “Het meeste onderzoek richt zich op behandeling en detectie en research naar preventie is niet zo gangbaar (terwijl het zeker zo belangrijk is). Als we een manier vinden om de risico’s te beperken, krijgen we ook minder gevallen van kanker”.
Verwijzingen
Vertaling: Dick Schrauwen [1]
[1] Oorspronkelijk persbericht
– https://www.purdue.edu/newsroom/releases/2019/Q3/can-herbicides-cause-breast-cancer-purdue-and-inserm-scientists-discover-a-piece-to-the-puzzle..html
[2] Publicatie
– https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fgene.2019.00885/full
[3] Borstkanker is de meest voorkomende kankervorm, volgens
– https://cancer.gov